رعایت ادب نسبت به محضر امام زمان(عج الله)

به گزارش  پایگاه خبری شاهین نا؛ محمد پورمهدی در بینات نوشت/ وظایفی که منتظران در قبال حضرت ولی عصر(عج الله) بر عهده دارند٬ به دو بخش تقسیم می شود: وظایف فردی و وظایف اجتماعی٬ یا همان جامعه پردازی منتظران. محصول و نتیجهٔ همهٔ این وظایف٬ارتباط روحی و معنوی و پیوند ولایی با آن حضرت است که بر همهٔ مؤمنان تکلیفی ضروری و الزامی است.

یکی از مهم ترین وظایف یک مؤمن رعایت ادب و احترام نسبت به ساحت بقیة الله( عج الله) است.اصولا احترام به اسماء الهی٬ احترام به کلام الهی٬ احترام به احکام و قوانین و دین خدا٬ احترام نسبت به مکان های مقدس الهی٬ مثل بیت الله الحرام٬ مساجد٬ احترام به ایام الله  و زمان هایی که رحمت و عنایت خدا در آن جلوهٔ خاص دارد٬ مثل شهر الله ماه مبارک رمضان٬ احترام و رعایت ادب به همهٔ این ها امری لازم و ضروری و از لوازم مسلمانی است.

در صدر اسلام برخی افراد وقتی با پیامبر خدا(ص) صحبت می کردند٬ حضرت را به اسم کوچک صدا می زدند٬ یا در حضور پیامبر با هم قیل و قال و بحث و جدل و سر و صدا می کردند٬ و گاه پایشان را در محضر مقدس رسول خدا(ص) دراز می کردند٬ و گاه لباس حضرت را می کشیدند. قرآن کریم در آیاتی ادب نسبت به رسول خدا را به مسلمانان یاد می دهد. در ابتدای سورهٔ حجرات که سورهٔ اخلاق و ادب است می فرماید:« یا أَیُّهَاالَّذینَ آمَنُوا لا تَرْفَعُوا أَصْواتَکُمْ فَوْقَ صَوْتِ النَّبِیِّ وَ لا تَجْهَرُوا لَهُ بِالْقَوْلِ کَجَهْرِ بَعْضِکُمْ لِبَعْض؛ ای کسانی که ایمان آورده اید٬ صدایتان را بلندتر از صدای پیامبر مکنید و همچنان که بعضی از شما با بعضی دیگر بلند سخن می گویند٬ با او به صدای بلند سخن مگویید. إِنَّ الَّذینَ یُنادُونَکَ مِنْ وَراءِ الْحُجُرات أَکْثَرُهُمْ لا یَعْقِلُون؛ کسانی که تو را از پشت حجره ها و اتاق ها بی ادبانه صدا می زنند٬ بیشترشان بی خردند.»

در سورهٔ نور هم فرمود:« لا تَجْعَلُوا دُعاءَ الرَّسْولِ بَیْنَکُمْ کَدُعاءِ بَعْضِکُمْ بَعْضاً ؛ خطاب کردن پیامبر را در میان خود٬ همانند خطاب کردن بعضی از خودتان به بعضی دیگر قرار ندهید.»

مفسران همین آیات را به سایر ائمهٔ معصومین(ع) توسعه داده اند و گفته اند: در محضر آن ها هم باید رعایت ادب بشود و حرمت آن بزرگواران نیز باید حفظ شود. چند نفر از اصحاب امام صادق(ع) داشتند به منزل حضرت می رفتند.ابو بصیر هم که جُنب بود همراه آن ها شد. خدمت حضرت رسیدند٬ حضرت رو به ابو بصیر کردند و فرمودند:« یَا أَبَا بَصِیرٍ أَمَا عَلِمْتَ أَنَّ بُیُوتَ الْأَنْبِیَاءِ وَ أَوْلَادِ الْأَنْبِیَاءِ لَا یَدْخُلُهَا الْجُبُب؛ ای ابا بصیر٬ نمی دانی نباید در خانهٔ انبیا و اولاد انبیا جنب وارد شود؟» در این روایت رعایت ادب خانه های انبیا و اولاد انبیا بیان شده است.

