دلیل اصلی “فرار” اصلاح‌طلبان از نظارت شورای نگهبان/ضد و نقیض‌ها در حرف و عمل جریان اصلاحات

ناگفته نماند که برخی جریان های سیاسی کشور پس از روی کارآمدن دولت تدبیر و امید و مخالفت های مجلس با برخی سیاست ها و شخصیت های پیشنهادی دولت برای تصدی گری وزارتخانه ها، دم از تغییرات اساسی در ترکیب و آرایش سیاسی مجلس آتی می زدند و از همان موقع فعالیت های انتخاباتی خود را برای تصاحب حداکثر کرسی های مجلس شروع کردند تا با پیروزی در این انتخابات هم در عرصه سیاسی کشور بیشتر حضور داشته باشند و هم از دولت برای اجرای سیاست هایش حمایت بیشتری کنند.

اما یکی از موضوعاتی که در زمینه انتخابات، همیشه مورد چالش و هجمه برخی جریان های سیاسی مشخص قرار داشته است، موضوع نظارت‌های شورای نگهبان بر روند انتخابات و بررسی صلاحیت کاندیداهای انتخاباتی است. این اعتراضات و هجمه ها درحالی صورت می گیرد که وظیفه نظارت و بررسی صلاحیت کاندیداها از جمله وظایفی است که براساس قانون اساسی برعهده این شورا که شامل شش فقیه و شش حقوقدان است، گذاشته شده است و این نظارت ها فراتر از قانون صورت نمی گیرد.

طبق روال هر دوره، عده ای که توسط این شورا به منظور کاندیداتوری انتخابات به استناد سوابق و کارنامه عملکردشان، صلاحیت شان تأیید نمی شود، به این موضوع اعتراض می کنند و برخی هم به نوعی از قانون تمکین نمی کنند و دست به اعتراض می زنند. البته در چارچوب قانون نحوه اعتراض به رأی شورای نگهبان مشخص شده است و هر شخصی که نسبت به رأی این شورا اعتراضی داشته باشد، می تواند آن را اعلام نماید تا مورد بررسی قرار گیرد؛ اما از آنجایی که برخی تا زمانی که قانون به سودشان باشد و منافع آنها را تأمین کند به آن ارج می نهند؛ پس از اعلام عدم احراز صلاحیت شان برای کاندیداتوری انتخابات دست به هوچی گری می زنند و این شورا را به انواع تهمت ها متهم می کنند.

 در رابطه با اعتراض هایی که طی این سالها به شورای نگهبان صورت گرفته است؛ پرسش هایی ذهن ما را به خود مشغول می کند:

 چرا شخصیت هایی که می خواهند در چارچوب قوانین و ضوابط جمهوری اسلامی وارد عرصه سیاسی کشور شوند، به نظرات شورایی که حضرت امام (ره) اعضای آن را “حافظ مصالح اسلام و مسلمین” دانسته اند، احترام نمی گذارند؟

 چرا کسانی که دم از اجرای قانون در همه عرصه ها برای ادامه حیات اجتماعی و فردی می زنند، رأی شورایی را که یکی از وظایفش براساس قانون اساسی نظارت بر روند انتخابات و بررسی صلاحیت کاندیداهاست، تمکین نمی کنند؟

 اگر این افراد آرای شورای نگهبان را خارج از دایره عدالت می دانند، چرا با اعلام رسمی کاندیداتوری خود حاضر به بررسی صلاحیت شان توسط این شورا می شوند؟ آیا اگر این شورا صلاحیت شان را تأیید کند عادل است و در غیراین صورت ناعادل؟

  اگر این افراد آرای شورای نگهبان را خارج از دایره عدالت می دانند، چطور حاضر می شوند به مجلسی راه یابند که همه قوانین آن تحت نظارت این شورا است؟

 چطور کسانی که مدعی پیروی از راه امام (ره) هستند، شورای نگهبان را متهم به بی عدالتی و سوگیری در آرا می کنند درحالی که امام (ره) نسبت به کسانی که علیه تصمیمات فقهای شورا حرف می زنند، ‌فرمود: «من به این آقایان هشدار می‏‌دهم که تضعیف و توهین به فقهای شورای نگهبان امری خطرناک برای کشور و اسلام است.» آیا منافع این آقایان به منافع کشور و اسلام ارجحیت دارد؟

