چرا رهبر انقلاب از روند پیشرفت اقتصاد مقاومتی رضایت ندارند؟
رهبر انقلاب فرمودند “من البتّه خیلی خشنود نیستم از مقدار پیشرفت این فکر و این بنیان مهم (اقتصاد مقاومتی) در کشور، لکن بههرحال یک حرکتی وجود دارد- [امّا] یکی از پایههای محکم اقتصاد مقاومتی، اقتصاد دانشبنیان است؛ اساس کار در اقتصاد مقاومتی، اقتصاد دانشبنیان است.”
گزارش پایگاه خبری”شاهین نا” به رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار اخیر با نخبگان برای چندمین بار از روند پیشرفت اقتصاد مقاومتی ابراز نارضایتی کردند.
حضرت آیتالله خامنهای در این دیدار فرمودند: «یک سفارش دیگری که در این زمینه میکنم، مربوط به اقتصاد مقاومتی است. خب شما میدانید اقتصاد مقاومتی که بحمدالله مطرح شد، سیاستهایش اعلام شد، مورد استقبال صاحبنظران اقتصادی و سیاسی و غیره قرار گرفت.
اسم اقتصاد مقاومتی هم زیاد تکرار میشود؛ حالا چقدر اقتصاد مقاومتی در کشور پیشرفت کرده، بحث الان من نیست -من البتّه خیلی خشنود نیستم از مقدار پیشرفت این فکر و این بنیان مهم در کشور لکن بههرحال یک حرکتی وجود دارد- [امّا] یکی از پایههای محکم اقتصاد مقاومتی، اقتصاد دانشبنیان است؛ اساس کار در اقتصاد مقاومتی، اقتصاد دانشبنیان است؛ [زیرا] اقتصاد مقاومتی اقتصاد درونزا است، اقتصادی است که در داخل پایههای مستحکمی دارد که تکانههای بینالمللی و جهانی و اقتصادی آن را از جا درنمیبرد؛ این اقتصاد مقاومتی [است]، اقتصاد مقاوم. یکی از اساسیترین پایههای این اقتصاد عبارت است از اقتصاد دانشبنیان؛ اقتصادی که متّکی باشد به علم، این خیلی مهم است.»
رهبر معظم انقلاب در ادامه سخنان خود به طور غیرمستقیم کوتاهی دولت و سایر ارکان نظام در طراحی بسترهای لازم برای اجرای اقتصاد مقاومتی را مورد انتقاد قرار دادند و از نخبگان خواستند منتظر نمانند و مستقیما وارد اجرای اقتصاد مقاومتی شوند: «خب، به نظر ما نخبههای جوان میتوانند در اقتصاد دانشبنیان که درواقع ستون اصلی اقتصاد مقاومتی است، نقش ایفا کنند. چطور نقش ایفا کنند؟ خب، این طرّاحی لازم دارد.
چهجور جوانهای ما نقش ایفا کنند در اقتصاد مقاومتی؟ من جواب این سؤال را از شما میخواهم، بنشینید طرّاحی کنید، منتظر نمانید که دیگران طرّاحی کنند. شما جوانهای نخبه در یکی از اجتماعات خودتان موضوع را همین قرار بدهید: چگونگی نقشآفرینی نخبگان جوان در اقتصاد مقاومتی یا اقتصاد دانشبنیان. گروههایی بهوجود بیایند، گروههایی تقسیم بشوند، کار کنند، فکر کنند، مطالعه کنند، با دست پُر در این اجتماع شرکت کنند، راه بدهند، آنوقت بنیاد نخبگان از این طرحی که از درون خود نخبگان بیرون آمده، حمایت کند، پشتیبانی کند. به نظر من یک تحوّل بهوجود میآید؛ هم در زمینهی فکر کردن و اندیشیدن و کار کردن، هم در زمینهی واقعیّت، روی زمین؛ در زمینهی اقتصاد [هم] قطعاً تحوّل بهوجود میآید.»
* تکرار گلایهها
سیاستهای کلی اقتصاد مقاومتی ۳۰ بهمن ۱۳۹۲ از سوی رهبر معظم انقلاب ابلاغ شد. در حدود ۲۰ ماهی که از ابلاغ این سیاستها گذشته، چندین بار نارضایتی رهبری از عملکرد دولت در اجرای این سیاستها تکرار شده است. رهبر انقلاب چندین بار از دولتمردان خواستهاند دست از نگاه شعاری به اقتصاد مقاومتی برداشته و به طور عملی وارد اجرا شوند.
به عنوان مثال در دیدار شهریورماه هیئت دولت با رهبر معظم انقلاب، ایشان مجددا از کمکاری دولتمردان در اجرای اقتصاد مقاومتی گلایه کردند و به وزرایی که عملکرد روزمره خود را در قالب اقتصاد مقاومتی گزارش کرده بودند، به طور هوشمندانه تذکر دادند.
