آموزه‌ها و الگوهای رفتاری حضرت فاطمه(س) (1)
آدرس غلطی که حضرت زهرا(س) درصدد اصلاح آن برآمدند
حضرت زهرا (س) وقتی مشاهده نمود که یک نمای غلط و آدرس نادرست از اسلام در حال ارائه است، وقتی اسلامِ بدون هویت و واژگون شده در معرض آموزش به عامه مردم قرار گرفت و جایگزین اسلام اصیل شد در این زمان تمام‌قد ایستادگی نمود.
به گزارش شاهین پرس، پیامبر اسلام(ص) در طول 23 سال از رسالت خود، تلاش کرد تا مظاهر شرک و جهل را از فکر و اندیشه مردم پاک کرده و راه توحیدی و رستگاری را به آن‌ها نشان دهد و برای دوران بعد از خود «کتاب الله» و «عترتش» را به‌عنوان چراغی روشن برای هدایت جامعه معرفی کرد.
بااین‌حال، نبود رشد فکری و درک عمق مسائل از سوی برخی از روسای انصار و مهاجر منجر به حضور آن‌ها در سقیفه بنی ساعده شده و تغییر حوادث تاریخ صدر اسلام و نادیده گرفته شدن وصایای پیامبر(ص) در خصوص امامت و ولایت مسلمین بعد از خود گردید. یکی از کسانی که در خصوص این تحریفات به‌شدت واکنش نشان داد، وجود حضرت زهرا(س) بود .بررسی سیره رفتاری حضرت نشان می‌دهد که رویکرد مبارزه ایشان در جهت حفظ و احیای یکی از اصول اساسی دین اسلام به نام مقام امامت و ولایت بود و در این اصل،نسبت‌ها، هیچ جایگاهی نداشت. بر همین اساس الگوی مبارزاتی حضرت را می‌توان در دو بخش تقسیم‌بندی کرد: بخش اول در قالب تحلیل روند جاری حوادث است که خود را در قالب خطبه فدکیه متجلی می‌سازد و بخش دوم مبارزات سیاسی است که محورهای مختلفی را در برمی‌گیرد.
دو بخش فوق عناوین کلی هستند که محورهای مختلف آن، در قالب چندین نوشتار تقدیم مخاطبان خواهد شد که نوشتار پیش روی، اولین قسمت از این مجموعه می‌باشد.
اگر کسی آشنایی اندکی هم با ادبیات عرب و نوع بلاغت و فصاحت این کلام داشته باشد بدون تردید اذعان خواهد کرد که خطبه فدکیه حضرت زهرا (س) در جامعیت، فصاحت و شیوایی و زیبایی کلام در بالاترین سطح قرار دارد و سبک آن به‌تمام‌معنا اعجاز گونه است و جز از انسان معصوم بر نخواهد آمد. شاید در مقام مقایسه این خطبه را تنها بتوان با خطبه‌های زیبای مولای متقیان یا کلام نبوی همچون خطبه غدیریه قیاس نمود.
در یک نقطه سرنوشت‌ساز تاریخ اسلام که تمامیت، جامعیت و سلامت دین در معرض تهدید جدی قرارگرفته بود، زنی به نام فاطمه زهرا (س) دین را از این خطر نجات داد و در مقابل این تهدید ایستادگی کرد و همه هستی خود را به‌پای دفاع از سلامت دین و هم به‌پای دفاع از امام مظلوم زمانش قربانی کرد.
تمامی فرازهای خطبه فدکیه ارزشمند است لکن به‌جرئت می‌توان گفت مهم‌ترین هدف آن حضرت از این خطبه مقابله با تحریفی بود که از شروع آن از سقیفه کلید خورده بود. حضرت زهرا (س) وقتی مشاهده نمود که یک نمای غلط و آدرس نادرست از اسلام در حال ارائه است، وقتی اسلامِ بدون هویت و واژگون شده در معرض آموزش به عامه مردم قرار گرفت و جایگزین اسلام اصیل شد در این زمان تمام‌قد ایستادگی نمود. البته خود قرآن کریم هم نسبت به بروز یک تحریف یا فتنه و کودتای بزرگ هشدار داده بود. قرآن فرموده بود که اگر پیامبر اکرم (ص) از میان شما برود آیا به آیین اعقابتان بازمی‌گردد؟! سقیفه گام نخست این کوتاه بود و خطبه فدکیه اولین مقابله جدی با این تحریف بزرگ. این بزرگ‌ترین درس خطبه برای امروز ماست.
تحریف انقلاب نبوی اولین تحریف نبوده و آخرین نیز نبود. امروز هم جامعه ما نیاز به ایستادگی فاطمی در برابر واژگون شدن اهداف انقلاب دارد. اگر از این ماجرا درس نگیریم چه‌بسا با تغییر باورها و تحریف اهداف انقلاب مواجه شویم و روزی به خودمان بیاییم که از انقلاب اسلامی جز نامی باقی نمانده باشد، نامی که بودونبودش برای زورگویان عالم هیچ تفاوتی نکند!
