دستاوردهای حسن روحانی از سفر به نیویورک
امتياز نقد داديم وعده هاي نسيه گرفتيم
روز گذشته رئيس جمهور از سفر به آمريکا بازگشت. سفري که علي رغم جنجال هاي فراوان رسانه اي، دستاورد اصلي آن تنها وعده هايي نسيه بود!
روز گذشته رئيس جمهور از سفر به آمريکا بازگشت. سفري که علي رغم جنجال هاي فراوان رسانه اي، دستاورد اصلي آن تنها وعده هايي نسيه بود!
به گزارش پایگاه خبری شاهین نا به نقل از کیهان ، حوالي ظهر ديروز هواپيماي حامل هيئت ديپلماتيک ايران که براي شرکت در شصت وهشتمين نشست مجمع عمومي سازمان ملل به نيويورک رفته بود، در فرودگاه مهرآباد به زمين نشست.
در اين 5 روز رسانه هاي داخلي و خارجي جنجال بسياري درباره موفقيت هاي ديپلماتيک هيئت ايراني در آمريکا به راه انداختند اما فارغ از اين هياهوها و ذوق زدگي هاي افراطي و خوش بينانه، چمدان هيئت ايراني در برگشت چيزي جز مشتي وعده هاي نسيه و يک جام عتيقه در خود نداشت!
جامي به نام «شير دال» که 10 سال پيش از ايران سرقت شده بود و در اين سفر مقامات آمريکايي با کلي تشريفات و منت به خودمان برگرداندند.
پس از رايزني هاي بسيار هيئت ايراني در نيويورک خبري در صدر اخبار رسانه هاي دنيا قرار گرفت. در حالي که روحاني در ليموزين تشريفات به سوي فرودگاه جان اف کندي در حرکت بود تا نيويورک را به مقصد تهران ترک کند، تلفن همراه يکي از اعضاي هيئت ايراني به صدا درمي آيد تا به ادعاي برخي رسانه ها، اتفاقي تاريخي رخ بدهد!
تماسي که حتي در نحوه برقراري آن نيز روايت واحدي وجود ندارد. روحاني در فرودگاه مهرآباد ماجرا را اين گونه روايت مي کند؛ درست در لحظه اي که آماده حرکت به سمت فرودگاه بوديم به من اطلاع دادند که کاخ سفيد با نماينده دائم ايران در سازمان ملل متحد در نيويورک تماس گرفته و اعلام کرده که آقاي اوباما مايل است که چند دقيقه گفت وگويي با ما داشته باشد.
رئيس جمهور ادامه داد: ما نيز اين کار را انجام داديم و موافقت شد و آنها با سفير ما تماس گرفتند و اين مکالمه انجام شد.
وي در مورد مباحث مطرح شده در اين مذاکره تلفني گفت: از جمله مباحث مطرح شده در اين زمينه مسئله هسته اي بود.
رئيس جمهور ادامه داد: در اين گفت وگو من بر حق ملت ايران در موضوع هسته اي تاکيد و از آن به عنوان غرور ملي ايرانيان ياد کردم.
وي در ادامه توضيح مکالمه تلفني خود با اوباما گفت: ما در اين گفت وگوي تلفني به مذاکرات ايران با 1+5 اشاره کرديم و اين که دريچه اي در اين زمينه گشوده شده و بايد از اين فرصت استفاده کرد؛ چرا که فرصت زيادي نيست و بايد در اين امر تسريع شود.
روحاني گفت: ايشان نيز گفتند که ما در اين ايده مشترک هستيم و به وزير خارجه خود دستور مي دهيم که در اين زمينه تسريع کند تا کار سرعت بيشتري پيدا کند.
حسن روحاني تاکيد کرد: سياست خارجي دولت يازدهم مبتني بر منافع ملي، مصالح ملي و در چارچوب عزت و مصلحت ايران و سياست هاي کلي است که مقام معظم رهبري ترسيم کرده اند.
وي در ادامه گفت وگوي خود با خبرنگاران در مورد مباحث مطرح شده در ارتباط با ديدار با رئيس جمهور آمريکا و اين که کاخ سفيد چنين پيشنهادي را مطرح کرده و ايران اين را نپذيرفته و در پايان سفر مکالمه تلفني بين مقامات دو کشور صورت گرفته است، گفت: من در همان روز اولي که عازم سفر بودم چنين مباحثي مطرح شد و اعلام شد که مقامات آمريکايي ابراز تمايل کرده اند که با رئيس جمهور آمريکا ملاقات داشته باشيم. وقتي وارد نيويورک شديم در اين ارتباط به صورت مفصل بحث شد.