 چرا این افراد معترض توقع دارند که از خطاها و سوء رفتارهای آنها چشم پوشی شود؛ درحالی که امام (ره) خطاب به اعضای شورای نگهبان فرمودند: «شورای نگهبان بدون ملاحظه از هیچ کس، فقط و فقط خدا را در نظر بگیرند.» و یا در جای دیگر فرمودند: «من قبلاً در مورد انتخابات گفتم که همه چیز ما باید روی موازین اسلامی باشد. افرادی که تعیین می‏‌شوند، باید کسانی باشند که به درد اسلام و جمهوری اسلامی بخورند.»

 در ادامه این گزارش به نقطه نظرات تعدادی از شخصیت های سیاسی اصلاح طلب اشاره می شود که در طی سالیان گذشته بیشترین اعتراضات به شورای نگهبان از سوی چهره های این جریان سیاسی صورت گرفته است.

 کواکبیان: تصور نمی کنم رد صلاحیت شوم/در صورت رد صلاحیت راه قانونی را طی می‌کنم

 مصطفی کواکبیان دبیرکل حزب مردمسالاری در گفت‌وگو با خبرنگار خبرنگار شبکه اطلاع رسانی راه دانا درخصوص دیدگاه اصلاح طلبان به موضع گیری های شورای نگهبان به عنوان یک نهاد نظارتی در انتخابات آتی مجلس اظهار داشت: به نظر من اگر مبنا قانون باشد مشکلی پیش نمی آید. سلایق شخصی خصوصا در سطح استان ها نباید در کار دخیل باشد؛ مسئولین ناظر باید مُرِّ قانون را رعایت کنند و اگر مراجع استعلامی شامل وزارت اطلاعات، نیروی انتظامی، دادستانی و ثبت احوال درباره افراد گزارش منفی نداشته باشند باید تأیید صلاحیت افرا صورت بگیرد.

 وی در مورد لزوم پذیرفتن قانون از سوی همه دست اندرکاران انتخابات بیان داشت: همه اعم از مسئولین اجرایی، مسئولین نظارتی، مسئولین امنیتی، مسئولین تبلیغاتی و خود کاندیداها و حامیانشان باید در سال همدلی و همزبانی تلاش کنند تا یک انتخابات بی حاشیه و بدون اعمال سلایق شخصی و ربطی شکل بگیرد.

 این نماینده سابق مجلس ادامه داد: همه باید براساس قانون عمل کنیم و اخلاق انتخاباتی مطلوب را به کار بگیریم و دلگرم باشیم به اینکه می توانیم یک انتخابات 100 درصد سالم را برگزار کنیم.

 کواکبیان درباره اعتراضات مسبوق به سابقه اصلاح طلبان به تصمیمات شورای نگهبان ابراز داشت: ما نمی توانیم بگوییم که در گذشته هیچ گونه تضییع حقی در کار نبوده است. براساس فرمایش مقام معظم رهبری، رأی مردم حق الناس است و حتی تضییع حق الناس به صورت سهوی نیز ضمانت آور است چه برسد به اینکه عمدی در کار باشد. لذا باید نهایت دقت شود که حق هیچ کس ضایع نشود.

 وی در پاسخ به این سؤال که «اگر شما در انتخابات شرکت کردید و رد صلاحیت شدید چه واکنشی نشان می دهید» اذعان داشت: من تصور نمی کنم که رد صلاحیت شوم؛ ولی اگر چنین شد راههای قانونی را طی خواهم کرد و به این موضوع بر مبنای قانون اعتراض می کنم.