هرچند خطبه به این نام فدک شهرت یافته لکن این نام‌گذاری مسامحه بوده و تنها بخش کوچک و پایانی آن به موضوع غصب فدک اشاره دارد. اصل هدف حضرت دفاع از اسلام است نه ارث پدری. عمده مضامین خطبه بازگویی قواعد و اصول اسلامی است که در روزهای پس از رحلت رسول اکرم (ص) در معرض تحریف، انحراف و تغییر قرارگرفته بود.
اینکه حضرت حتی احکام جزئی دین را نیز بازخوانی می‌کنند و تعاریفی نو از آن‌ها ارائه می‌دهند نشان می‌دهد همین احکام نیز در معرض تهدید قرارگرفته بود. سقیفه آغاز یک تغییر این‌چنینی بود. قرار بود جامعه به سمتی برود که ظاهر دین بماند و مردم سرگرم همین ظواهر بمانند؛ نماز بخوانند، روزه بگیرند، حج بروند ولی از فلسفه این احکام به دور باشند. فاطمه زهرا (س) علمدار مسلمانان در آن زمان بر عهده داشتند و هم‌نسل‌های آينده بر عهده خواهند داشت و آن حفظ ارزش‌هاي اسلامي در جامعه دفاع از اسلام در مقابل چنین تهدید بزرگی بود. حضرت در این بخش از خطبه به بیست عنوان از مهم‌ترین آموزه‌های قرآنی اشاره می‌کنند و هرکدام را به‌صورت موجز ولی عمیق تبیین می‌نمایند. لذا قصد داریم به تشریح مختصر این تغییر در چند شماره بپردازیم.
تبیین بیست آموزه قرآنی
نخستین بخش از روشنگری و تبیین فاطمه زهرا (س) به مسئله ایمان و شرک اختصاص می‌یابد:
فَجَعَلَ اللَّهُ الْایمانَ تَطْهیراً لَکُمْ مِنَ الشِّرْکِ؛ پس خداى بزرگ ایمان را براى پاک کردن شما از شرک قرارداد.»
جالب است که آغاز این بیست عنوان از آموزه‌های قرآنی ایمان است و پایان آن‌ها نیز نهی از شرک. این نوع آغاز و پایان خود نشانگر این است که روح دین اسلام پرستش خدای یگانه و اجتناب از شرک است. سایر عناوین هجده‌گانه در بین این دو آموزه در حقیقت ابزارهایی برای نیل به این دو هدف است. در یک‌کلام سعادت بشر بدون ایمان خالص امکان‌پذیر نیست.
در نحوه ترتیب این عناوین بیست‌گانه به نکته جالب دیگری نیز برمی‌خوریم. اینکه اغلب این مفاهیم مانند نماز و زکات و حج برای همگان روشن بود لکن در لابه‌لای این مباحث به‌ظاهر روشن برای عموم، حضرت دو عنوانی را بیان می‌کنند که به نظر می‌رسد ازنظر ترتیبی در جای خود قرار ندارند. حضرت بعد از تبیین حج و جهاد و عدل می‌فرماید:
«وَ طاعَتَنا نِظاماً لِلْمِلَّةِ، وَ اِمامَتَنا اَماناً لِلْفُرْقَةِ»
با دقت در این نحوه چینش می‌بینیم که گویا حضرت هدف مشخصی داشته‌اند. شاید اگر همان ابتدا و قبل از بیان نصوص قطعی‌ای همچون نماز و روزه و زکات به مسئله امامت و اطاعت از اهل‌بیت اشاره می‌کردند بسیاری از مخاطبین دچار انفعال و موضع‌گیری می‌شدند و با خود می‌گفتند ایشان به دنبال طرح مسائل شخصی هستند زیرا مسئله امامت هنوز آن‌طور که باید در میان مردم جا نیفتاده بود و نهایتاً با موضوع خلافت و جانشینی رسول‌الله (ص) آشنا بودند که آن را هم جدای از امامت می‌دانستند. درواقع باتدبیری دقیق این دو عنوان را درجایی مناسب مطرح نمودند. از سوی دیگر آمدن این دو عنوان در لابه‌لای عناوین بیست‌گانه تلنگری است به شنوندگان که شما وقتی به نماز و روزه و حج و جهاد و غیره معتقدید چگونه به این دو مسئله حیاتی و مهم که چه‌بسا از حیث اهمیت در رتبه‌ای بالاتر از سایر عناوین است اقرار نمی‌کنید و باور ندارید!؟
انتهای پیام/