ایشان در آن جلسه خطاب به دولت فرمودند: «یکی هم مسئلهی اقتصاد مقاومتی است. خب، امسال سال دوّم اقتصاد مقاومتی است؛ یعنی پارسال -سال ۹۳- شروع اجرای سیاستهای اقتصاد مقاومتی بود. دوستان دولت هم گزارشهایی به من دادند که من شخصاً و زباناً از آقای جهانگیری تشکّر کردم آنوقتی که ایشان به پانزده دستگاه ابلاغ کردند که این کارها را، این وظایف را باید انجام بدهید.
بعد هم حالا یک گزارش مفصّلی فرستادند که البتّه برای من خلاصه کردند آن گزارش را و تماماً خواندم، نگاه کردم. کارهایی که انجام گرفته در زمینهی اقتصاد مقاومتی، بعضیهایش کارهای مقدّماتی است؛ حالا مثالهایش را بخواهم بزنم، طول میکشد، وقت میگذرد؛ بعضی از کارهایی که گزارش شده، مربوط به بندهای اقتصاد مقاومتی نیست، اگرچه حالا ارتباط داده شده امّا کارهای جاری دستگاهها است؛ بالاخره دستگاهها یک کارهای جاری دارند و اینها را به شما گزارش کردند که این کارها را ما کردیم؛ اینها آمده جزو کارنامهی دستگاهها در زمینهی اقتصاد مقاومتی؛ درحالیکه این نیست.
بعضی از کارها هم ارتباطی اصلاً به بندهای اقتصاد مقاومتی ندارد؛ این مقدار کافی نیست.
سیاستهای اقتصاد مقاومتی یک بستهی کامل و منسجم است؛ این بسته هم تراوششدهی فکر شخصی نیست؛ این عقل جمعی است، یک جماعتی نشستهاند؛ دوستان اقتصاددان حاضر در این مجلس هم بعضیهایشان میدانند و مطّلعند.
خب، این یک بستهی منسجم است، باید مجموعاً انجام بگیرد؛ چهجوری میشود مجموعاً انجام بگیرد؟ آنوقتیکه یک به اصطلاح برنامهی اجرائی و عملیّاتی منسجمی برای آن ارائه بشود؛ که این چیزی بود که من چند وقت پیش به آقای دکتر روحانی گفتم و بنا شد که ایشان بگویند دوستان تهیّه کنند انشاءالله این را بدهند، این لازم است؛ یعنی ما یک برنامهی عملیّاتی لازم داریم؛ در این برنامه مشخّص بشود سهم دستگاهها، فلان دستگاه این سهم او است از این بندهای سیاستها، بعد زمان گذاشته بشود؛ زمان خیلی مهم است، زمانبندی بشود، معلوم بشود که تا این زمان باید انجام بگیرد والّا اگر زمانبندی نشود؛ هیچ ضمانتی وجود ندارد که این در طول دولت شما حتّی انجام بگیرد، شما میخواهید این را عملیّاتی کنید، میخواهید اجرائی کنید، میخواهید از منافعش مردم استفاده کنند، پس زمان [بگذارید].
اوّلاً بایستی اقدامات عملیِ لازم در خصوص هر بند مشخّص بشود، مجریهایش دستگاههایی که متصدّیند معلوم بشوند، در هر بخشی زمانبندی لازم انجام بگیرد، امکانات لازم و چگونگی تأمین آن امکانات بایستی روشن بشود، بالاخره این سیاستها یک تحرّک عملی است و میدانی است؛ وقتی راهکار فراهم میکنید، در واقع یک تحرّک میدانی میخواهید بهوجود بیاورید، این الزاماتی دارد.
الزاماتش چیست؟ چه جوری میشود تأمین کرد؟ راه تأمین آن الزامات باید مشخّص بشود. آنوقت اگر این کارها شد، آنوقت شما میتوانید رصد کنید، میتوانید پیگیری کنید، ببینید شد یا نشد، فلان دستگاه کار خودش را انجام داد یا نداد. کار پیش میرود.»
* علل نارضایتی رهبری از روند اجرای سیاستهای اقتصاد مقاومتی
برای آگاهی از عملکرد دولت در اجرای اقتصاد مقاومتی، بهتر است نگاهی به جزئیات سیاستهای کلی اقتصاد مقاومتی بیاندازیم و عملکرد دولت قبل و پس از ابلاغ این سیاستها را ارزیابی کنیم و امیدواریم مسئولان دولتی بتوانند جواب سوال های ما از عملکرد آنها در اجرای این سیاست ها را پاسخ بدهند.