 اشرف بروجردی: در صورت رد صلاحیت از مجاری قانونی وارد خواهیم شد/ما معتقد به اجرای قوانین هستیم

 اشرف بروجردی فعال سیاسی اصلاح طلب و معاون اجتماعی و امور شوراهای وزیر کشور در دولت اصلاحات هم در گفت‌وگو با خبرنگار خبرنگار شبکه اطلاع رسانی راه دانا درخصوص دیدگاه اصلاح طلبان به موضع گیری های شورای نگهبان به عنوان یک نهاد نظارتی در انتخابات آتی مجلس مدعی شد: براساس شناختی که ما از شورای نگهبان داریم عملکرد این نهاد بیشتر تابع سیاست های حاکمیت است تا روش و رفتار براساس قوانین و مقررات کشور! من شرع را فاکتور می گیرم و صرفا می گویم که شورای نگهبان بیشتر براساس وجوه قانونی عمل نمی کند و تابعی از سیاست های کلی است.

 وی ادامه داد: اگر اعضای شورای محترم نگهبان این باور را داشته باشند که صیانت از آرای مردم و امانت داری ملاک عمل در انتخابات است، می توان انتظار داشت که شورای نگهبان تغییر رویه دهد.

 این فعال سیاسی اضافه کرد: اما مواضع و صحبت های اخیر دبیر محترم شورای نگهبان نشان می دهد که تغییری در رویکردشان وجود ندارد.

 بروجردی در پاسخ به این سؤال که «اگر شما کاندیدا شوید و از سوی شورای نگهبان رد صلاحیت گردید، چه واکنشی خواهید داشت» تصریح کرد: ما معتقد به اجرای قوانین هستیم و قانون را ملاک عمل خود قرار می دهیم و تبعا از مجاری قانونی وارد خواهیم شد تا حرف اصلی مان را به مردم بگوییم و کار دیگری نمی توانیم انجام دهیم.

 وی ادامه داد: نه تنها نمی توانیم کار دیگری انجام دهیم؛ بلکه معتقد هم نیستیم که روش دیگری به جز اجرای قانون بتواند ملاک عمل مان باشد.

 حکیمی پور:در صورت رد صلاحیت از سوی شورای نگهبان واکنش خاصی نخواهم داشت/اصلاح طلبان تابع قانون هستند

 احمد حکیمی پور عضو و رئیس فراکسیون اصلاح طلبان شورای شهر تهران و دبیرکل حزب اراده ملت ایران هم در گفت‌وگو با خبرنگار خبرنگار شبکه اطلاع رسانی راه دانادرخصوص دیدگاه اصلاح طلبان به موضع گیری های شورای نگهبان به عنوان یک نهاد نظارتی در انتخابات آتی مجلس اظهار داشت: به نظر من شورای نگهبان به عنوان یک نهاد قانونی باید همه جریان های سیاسی نظام را به یک چشم نگاه کند و به عنوان یک نهاد حاکمیتی عدالت را رعایت کند و نباید شائبه طرفداری از یک جناح و فشار بر روی جناح دیگر از سوی آن وجود داشته باشد. بنابراین توقع از شورای نگهبان این است که عادلانه و در چارچوب قانون به وظیفه اش عمل کند.

 وی افزود: انتظار ما این است که با کمک اعضای این شورا، مردم احساس کنند که همه سلیقه های نظام در انتخابات حضور دارند و رقابت پرشوری شکل می گیرد.

 دبیر کل حزب اراده ملت ایران در پاسخ به این سؤال که «اگر شما کاندیدا شوید و از سوی شورای نگهبان رد صلاحیت گردید چه واکنشی نشان می دهید» بیان داشت: من واکنش خاصی ندارم. در گذشته نیز کاندیدا شده بودم که شورای نگهبان صلاحیت من را تأیید نکرده بود.

 وی ادامه داد: ما در این زمینه بحث، جدل و درگیری نداریم و فقط می توانیم در چارچوب قانون اعتراض خود را انجام دهیم و منتظر می مانیم تا مراحل آن طی شود. به طور کلی اصلاح طلبان تابع قانون هستند و توقع شان نیز این است که شرایط برای حضور همه سلایق نظام فراهم شود و مسیر قانونی طی شود.

