هشدار به مصرف کنندگان دگزامتازون؛
بیماری های عفونی دستاورد داروهای کورتونی/50 درصد نسخه های درمانی کشور داروهای کورتونی هستند
دگزامتازون داروی پرعارضه ای است که توسط بیماران خودسرانه مصرف می شود یا توسط پزشکان در درمان سرماخوردگی تجویز می شود در حالی که مصرف آن محدود به بیماری های خاص بوده اما متاسفانه در کشور ما مصرف بالا و بی موردی دارد.
به گزارش پایگاه خبری شاهین نا؛ به نقل از عصر هامون، دگزامتازون با اینکه علایم بیماری را کاهش می دهد اما نه تنها بیماری را درمان نکرده بلکه عوارض بی شماری از قبیل پوکی استخوان، فشار خون و مشکلات بینایی را سبب می شود که در این راستا اطلاع رسانی به آحاد جامعه ضروری به نظر می رسد.
در سال های اخیر علاوه بر استفاده نابه جا و خودسرانه دگزامتازون برای درمان بیماری سرماخوردگی، این دارو توسط ورزشکاران بدنساز نیز به منظور افزایش حجم عضلات استفاده می شود که عوارض زیانباری برای این دسته از افراد رقم خواهد زد.
دگزا متازون در عین کاربرد فراوان عوارض بسیاری دارد
متخصص بیماری های داخلی عنوان کرد: عارضه دگزامتازون پوکی استخوان است و فشار خون، چاقی، مشکلات بینایی از قبیل کاهش بینایی، آب مروارید، آب سیاه، خونریزی گوارشی، اختلالات بسیار شدید هورمونی از عوارض دگزامتازون هستند.
دکتر محمد رضا میرادی گفت: دگزا متازون یکی از داروهایی است که در اشکال مختلف خود (شربت، قرص، قطره، آمپول و پماد و محلولها) یکی از پرکاربردترین داروهاست.
وی ادامه داد: دگزامتازون دارویی از دسته کورتیکو استروئیدهاست. از داروهای معروف دیگر در این دسته میتوان به بتامتازون- کورتیزون -پردنیزولون و هیدروکورتیزون اشاره کرد. کورتیکواستروئیدها یا همان کورتونها داراری اثرات گستردهای در قسمتهای مختلف بدن هستند که این اثرات گسترده همانطور که میتوانند در درمان طیف زیادی از بیماریها مفید باشند، میتوانند عوارض جانبی زیادی هم به جا بگذارند.
وی تاکید کرد: متأسفانه پزشکان و بیماران علاقه خاصی به این دارو دارند، چون به سرعت التهاب، تب و عوارض کوفتگی عضلانی را از بین میبرد.
وی بیان داشت: داروی بتامتازون، دگزامتازون، تریامسینولون، داروهای تزریقی کورتوندار است، این دارو مانند شمشیر دو لبه عمل کرده و عوارض خطرناکی به سیستم ایمنی بدن وارد میسازد. کورتون هر چند علائم بیماری را کاهش میدهد اما بیماری را از میان نمیبرد.
کورتون ها مانع رسوب کلسیم در استخوان ها می شوند
متخصص بیماری های داخلی عنوان کرد: کورتون مانع رسوب کلسیم در استخوانها میشود و فرآیند استخوانسازی را کاهش میدهد.
دکتر میرادی افزود: فشار خون، چاقی، مشکلات بینایی از قبیل کاهش بینایی، آب مروارید، آب سیاه، خونریزی گوارشی، اختلالات بسیار شدید هورمونی از دیگر عوارض دگزامتازون است.
وی گفت: افرادی که از دیابت و فشار خون رنج میبرند، این افراد پیش از استفاده از این دارو با پزشک خود مشورت کنند.
پزشکان و مردم مصرف داروهای تزریقی را به حداقل برسانند
متخصص بیماری های داخلی اظهار داشت: پزشکان و مردم مصرف داروهای تزریقی را به حداقل برسانند و بیشتر از داروهای خوراکی مصرف کنند.
دکتر میرادی گفت: نکته مهم در تجویز و مصرف داروهای کورتونی همچون دگزامتازون، بتامتازون یا آنتی بیوتیک ها آن است که بدرستی و در موارد ضروری توصیه شود.
وی عنوان کرد: بیمار باید قبل از مصرف دارویی مانند دگزامتازون، پزشک یا داروساز را از سابقه آلرژی به این دارو یا مصرف هر نوع مسکن غیراستروئیدی مانند آسپیرین و اسید مفنامیک مطلع کند. چون مصرف این نوع مسکن ها با مشکلات گوارشی همراه است و دگزامتازون نیز بر شدت اختلالات گوارشی می افزاید و حتی شخص را در معرض ابتلا به زخم معده قرار می دهد.