رئيس جمهور تصريح کرد: در جريان اين سفر زمان کافي براي ملاقات به آن صورت دلخواه و مفيد به نحوي که تمام نقطه نظرات تامين شود وجود نداشت. و در واقع علت آن اين بود که وقت کافي براي هماهنگي جهت ملاقات وجود نداشت.
روحاني يادآور شد: بين ما و آمريکا مسائل فراواني وجود دارد و چندين سال است که بين ايران و آمريکا خصومت هايي است و ملاقات در سطح دو رئيس جمهور بعد از 35 سال نياز به مقدماتي دارد. و در سفر به نيويورک فرصت لازم براي اين موضوع نبود.
وي ادامه داد: اين ملاقات انجام نشد؛ چرا که مقدمات آن فراهم نشده بود. اين موضوع باعث سر و صدا شد و رسانه هاي آمريکايي به گونه اي مطرح کردند که گويي آمريکا تحقير شده است. البته اين موضوع به اين شکل نبود و من در مصاحبه اي که داشتم در اين زمينه توضيح دادم که زمينه کافي و لازم براي اين ملاقات نبوده است.
رئيس جمهور با بيان اين که سياست خارجي دولت تدبير و اميد در چارچوب عزت و مصلحت و مصالح ملي و منافع ملي و سياست هاي کلي است که مقام معظم رهبري ترسيم کردند گفت: جايي که ضرورت داشته باشد در راستاي تامين مصالح و حقوق ملت و رفع مشکلات که برخي از اين مشکلات به ملت ايران تحميل شده و غيرقانوني و ناصحيح است و در راستاي رفع آنها بايد انعطاف حکمت آميز داشته باشيم، نرمش داشته باشيم و همان طور که رهبري فرمودند اين موضوع بايد قهرمانانه باشد. اصول و آرمانها و عزت ملي مدنظر ماست.
روايت آمريکايي از يک تماس
دقايقي پس از اتمام گفت وگوي تلفني رئيس جمهور آمريکا و ايران، باراک اوباما به ميان خبرنگاران آمد و خبر از اين تماس داد. گرچه پيش از اوباما، اين خبر توسط توئيتر منتسب به روحاني منتشر شده بود.
اوباما در جمع خبرنگاران گفت: «من همين الان با پرزيدنت روحاني از جمهوري اسلامي ايران صحبت کردم. هر دوي ما درباره تلاشهاي مداوم براي حصول توافق بر سر برنامه هسته اي ايران گفت وگو کرديم.»
اوباما ادامه داد: «من به پرزيدنت روحاني چيزي که در نيويورک گفته بودم را مورد تاکيد قرار دادم. در حالي که مطمئنا موانعي مهم براي حرکت رو به جلو وجود دارد و موفقيت به هيچ عنوان تضمين شده نيست، من باور دارم که ما مي توانيم به راه حلي جامع دست پيدا کنيم.»
اوباما افزود: «من جان کري را مامور پيگيري اين مسير ديپلماتيک کرده ام. ما روز قبل از آن در نيويورک گفت وگوهاي سازنده اي با شريکانمان يعني اتحاديه اروپا، بريتانيا، فرانسه، آلمان، روسيه، چين و وزير خارجه ايران داشتيم. من و روحاني در مسير رو به جلو تيممان را مامور کرده ايم تا به کار کردن سريع و همکاري با گروه 1+5 ادامه دهد و به توافق برسد. ما در سرتاسر اين فرايند ارتباط نزديکي با دوستان و متحدانمان در منطقه، از جمله اسرائيل خواهيم داشت.»
اوباما افزود: «اکنون ما به چالش هاي پيش رو فکر مي کنيم. اين حقيقت که اين اولين ارتباط بين رئيس جمهور ايران و آمريکا از سال 1979 بوده از عمق بي اعتمادي موجود در بين کشورهاي ما حکايت دارد، اما اين چشم انداز هاي پشت سر گذاشتن اين تاريخ دشوار را هم نشان مي دهد.»
وي تصريح کرد: «حل و فصل اين موضوع، به طور حتم، مي تواند گامي رو به جلو براي ايجاد ارتباطي جديد بين آمريکا و جمهوري اسلامي ايران، يعني ارتباطي براساس منافع و احترام متقابل باشد.»
اوباما گفت: «راه رسيدن به توافق معنادار دشوار خواهد بود. و در اين زمان هر دو طرف نگراني هايي دارند که بايد آنها را رفع کرد. اما من باور دارم که ما مسئوليت داريم راه ديپلماسي را ادامه دهيم و فرصتي بي نظير براي پيش رفتن با دولت جديد در ايران در اختيار ماست.»