 شجاع پوریان: اصلاح‌طلبان با تدابیر مناسب با موضوع تأیید صلاحیت‌ها کنار می‌آیند

 ولی الله شجاع پوریان عضو اصلاح طلب شورای شهر تهران نیز در گفت‌وگو با خبرنگار خبرنگار شبکه اطلاع رسانی راه دانا درخصوص دیدگاه اصلاح طلبان به موضع گیری های شورای نگهبان به عنوان یک نهاد نظارتی در انتخابات آتی مجلس اظهار داشت: انتخابات در جمهوری اسلامی به تعدد برگزار شده است و سابقه ای که نهادهای نظارتی داشته اند نیز در مقابل چشم مان ماست. آن چیزی که اصلاح طلبان انتظار دارند این است که براساس مُرِّ قانون در خصوص صلاحیت ها عمل شود و ما چیزی فراتر از قانون انتظار نداریم و امیدواریم که خلاف قانون تصمیمی گرفته نشود.

 وی در مورد بی اعتمادی اصلاح طلبان به تصمیمات شورای نگهبان و امکان عدم تمکین آنها از قانون بیان داشت: اصلاح طلبان این واقعیت را پذیرفتند که همیشه در انتخابات مختلف با مشکل تأیید صلاحیت ها مواجه هستند و در یک فضای خاکستری و بلاتکلیفی قرار دارند که بر چه اساس و ملاکی صلاحیت‌های شان بررسی می شود.

 این فعال سیاسی اصلاح طلب ادامه داد: اصلاح طلبان در این زمینه هزینه هایی را نیز پرداخت کرده اند. در رد صلاحیت ها فقط به انسان های ناشناخته اکتفا نشده است و این دایره در نظام ما آنقدر گسترده شده است که دامن شخصی مثل آقای هاشمی رفسنجانی را هم گرفته است. بنابراین اصلاح طلبان با توجه به این واقعیت که این مشکل را پیش رو دارند در انتخابات حضور پیدا می کنند و تلاش می کنند با تدابیر مناسب با این موضوع کنار بیایند.

 شجاع پوریان در مورد واکنش کاندیداهای اصلاح طلب در مقابل رد صلاحیت ها از سوی شورای نکهبان تصریح کرد: واکنشی که تا کنون مجموعه های ما داشتند عکس العمل حقوقی بوده است. برخی از دوستان ما در چنین مواقعی نامه می نویسند به شورای نگهبان و استدلال های حقوقی به کار می گیرند؛ گاهی نیز این نامه ها را به صورت سرگشاده ارسال می کنند؛ همچنین برخی دیگر از دوستان موضع گیری های رسانه ای می کنند و برخی دیگر نیز در این مواقع با بی تفاوتی از کنار ماجرا عبور می کنند و حتی یک اعتراض ساده هم نمی کنند. بیش از این نیز از کسی کاری برنمی آید.

 حق شناس: ما انتظار داریم شورای نگهبان به عنوان متولی امر، احترام امامزاده را حفظ کند!

 محمد جواد حق شناس فعال سیاسی اصلاح طلب هم در گفت‌وگو با خبرنگار خبرنگارشبکه اطلاع رسانی راه دانا درخصوص دیدگاه اصلاح طلبان به موضع گیری های شورای نگهبان به عنوان یک نهاد نظارتی در انتخابات آتی مجلس اظهار داشت: به نظر من رویکرد نظام پس از حوادث سال 88 و پیش از انتخابات 92 نسبت به مقوله انتخابات با روندی که قبل از آن وجود داشت، تا حدودی مورد بازنگری و تجدید نظر قرار گرفت. این رویکرد را ما در سخنان و رهنمودهای نوروزی رهبر معظم انقلاب در سال 92 کاملا به طور روشن و صریح مشاهده کردیم و تا پیش از انتخابات ریاست جمهوری همان سال نیز در سخنان دیگر ایشان تکمیل شد.

 وی ادامه داد: ایشان در پیام نوروزی، محورهایی را درخصوص انتخابات بیان کردند که به نظر می رسد آن محورها همچنان مورد توجه ایشان است. بنابراین نهادهای اجرایی و نظارتی نظام و مشخصا آن نهادهایی که مستقیما زیر نظر ایشان فعالیت می کنند، وظایف سنگین و دشواری را برای تحقق این رهنمودها دارند و به نظر می رسد که در مقطع فعلی و انتخابات آینده، این وظایف سنگین تر نیز شده است و نیاز به توجه بیشتر و تبیین ساز و کارهای قانونمند جهت وصول به آن رهنمودها احساس می شود.

