مراسم سوگواری روستای «سُه»، اولین میراث ناملموس شاهین شهر و میمه/ تصاویر

به گزارش شاهین پرس، روایت ماه محرم و سیاه‌پوشی و عزداری در ایران حکایت عرض ارادت مردم شهرهای مختلف تا دورترین آبادی‌ها و روستاها است و آیین‌های عاشورایی تجلیگاه این ارادت است که در هرجایی رنگ و بوی خاص خود را دارد.

آیین سوگواری دهه اول ماه محرم در روستای سُه قدمتی در حدود 200 سال دارد که شامل نخلگردانی، عماری گردانی، علم گردانی، تعزیه خوانی، راه اندازی هیات سینه زنی همراه با نوحه خوانی در مسجد جامع روستا، ذکرخوانی شبانه و خواندن اشعار و نوحه های قدیمی مخصوص هر روز، توسط گروهی به نام ذاکرین امام حسین(ع) در کوچه های روستا است.

این آیین که از ابتدای ماه محرم با تشکیل هیئت های عزاداری و برگزاری مجالس سخنرانی و عزاداری و تعزیه خوانی در مسجد جامع روستا آغاز می شود در روزهای هشتم، نهم و دهم محرم به اوج خود می رسد با استقبال بسیار مردم از نقاط مختلف استان همراه است.

***************

جواد چهراضی از ثبت آیین سوگواری دهه اول ماه محرم روستای هدف گردشگری سُه به عنوان اولین میراث ناملموس شهرستان شاهین شهر و میمه خبر داد و گفت: آیین عزاداری روستای سه دارای قدمتی تاریخی است که سال گذشته در پنجم خرداد ماه سال 95 به شماره 1207 در فهرست میراث ناملموس به ثبت ملی رسیده و روز تاسوعای سال جاری با حضور مدیر کل میراث فرهنگی و معاون گردشگری اداره کل میراث فرهنگی استان اصفهان قبل از شروع مراسم نخل گردانی در مراسم تجلیل از پیرغلامان از لوح ثبت ملی این آیین رونمایی شد.

رئیس اداره میراث فرهنگی شهرستان شاهین شهر و میمه افزود: آنچه که مراسم آئین ذکر خوانی در روستای سه را متمایز کرده و به عنوان یک ارزش شاخص می توان آن را معرفی کرد متن اشعار و نحوه اجرای آن ها است که در نوع خود بسیار دیدنی و جذاب است و مشابه این مراسم در جای دیگری از شهرستان مشاهده نشده است.

وی همچنین افزود: بعد از ثبت مراسم عزاداری ایام محرم روستای سه، گویش مردم گز و گویش مردم میمه نیز در این شهرستان به عنوان میراث ناملموس به ثبت ملی رسیده است و مراحل ثبت ملی گویش مردم شهر وزوان نیز در دست مطالعه قرار دارد.

***************

آیین عماری گردانی

جعفر حسینی یکی از پیر غلامان روستای سه گفت: عماری گردانی، نخلگردانی، علم گردانی به همراه عزاداری و نوحه خوانی و ذکر خوانی شاخص ترین مراسم های سوگواری در این روستا است که از آغاز ماه محرم شروع و تا روز دهم به یاد اباعبدالله الحسین(ع) و یاران باوفایش برگزار می شود.

وی با بیان اینکه آیین عماری گردانی روز هشتم ماه محرم به یاد علی اکبر امام حسین(ع) برگزار می شود افزود: عماری، سازه چوبی کوچک و مستطیل شکل با قوس های هلالی و شبیه نخل ولی از نخل کوچکتر است که به عنوان تابوت واره ای برای تشییع پیکر مطهر حضرت علی اکبر(ع) ساخته شده است.

حسینی ادامه داد: روز هشتم محرم و در منزل خانواده ای که نسل اندر نسل میراث دار این نماد بوده اند و تزئین و حمل آن را میراث و وظیفه خود می دانند، با پارچه های رنگین و آئینه تزئین کرده و پس از اقامه نماز ظهر و عصر و صرف ناهار تعدادی از جوانان روستا به احترام حضرت علی اکبر(ع) به نشانه جوان بودن ایشان طی مراسمی خاص آن را بر دوش گرفته و حمل می کنند.