رئيس جمهور آمريکا اضافه کرد: «من به پرزيدنت روحاني احترام عميق خودم نسبت به مردم ايران را ابراز کردم.»
گفتني است؛ دويچه وله به نقل از يک مقام آمريکايي تصريح کرد که واشنگتن، اسرائيل را در جريان تماس تلفني باراک اوباما و حسن روحاني قرار داده بود.
سوزان رايس: تماس به درخواست روحاني بود
از سوي ديگر؛ مشاور امنيت ملي آمريکا با تاکيد بر اينکه تماس تلفني روساي جمهوري آمريکا و ايران «گرم» و «سازنده» بود، تصريح کرد «حسن روحاني» از «باراک اوباما» خواست با او تماس بگيرد.
سوزان رايس به سي ان ان اعلام کرد که هيئت ايراني از دولت «باراک اوباما» تقاضاي تماس تلفني بين روساي جمهور ايران و آمريکا کرد.
مشاور امنيت ملي آمريکا تاکيد کرد: امروز، تا حدي شگفت انگيز، از جانب آنها (هيئت ايراني) با ما تماس برقرار شد که بگويند روحاني تمايل دارد تا با باراک اوباما تماس تلفني در مسير برگشت به فرودگاه داشته باشد و ما توانستيم اين تماس تلفني را برقرار کنيم و يک مکالمه سازنده برقرار شد.
به گفته رايس، تماس تلفني اوباما و روحاني به مدت 15 دقيقه به طول انجاميد و افزود: به طور قطع، با ترجمه، يک تماس مختصر بود اما به اندازه اي کافي بود که پيام هاي دو طرف را منتقل کند.
مشاور امنيت ملي آمريکا تصريح کرد: به طور قطع وقتي شما دو رهبر از دو کشور را داريد که بيش از 35 سال با يکديگر ارتباطي نداشتند؛ اين تقريبا يک رخداد ابتکاري بود. اما آنها هر دو، تعهد خود براي تلاش و کشف يک مسير ديپلماتيک به شيوه اي سازنده را اعلام داشتند.
رايس تاکيد کرد که سلاح هسته اي در ايران براي اوباما غيرقابل پذيرش است و روحاني نيز از جانب خود اعلام کرد که ايران هرگز تمايلي به دستيابي به سلاح هسته اي نداشته است.
وي تاکيد کرد: هم اکنون فرصتي براي آزمودن موضوع راه حل ديپلماتيک (در قبال ايران) به وجود آمده است.
پايان رمانتيک!
پايگاه آمريکايي المانيتور، پايان اين تماس 15 دقيقه اي را به گونه اي رمانتيک روايت مي کند و مي نويسد؛ رئيس جمهور آمريکا در پايان اين گفت وگوي تلفني گفت: «براي شما سفر امن و خوشايندي را آرزو مي کنم و اگر در نيويورک با ترافيک روبرو هستيد، معذرت مي خواهم!»
اوباما در پايان به زبان فارسي گفته است: «خداحافظ».
آن روي سکه
از ويترين ظاهرا جذاب ديپلماسي کاخ سفيد که بگذريم، به واقعيت هاي نه چندان خوشايند آن خواهيم رسيد که به نظر مي رسد نسبت به خوش و بش هاي ديپلماتيک و مرسوم، واقعي تر هستند.
«رابرت منندز» دموکرات آمريکايي از ايالت «نيوجرسي» و رئيس کميته روابط خارجي سنا به همراه «ليندسي گراهام» سناتور جمهوريخواه از ايالت «کاروليناي جنوبي» و از اعضاي ارشد کميته نيروهاي مسلح سنا در گزارشي در روزنامه «واشنگتن پست» با اين عنوان که «فرستاده ايران تغيير کرده اما پيام تغيير نکرده است»، خود را به عنوان حاميان مجموعه لوايح دوجانبه تحريم هاي تحميل شده عليه صنعت نفت و سيستم بانکداري ايران و قانونگذاراني که تلاش کرده اند تا با همکاري متحدان اروپايي دولت واشنگتن، ايران را در بازارهاي مالي بين المللي منزوي کنند، معرفي کردند.
اين سناتورهاي آمريکايي با اشاره به حضور دکتر «حسن روحاني» در نشست سالانه مجمع عمومي سازمان ملل در نيويورک، مدعي شده اند که چهره جديد ايران که انتظار مي رفت هفته گذشته در سازمان ملل ديده شود، کاملاشبيه چهره قديمي اين کشور بود و در حالي که اين سناتورها خود را براي احتمال يک موفقيت ديپلماتيک آماده کرده بودند و اميد محتاطانه اي داشتند، اما اتفاق چشمگيري نيفتاد.