 حق شناس به محورهای سخنان رهبری اشاره داشت و در مورد شاخص اول مورد نظر ایشان گفت: شاخص اول که مهمترین شاخص نیز بود، بحث حضور حداکثری در انتخابات بود. اگر بخواهیم حضور حداکثری مردم را داشته باشیم باید وزارت کشور، شورای نگهبان، هیئت نظارت، احزاب سیاسی و همچنین رسانه ها تلاش کنند تا متوسط حضور مردم در انتخابات مجلس در دوره های پیشین افزایش یابد و به یک حد مطلوب برسیم و مشارکت حداکثری فراهم شود.

 وی در مورد شاخص دوم که حضور همه سلایق سیاسی در انتخابات است نیز بیان داشت: ما باید به این سمت حرکت کنیم که زمینه حضور تمامی نامزدهایی که بتوانند سلایق مختلف کشور را در مجلس نمایندگی کنند و در چارچوب قانون اساسی حاضر به فعالیت باشند را تضمین کنیم. متأسفانه یکی از مشکلاتی که در انتخابات قبلی مجلس شکل گرفته بود؛ نگاهی بود که هیئت نظارت به تبعیت از شورای نگهبان اتخاذ کرد و عملیاتی شد و آن موضوع احراز صلاحیت ها بود.

 این فعال سیاسی اصلاح طلب افزود: این درحالی است که در قانون اصل بر برائت افراد است و وظیفه شورای نگهبان در این خصوص نیز احراز عدم صلاحیت کاندیداهاست است نه احراز صلاحیت آنها. بنابراین باید به سمت تفسیر درست از قانون برویم و این مشکلات را تا قبل از رسیدن به فضای رقابت های انتخاباتی به لحاظ قانونی و اجرایی حل و فصل کنیم. ما با توجه به موضوع برائت باید به سمت تقویت دیدگاه احراز عدم صلاحیت برویم؛ نه اینکه اگر دلیلی برای عدم صلاحیت نبود، شورای نگهبان با این استناد که صلاحیت نامزد برایش احراز نشده است مانع از حضور نامزدها در فضای رقابتی شود.

 مدیر مسئول سابق روزنامه اعتماد ملی در ادامه به محور سوم سخنان مقام معظم رهبری اشاره کرد و ابراز داشت: نکته سومی که ایشان روی آن تأکید داشتند این بود که «حتی فرزند من نیز از نظر من خبر ندارد.» نکته ای که از این فرمایش برداشت می شود این است که نباید برخی برای توجیه دخالت هایشان در امر انتخابات، با این استدلال که از نظر رهبری خبر دارند؛ مردم را فریب دهند. چراکه زمانی که ایشان اطلاع از نظرشان را از نزدیک ترین عضو خانواده شان دریغ می کنند، پس هیچ نهادی نیز ازنظر ایشان آگاه نیست.

 وی نکته های چهارم و پنجم فرمایشات مقام معظم رهبری را نیز این گونه بیان داشت: نکته چهارم این است که ایشان از تمام ایرانی ها حتی کسانی که جمهوری اسلامی را قبول ندارند، دعوت کردند تا در انتخابات شرکت کنند و نکته پنجم نیز موضوع رعایت حق الناس در انتخابات است که مخاطب این سخن وزارت کشور، شورای نگهبان و هیئت های اجرایی است.

 حق شناس در پاسخ به این سؤال که «اگر شما کاندیدا بودید و توسط شورای نگهبان رد صلاحیت می شدید، چه واکنشی از خود نشان می دادید» اذعان داشت: انتظار ما از شورای نگهبان این است که به عنوان متولیان امر، احترام امامزاده را حفظ کنند. ما امیدواریم که شورای نگهبان فرمایشات رهبری را دستور کار خود قرار دهند و به قانون احترام بگذارند.

وی در انتها تأکید کرد: من به عنوان یک شهروند و یک فعال سیاسی و کسی که معتقدم انتخابات می تواند شاخص مهمی در قدرت و قوام نظام جمهوری اسلامی و کشور باشد؛ امیدوارم که شورای نگهبان این بار بتواند به خوبی به وظایفش عمل کند.

منبع: راه دانا