آیین نخل گردانی

وی افزود: مراسم نخل گردانی همزمان با تاسوعای حسینی که در روستا به روز عباسعلی نامگذاری شده برگزار می شود بدین ترتیب که صبح روز تاسوعا در امامزاده یوسف که در بالای روستا قرار دارد نخل را با پارچه های رنگین و آیینه و قبه های مسی آذین بندی می کنند و هنگام ظهر پس از اقامه نماز ظهر و عصر به یاد علمدار کربلا نخل را به عنوان نماد بر دوش حمل کرده و با ندای یا حسین(ع) یا ابوالفضل و طی مسافت حدود 2.5 کیلومتری به امامزاده جلیل القدر یا گلیله که در پایین روستا واقع شده برده و تا ظهر روز عاشورا نخل را در این امامزاده برای زیارت مردم قرار می دهند، ظهر عاشورا نیز به یاد سرور و سالار شهیدان در مراسمی با نوحه خوانی و عزاداری بر سر و سینه زنان نخل را به امامزاده یوسف باز می گردانند.

آیین علم گردانی

حسینی ادامه داد: در روز تاسوعا عده ای دیگر از اهالی روستا به بستن علم مشغول می شوند که تعداد این علم ها هفت عدد است، پنج عدد از آنها با پارچه های رنگین و دو عدد از آنها با پارچه های مشکی تزئین و به ترتیب قرار گرفتن نامگذاری می شوند.

وی با تاکید بر اینکه بر روی برخی از علم ها اسامی خاصی گذاشته شده است افزود: علم اول و دوم به نام حضرت ابالفضل(ع) است و هر یک از این علم ها در روزهای تاسوعا و عاشورا در کوچه ها و خانه های برخی از اهالی گردانده می شود و در مراسم نخل گردانی پیشواز نخل حرکت داده می شود.

وی گفت: علم سوم و چهارم به نام (شاطر) برای حضرت زینب(س) نامگذاری شده و علم پنجم نیز به علم پنج تن(محمد، علی، فاطمه، حسن و حسین) معروف است و علم های ششم و هفتم نیز اسم خاصی برای آنها انتخاب نشده ولی در مجموع تمامی علم ها روز تاسوعا و عاشورا پیشاپیش نخل حرکت می کنند و صحنه ای از سلام، تعظیم، شیون وحزن و اندوه در سوگواری سرور و سالار شهیدان حضرت امام حسین (ع) را به نمایش می گذارند.

آیین نوحه خوانی و سینه زنی

تشکیل هیئت سینه زنی و نوحه خوانی برای ایام عزاداری امام حسین(ع) و اصحاب با وفایش جزء اولین مراسمی دانست که در روستای سُه پایه گذاری شده و معمولا در آغاز ماه محرم با انجام مراسم سینه زنی در شب اول این ماه شروع می شود.

عده ای که به آنها سر دسته گفته می شود در مراسم سینه زنی گرد هم در حلقه ای دایره ای شکل ایستاده و با آوا و لحنی زیبا و حزن انگیز شعری مخصوص به همان روز را دم می گیرند و پس از پایان بیت شروع به حرکت کرده و در حین حرکت آنها دسته سینه زنی که در صف های منظم پشت سر آنها قرار دارند، توقف می کنند و همان بیت را مجددا خوانده و تا انتهای مراسم فقط همان تک بیت را تکرار می کنند.

آیین ذکر خوانی

یکی دیگر از مراسم های آیینی روستا، ذکر مصیبت و عرض تسلیت برای امام حسین(ع) و یاران باوفایشان است که توسط عده ای که به آنها ذاکر گفته می شود انجام می گیرد، که شامل مراسم آیین ذکرخوانی در کوچه ها، ذکرخوانی در مسجد، ذکر خوانی در روز تاسوعا است.

***************

روستای سُه یکی از روستاهای هدف گردشگری شهرستان شاهین شهر و میمه است که در 65 کیلومتری مرکز شهرستان در بخش مرکزی و در دهستان مورچه خورت واقع شده است از شمال به روستای ابیانه، از سمت جنوب به روستای بیدشک، از شرق به روستای کلهرود و از غرب به روستای رباط آغا کمال محدود می شود.

نام روستا که از کلمه سُهی یا سَهی گرفته شده به معنای بلندی و مکان مرتفع است و به نظر می رسد وجه تسمیه نام این روستا به دلیل موقعیت کوهستانی به آن اطلاق شده است.

از جاذبه های روستا می توان به وجود کوهستان های مرتفع، دشت ها، مزارع و باغ های سرسبز، قنات ها، چشمه سارها و همچنین مکانهای با ارزش تاریخی در محله های روستا شامل کاروانسرا، حمام های قدیمی، خانه های تاریخی، امامزادها با گنبدهای فیروزه ای، قلعه ها، برج کبوتر، آسیاب ها، ساباط و کوره آجرپزی اشاره کرد.

انتهای پیام/