گراهام و منندز بدون توجه به گزارش هايي که خود رسانه ها و روزنامه هاي آمريکايي درباره ديپلماسي فعال دکتر روحاني در تعامل سازنده با غرب منتشر کرده اند، با ادعاي اينکه علت تمايل ايران براي مذاکرات، درد غير قابل تحمل تحريم هاي تحميل شده توسط کنگره آمريکا و جامعه بين المللي عليه ايران است و اينکه ايران بر حسب ضرورت و نه ژست ناگهاني ناشي از حسن نيت رو به مذاکره با غرب آورده است، در گزارش خود آورده اند که همچنان درباره اهداف تهران ترديد دارند.
منندز و گراهام بدون توجه به سخنان دکتر روحاني در نشست مجمع عمومي سازمان ملل مبني بر اينکه فعاليت هاي هسته اي ايران اهداف صرفا مسالمت آميز دارد، تاکيد کرده اند که همزمان که روحاني به ايران بازمي گردد، رويکرد ديپلماسي، اميد و هدف اين قانونگذاران آمريکايي باقي خواهد ماند اما عزم آنها براي جلوگيري از دستيابي ايران به قابليت توليد تسليحات هسته اي نيز بدون تغيير باقي خواهد ماند.
در ادامه اين گزارش، اين دو قانونگذار آمريکايي نوشته اند که بر اساس باور ديدگاه آنها، چهار عنصر استراتژيک براي حصول توافق با ايران ضرورت دارد که عبارتند از؛ پيام صريح و مستمري مبني بر اينکه آمريکا به ايران اجازه نمي دهد تا به قابليت تسليحات هسته اي دست پيدا کند، نمايش صادقانه استقبال از مذاکرات توسط ايران، حفظ و تشديد تحريم ها و وجود تهديد قانع کننده استفاده از قدرت نظامي.
اين قانونگذاران آمريکايي در پايان گزارش خود مدعي شده اند که آنها در طول روزهاي آتي حمايت خود را از تشديد تحريم ها عليه ايران ابراز خواهند کرد.
پايان ماه عسل
پايان سفر نيويورک را که مملو از ديدارهاي دو جانبه و چند جانبه و لبخندهاي ديپلماتيک در برابر دوربين ها بود، مي توان پايان ماه عسل دانست. مردان سياست به خانه هاي خود بازگشته اند و اينک نوبت ارزيابي هاي دقيق از حريف و تاکتيک هاي اوست.
تاکتيک هاي خطرناکي که گاهي در بسته بندي هاي جذاب و شيک ارائه مي شود. يک نمونه از اين تاکتيک ها را روز گذشته روزنامه فرانسوي لوموند شرح داد. روايتي که قابل تامل است.
اين روزنامه فرانسوي در تحليلي به قلم الن فرشون نوشت، در سال 1984، مارگارت تاچر، که به شدت ضد شوروي بود، با ميخائيل گورباچف به اين نتيجه رسيد که «مي توان با هم کار کرد».
نخست وزير محافظه کار انگليس، به اراده آزادسازي داخلي و خارجي و آشکار رهبر حزب کمونيست اتحاد جماهير شوروي ايمان داشت. جز معدودي استثنا، هيچ کارشناسي به آن اعتقاد نداشت.
«مگي» (تاچر) متعهد بود که دوست خود رونالد ريگان، رئيس جمهور جمهوري خواه و ضد کمونيستي وقت آمريکا را در اين باره متقاعد کند.
بالاخره هم حق با آن ها بود و پنج سال بعد، جنگ سرد و تقابل چهل ساله آمريکا و اتحاد جماهير شوروي به خاک سپرده شد. ايران هم کشوري است که هيچ رابطه ديپلماتيکي با آمريکا ندارد و به مدت سي و سه سال تقابلي چند گانه را با آن داشته است حال باراک اوباما از خود مي پرسد، آيا حسن روحاني گورباچف ايراني خواهد بود، و دست کم، آيا مي توان با رئيس جديد جمهوري اسلامي ايران کار کرد؟
و نکته پاياني اينکه چرا رسانه هاي غربي طي روزهاي اخير در حالي که موضوع گفت وگوها ميان ايران و آمريکا را به اصطلاح مثبت ارزيابي مي کنند اين طور القاء نمايند که اکنون نوبت طرف ايراني بوده و ايران بايد اعتمادسازي کند؟!