۵۰ درصد نسخه های پزشکی کشور حاوی داروهای کورتونی است
وی تصریح کرد: اهمیت و ضرورت توجه به عوارض مصرف نابجا و خودسرانه داروهای کورتونی از جمله دگزامتازون زمانی بیشتر می شود که بدانید طبق گفته مسئولان سازمان غذا و داروی وزارت بهداشت نزدیک به 50 درصد نسخه های درمانی در کشورمان، حاوی داروهای کورتونی است.
دکتر میرادی افزود: داروهای کورتیکوستروئیدی که در لفظ عامیانه به کورتون ها معروف است، داروهای پرقدرتی است و به همین علت داروسازان آنها را به تیغ جراحی تشبیه می کنند. یعنی در علاج بسیاری از بیماری ها قوی ترین ابزار درمانی محسوب می شود که البته می تواند عوارض جدی هم داشته باشد، اما نکته مهم کاربرد درست و بجای آنهاست.
وی خاطرنشان کرد: تضعیف سیستم ایمنی بدن با مصرف طولانی مدت داروهای کورتونی از جمله دگزامتازون در واقع، زمانی که دچار ورم و التهاب می شویم مثلا در بیماری های التهابی ریه، روده و مفاصل بدن، کورتون ها قادر به فرونشاندن این التهاب و ورم هستند.
وی ادامه داد: اما از سوی دیگر، کورتون ها باعث فرونشاندن فعالیت دستگاه ایمنی می شوند و به این علت، این داروها و بویژه آمپول دگزامتازون درکنترل انواع آلرژی ها به کار می رود، اما مصرف طولانی مدت این داروها نیز شانس ابتلا به انواع عفونت ها و شدت آن را بالا می برد.
وی تاکید کرد: مورد خاصی که باید قبل از تزریق داروهای کورتونی از جمله دگزامتازون مورد توجه قرار بگیرد، مساله ابتلا به آبله مرغان است، البته بجز کسانی که آبله مرغان گرفته اند، در چنین شرایطی، تظاهرات آن فقط به عوارض پوستی خلاصه نمی شود و می تواند علائم بسیار خطرناک دیگری نیز داشته باشد و این نکته بسیار مهمی است که باید در تجویز و مصرف کورتیکوستروئیدها از سوی پزشک و بیمار مورد توجه قرار بگیرد.
دگزامتازون درمان سرماخوردگی نیست
متخصص بیماری های داخلی بیان داشت: متاسفانه تزریق آمپول دگزامتازون برای بیمار، هنگام بروز سرماخوردگی در کشور ما بسیار شایع است، شاید در ظاهر با تزریق دگزامتازون، علائم سرماخوردگی بسرعت از بین برود، اما به علت اثراتی که این دارو بر تضعیف سیستم ایمنی بدن می گذارد، خطر ابتلا به بیماری های عفونی نیز در بیمار افزایش می یابد.
وی در این راستا ادامه داد: به همین علت، بیمار باید در چنین شرایطی هر نوع علامت ساده همچون تب و بی حالی را جدی بگیرد و به پزشک مراجعه کند. زیرا ممکن است در معرض ابتلا به یک بیماری جدی عفونی قرار داشته باشد.
دگزامتازون به افزایش حجم عضلات کمک نمی کند
متخصص بیماری های داخلی گفت: متاسفانه این روزها پای آمپول دگزامتازون به باشگاه های بدنسازی نیز باز شده است و علاقه مندان به بدنسازی نیز از دگزامتازون تزریقی به عنوان داروی کورتنی برای حجم دهی به عضلات استفاده می کنند.
دکتر میرادی بیان داشت: دگزامتازون نه تنها به افزایش حجم عضلات و توان ورزشکاران منجر نمی شود، بلکه باعث افزایش تجزیه عضلات، کاهش توده عضلانی و ضعف آن می شود.
وی در این راستا افزود: همچنین با مصرف این دارو امکان پارگی و آسیب دیدن تاندون ها در ورزشکاران، هنگام انجام حرکات ورزشی بشدت افزایش می یابد.
داروهای کورتونی اثر بخشی داروهای کنترل قند، فشار و چربی خون را کاهش می دهد
دکتر میرادی عنوان کرد: مصرف دگزامتازون با وجود فواید درمانی می تواند با مصرف نابجا، عوارض خطرناکی مثل تاخیر در بهبود زخم ها، افزایش فشار، چربی و قند خون را به همراه داشته باشد، زیرا این داروی کورتونی اثر بخشی داروهای کنترل قند، فشار و چربی خون را کاهش می دهد و بیمار، بدون آن که خود بداند در معرض بروز اختلالات خطرناک متابولیکی قرار می گیرد.
وی افزود: چنین اتفاقی حتی ممکن است برای بیمارانی که از داروهای ضد صرع استفاده می کنند نیز رخ بدهد.
وی ادامه داد: همچنین خانم ها در دوران یائسگی باید نسبت به عوارض دگزامتازون در بالا بردن شانس ابتلا به پوکی استخوان آگاه باشند.