خدا فقیه اهل بیت(ع) مرحوم آیة الله مرعشی نجفی را رحمت کند که پاک و با عظمت بود. یکی از کسانی که معمولا پشت سر ایشان در حرم حضرت معصومه(س) نماز می خوانده٬ کارمند اداره ای بوده است. می گوید: یک روز صبح جنب بودم. منتهی چون فرصت نداشتم غسل کنم٬ به اداره رفتم و گفتم : بعد از ساعت اداری به منزل می آیم و غسل می کنم و نماز ظهر و عصر را می خوانم. اتفاقا آن روز اداره دیرتر تعطیل شد. هنگام ظهر بود و من طبق عادت که حتی الامکان نماز را به جماعت پشت سر آقای مرعشی می خواندم٬ فراموش کردم غسل واجب برگردنم هست. شتابان به صحن مطهر آمدم و وضو گرفتم. خواستم وارد حرم شوم که در کنار درب ورودی٬ با آیة الله مرعشی نجفی روبه رو شدم. سلام کردم. آقا جواب داد و فرمود: کجا با این عجله؟! گفتم: آقا ٬ داشتم برای نماز به داخل حرم می رفتم. ایشان فرمود: تو باید حمام بروی. داخل حرم نرو. من که پاک فراموش کرده بودم٬ ناگهان یادم آمد و با شرمندگی خداحافظی کردم و برگشتم.

مرحوم آیة الله  میلانی در جلسهٔ روضه ای که در منزلشان بوده٬ به شخصی که با حالت جنابت به مجلس آمده بود٬ آهسته فرمود: فلانی ٬ انسان بدون طهارت و غسل در مجلس امام حسین شرکت نمی کند.

رعایت ادب نسبت به امام زمان(عج الله) مصادیق مختلفی دارد. مهم ترین مصداق ادب٬ رعایت احترام به محضر ولی الله الاعظم است. یعنی در پیشگاه آن حضرت گناه و ظلم نداشته باشیم که این خود نوعی توهین است. امام (ع) عین الله و اذن الله است. به اذن خداوند مجرای سمع و بصر  الهی است و بر همهٔ عالم وجود اشراف دارد٬ همان گونه که روح بر بدن اشراف دارد. هر حرکتی ٬ هر نگاهی و هر حرفی را می داند و می بیند و می شنود. شخصی  به امام هادی(ع) عرض کرد: آقا٬ ما گاه حاجتی داریم. می خواهیم خدمت شما آن را مطرح کنیم٬ ولی راهمان دور است. نمی توانیم هر دفعه خدمت برسیم. حضرت فرمود:« إِنْ کَانَتْ لَکَ حَاجَةٌ فَحَرِّکْ شَفَتَیْکَ؛ اگر حاجتی داشتی لب هایت را حرکت ده و بگو . ما آن را می شنویم.» به تعبیر آیة الله بهجت (ره) قبل از این که صدا از دهان ما به گوش خودمان برسد٬ به گوش حضرت رسیده است. فقط حرف و صوت٬ که از آن چه در دل می گذرد٬ به اذن الله آگاه است و به آن اشراف دارد. خانم شخصی به نام ابو یعقوب ٬ باردار بود. خیلی دلش می خواست خداوند پسری به او عطا کند. به علاوه دوست داشت اسم بچه اش را هم امام انتخاب کند. لذا به محضر امام جواد (ع) رفت. هنوز چیزی نگفته بود که حضرت فرمودند:« یَا أَبا یَعْقُوبَ سَمِّهِ أَحْمَد؛ ای ابو یعقوب٬  اسم پسرت را احمد بگذار» جایی از عوالم وجود نیست که از دید و اشراف امام (ع) پنهان باشد.

حضرت امیر(ع) فرمودند: « لَیْسَ یَغِیبُ  عَنَّا مُؤمِنٌ فِی شَرْقِ الْأَرْضِ وَ لَا فِی غَرْبِهَا ؛ در شرق و غرب زمین٬ مؤمنی از ما پنهان نیست.» ممکن است کسی از این مطلب یک برداشت سطحی و عوامانه کند و بگوید: الان که امام زمان(عج الله) ما را می بیند٬ مثلا خانم ها را هم که در خانه شان معمولا بدون حجاب هستند را می بیند. مگر آن ها نامحرم نیستند؟  یا گاه ما در خانه در جایی یا در حالتی هستیم که دوست نداریم کسی ما را ببیند و این بد است که ما در آن جا ٬ یا در آن حالت و وضع ببیند. جواب این است که دیدن ائمه(ع) دیدن با این چشم نیست که مثلا روی بلندی نشسته اند و دارند با چشم داخل خانهٔ مردم را نگاه می کنند تا این اشکال ها را بکنیم. منظور از دیدن ٬ علم و اطلاع و اشراف است. مثل اطلاع و اشرافی که الان روح ما بر جزء جزء بدن ما دارد. این  اشراف با دیدن چشمی نیست. الان  روح ما از کف پا که در کفش است خبر دارد. اگر میخی یا سنگی در کفش باشد روح خبر دارد. پس اشراف به صورت علم حضوری و از سنخ علم الهی به موجودات و مخلوقات است.