اصفهان جزء آلوده ترين شهرهاي ايران به لحاظ جغرافيايي/ منشاء ریزگردهای اهواز کجاست؟

به گزارش پایگاه خبری“شاهین نا“ آلودگی هوا به پدیده تغییر در ویژگی‌های طبیعی جو براثر مواد شیمیایی، غباری یا عامل‌های زیست‌شناختی اطلاق می شود. معمولاً میزان آسیب های ناشی از آلودگی هوا به میزان قرار گرفتن افراد در معرض مواد شیمیایی زیان بار بستگی دارد، اما صدمات ریوی ناشی از هوای آلوده خطری است که هر ۳ نفر از ۵ نفر با آن روبرو هستند. در میان مهم ترین آلوده کننده ها می توان به مونوکسید کربن، اکسیدهای گوگرد به ویژه دی‌اکسید گوگرد، ذرات معلق و … اشاره کرد. این در حالی است که آلودگی هوا در کلان شهرها بیشتر به دلیل تردد وسایل نقلیه و کارخانه ها می باشد.
همچنین پديده گرد و غبار شامل گرد و خاك معلق خشک و ریزی در هوا است كه مسافت‌هاي‬ ‫وسيعي را پوشانده ، به وسيله باد پراکنده شده و در نهایت ته نشین می شود. به طور کلی دلیل انتشار گرد و غبار شامل کاهش بارندگي و ميزان رطوبت هوا، خشكسالي، نبود پوشش گياهي مناسب، تغییرات فشار هوا و وزش باد شديد

می باشد. از تاثیرات مهم آلودگی هوا در اثر انتشار گرد و غبار و ریز گردها می توان به آسیب های قلبی و تنفسي، تأثير بر مكانيسم‌هاي دفاعي بدن، بروز و تشدید آسم و ایجاد سرطان اشاره کرد. نکته قابل توجه اینجا است که بر خلاف اغلب آلاينده‌ها، خطرات ناشي از ذرات معلق بر اثر واكنش‌هاي زيان‌آور بيوشيميايي نيست بلكه به دلیل اثرات تحريك كنندگي اين مواد است كه در دستة‌ آلاينده‌هاي محيطي قرار داده است. عوارض خطرناك اين مواد رابطه مستقيم با قطر، شكل و سطح اين نوع ذرات وجود دارد. اين نوع آلاينده‌ها باعث التهاب در نسوج بدن به ویژه شش‌ها شده و زخم بافت ها و يا حتي سرطان را در پی دارد.

‬ آلوده ترین شهرهای جهان کدامند؟
شهر دهلی نو، پایتخت هند در صدر فهرست آلوده‌ترین شهرهای جهان قرار گرفته است، به طوری که بالاترین سطح ذرات معلق موجود در هوا با ۱۵۳ میکروگرم متعلق به این شهر است. بر اساس گزارش سازمان جهانی بهداشت رقم یاد شده تقریبا شش برابر حد مجازیعنی ۲۵ میکروگرم می باشد. عواملی مانند میزان بالای آلودگی هوا ،رعایت نکردن اصول بهداشتی، سیستم فاضلاب نامناسب و آلودگی‌ آب، این کشور را به خطرناک‌ترین کشور جهان از نظر آلودگی تبدیل کرده است. بر اساس گزارش این سازمان شهرهای “ایگدیر” در ترکیه، “کابل” در افغانستان، “کراچی”، “راولپندی” و “پیشاور” در پاکستان، “نارایونگانجی”، “داکا” و “قاضی پور” در بنگلادش، “آمریستار”، “دهلی نو”، “جودپور”، “احمد آباد”، “آگرا”، “گوالیور”، “فیرز آباد”، “راجی پور”، “الله آباد” و “رای پور” در هند، “دوحه” در قطر و “خرم

آباد” در ایران جزو 20 شهر آلوده جهان محسوب می شوند.
همچنین خرم آباد در لیست 10 شهر آلوده جهان ،رتبه هشتم را به خود اختصاص می دهد. طبق گزارش سازمان بهداشت جهانی، اهواز در رتبه پنجم آلوده‌ترین شهرهای جهان به لحاظ آلاینده PM10 قرار دارد، به صورتی که غلظت این آلاینده‌ها 30 برابر حد مجاز است و به نظر می رسد منشا این ریزگردها که سال‌هاست استان خوزستان با آن دست و پنجه نرم می‌کند از کشور عراق باشد.

