از علائم تا پیشگیری؛
آنچه که باید درباره بیماری تب مالت بدانیم
بیماری واگیردار عفونی است که هم درحیوان و هم درانسان ایجاد بیماری می کند. میکروب بروسلا در هر جایی از بدن می تواند رشد کند و باعث بیماری در همان قسمت بدن شود.
از بیماریهای مشترک بین انسان و حیوان است و میکروب آن از حیوان آلوده مانند گاو،بز،گوسفند یا شتر به انسان منتقل می شود.بیماری ناشی از آن در حیوان بروسلوز و بیماری ناشی از آن در انسان تب مالت نامیده می شود. تب مالت را بیماری هزار چهره نیز می گویند چون به اشکال مختلف خود را نشان می دهد.
به مناسبت نامگذاری 15 تیر ماه به نام روز مبارزه با بیماریهای قابل انتقال بین انسان و دام در ذیل به برخی از نکات و راهکارهای پیشگیری از این بیماری اشاره می شود.
تب مالت چیست؟
بیماری واگیردار عفونی است که هم درحیوان و هم درانسان ایجاد بیماری می کند. میکروب بروسلا در هر جایی از بدن می تواند رشد کند و باعث بیماری در همان قسمت بدن شود.
مهمترین علائم و نشانه های بروسلوز در دامها: معمولا نمی توان از روی ظاهر حیوانات به بیماری بروسلوز در آنها پی برد ولی مهمترین علائم بیماری در حیوانات شامل موارد زیر می باشد:
- سقط جنین(توجه داشته باشیم که زایمانهای طبیعی بعدی نشانه سلامت دام نیست و معمولاٌ دام برای همیشه آلوده می ماند)
- بدنیا آوردن نوزادان ضعیف و ناتوان
- کم شدن شیر دامها
- گاهاً عقیم شدن دام های نر
راههای تشخیص بروسلوز در دامها؟ سازمان دامپزشکی از 2 راه موفق به تشخیص دامهای بیمار می شود:
- آزمایش خون دامها
- کشت دادن میکروب از جفت،جنین،شیر و ترشحات دام سقط شده
اقداما ت پیشگیری از بروسلوز در دامها؟
- واکسیناسیون به موقع دامها در زمان مناسب طبق برنامه سازمان دامپزشکی
- ایجاد محل زندگی سالم و بهداشتی برای دامها از نظر نور و شرایط بهداشتی
- ساختن محل قرنطینه برای دامهای آبستن تازه خریداری شده تا بعد از زایمان
- ضدعفونی کردن محل زایمان بعد از زایمان دام
- جلوگیری از چرای دام ها، در مراتعی که قبلا توسط گله های آلوده و دارای سابقه سقط جنین مورد استفاده قرار گرفته است
- سگ ها باعت پخش شده بیماری در محیط می شوند لذا نباید برای تغذیه سگهای نگهبان از جنین و جفت سقط شده استفاده نمود
درمان بروسلوز در دامها: درمان انجام نمی شود به علت:
- ایجاد مقاومت دارویی و خطر برای انسان
- بی اثر بودن و اقتصادی نبودن درمان
لذا پس از شناسایی، دام های آلوده را از گله جدا و کشتار می کنند.
راههای انتقال تب مالت از دام به انسان؟ بیماری تب مالت از راههای زیر می تواند از حیوان به انسان منتقل شود:
- از راه تنفس(هوای آلوده آغل)
- از راه خوراکی(شیر و لبنیات غیر بهداشتی و گوشت و بافت نیم پز دامها)
- از راه پوست زخمی و مخاط(هنگام شیردوشی ، ذبح دام و لمس حیوان بیمار)
علائم و نشانه های تب مالت در انسان:
مرحله حاد: 3 ماه اول بیماری:علائم زودرس مانند تب، بی اشتهایی، تعریق شبانه، سردرد،درد بدن و درد زانو یا مفاصل دیده می شود. تشخیص بیماری در این مرحله چون علائم اختصاصی تب مالت دیده نمی شود دشوار است
مرحله تحت حاد: بعد از 3 ماه بیماری وارد مرحله تحت حاد می شود(عارضه های بیماری بیشتر شده و درد بویژه در استخوانها و مفاصل دیده می شود)
مرحله مزمن: اگر علائم و عوارض بیماری بیشتر از یکسال ادامه داشته باشد بیماری وارد مرحله مزمن شده و ممکن است بصورت افسردگی و گاهاٌ نازایی خود را نشان دهد
توصیه های بهداشتی جهت پیشگیری از بیماری تب مالت:
- افزایش آگاهی مردم از راههای ورود میکروب تب مالت به بدن
- همکاری با سازمان دامپزشکی در واکسیناسیون مناسب دامها
- شستشوی صحیح دستها(با آب و صابون)
- استفاده از لباس کار،کفش مخصوص و ماسک برای دامداران
- استفاده از دستکش برای پاک کردن و قطعه قطعه کردن گوشت
- استفاده از شیر و لبنیات پاستوریزه
- جوشاندن مناسب شیر خام قبل از مصرف
- استفاده از بستنی های پاستوریزه
دو نکته مهم
شیر:
میکروب تب مالت در اثر حرارت مناسب از بین می رود پس شیر محلی را قبل از مصرف باید جوشاند توجه به این نکته لازم است که شیر بعد از رسیدن به نقطه جوش و غل زدن در 3 تا 5 دقیقه بجوشد.
پنیر:
برای تهیه پنیر بهتر است از شیر جوشیده شده استفاده شود در غیر اینصورت اگر از شیر خام برای تهیه پنیر استفاده می شود باید پنیر تولید شده را به مدت حداقل 2 ماه در آب نمک 17% گذاشت و بعداَ مصرف نمود.
از حل کردن 170 گرم نمک در یک لیتر آب، آب نمک 17 درصد تولید می شود
منبع: دستورالعمل وزارتی پیشگیری از تب مالت
شبکه بهداشت و درمان شاهین شهر و میمه