این در حالی است که با وجود آلودگی هوا در شهرهای چین، هیچ یک از این شهرها در لیست 20 شهر آلوده جهان قرار نمی گیرند، به گونه ای که حداکثر آلودگی شهرهای چین در سال 2014 حدود ۵۶ میکروگرم گزارش شده است. همچنین به گفته سازمان جهانی بهداشت، کمترین میزان آلودگی هوا را در کشورهای کانادا، آمریکا، فنلاند، ایسلند و سوئد می توان یافت.
آلودگی هوا در شهرهای ایران
جنس آلودگی هوا در شهرهای مختلف ایران با یکدیگر تفاوت دارد. برای مثال اهواز به عنوان هشتمین شهر آلوده جهان شناخته شده است که میزان آلودگی هوای آن 3 برابر پکن و 13 برابر لندن است. علت آلودگی‌ هوا در اهواز انتشار ریزگردها و گرد و غبار از کشورهای همسایه و همچنین آلودگی ایجاد شده توسط کارخانه ها و مراکز صنعتی است که نه تنها ساکنان اهواز بلکه تمام استان خوزستان را تحت الشعاع قرار می دهد. این در حالی است که آلودگی هوا با توجه به پیامدهای زیانبار خود به یکی از ملموس‌ترین معضلات زیست محیطی تهران، اصفهان و چندین شهر دیگر ایران تبدیل شده‌است. آمارها نشان می‌دهد که در روزهای تشدید آلودگی هوای تهران، تعداد بیماران تنفسی در این شهر تا ۶۰ درصد افزایش می‌یابد. بیشترین عامل مرتبط با تشدید بیماری‌های قلبی عروقی و ریوی، افزایش آلاینده‌های دی اکسید گوگرد، ذرات معلق و منواکسید کربن است، به طوری که آلودگی هوا در تهران به طور متوسط موجب کاهش ۵ سال از عمر تهرانی‌ها شده‌است. همچنین یکی از دلایل عمده آلودگی هوا در کلان شهرهای ایران، رفت و آمد بیش از حد خودروها است، به گونه ای که

به جز تهران شهرهای بزرگ ایران نظیر اصفهان، مشهد، شیراز و اراک نیز با معضل آلودگی هوا مواجه هستند و اصفهان جزء آلوده‌ترین شهرهای ایران از نظر موقعیت جغرافیایی وعدم جابه‌جایی هوا محسوب می شود.

راهکارهای موثر برای مقابله با آلودگی هوا
برای مبارزه با آلودگی هوا ابتدا باید علل مختلف آن را شناسایی کرد و سپس راه های موثر برای مقابه با آن را اتخاذ کرد. حال از آنجا که تردد وسایل نقلیه یکی از بزرگترین منابع آلودگی هوا محسوب می‌شود به شهروندان پیشنهاد می شود که تا جایی که برای آنها امکان پذیر است به جای استفاده از خودروهای شخصی در مسیرهای کوتاه از دوچرخه و در مسیرهای طولانی از وسایل نقلیه عمومی استفاده کنند. کاهش زمان رانندگی و استفاده از خودروهای کم مصرف از دیگر اقدامات ضروری برای مقابله با آلودگی هوا است. همچنین کاهش استفاده از بنزین ، برق و گاز طبیعی میزان آلودگی هوا را کاهش می دهد، به گونه ای که هر چقدر از این منابع بیشتر استفاده شود، آلودگی هوا نیز بیشتر می‌شود. علاوه بر این تمامی افراد باید برای کاهش تاثیرات ناشی از آلودگي هوا از ماسك‌هاي مخصوص ضد گرد و غبار استفاده كنند. فضای سبز و پوشش گیاهی از عوامل اصلی مقابله با آلودگی هوا محسوب میشود، اما چنانچه مقدار آلودگی هوا افزایش یابد، گیاهان نيز به عنوان موجودات زنده، از آسیب آن مصون نمی مانند.

بنابراین کاشت گیاهان مقاوم در برابر آلودگی هوا ها که به عنوان تصفیه کننده‌های طبیعی عمل می کنند یکی از روش های موثر برای مبارزه با این معضل است. همچنین تغذيه مناسب براي كاهش مضرات آلودگي هوا نیز بسیار مهم است و به افراد توصیه می شود که جهت دفع مسموميت از بدن به ويژه مسموميت ناشي از سرب مواد غذایی مانند شير و ماست كم چرب، ميوه‌ ها و سبزيجات تازه مصرف کرده و در شرایط بحرانی آلودگي هوا، از خوردن فست‌ فودها و مواد غذايي حاوي مواد نگه دارنده مانند چيپس و انواع كنسروها خودداري کنند.

منبع: ایمنا