فرصتي که نبايد دير شود/ کوتاهی مسئولان در فرهنگ سازی مناسب

به گزارش پایگاه خبری شاهین نا،  از نشانه های او آن است که برای شما از جنس خودتان جفتهایی آفرید تا به وسیله آنان آرامش پیدا کنید و همانا در این نشانه هایی است، برای کسانی که اندیشه کنند.( سوره روم ، آیه۲۱)

ازدواج یکی از زیباترین اتفاقات زندگی آدمی است که دین اسلام به آن اهمیت فراوانی داده است و آن را از بهترین سنت های دینی شمرده که مایه برکات بی شماری است. از نظر قرآن، ازدواج مایه آرامش روح و روان آدمی است، که این خود از نشانه های رحمت و بزرگی خداوند است. بنابراین از نظر اسلام تأخیر ازدواج امر نکوهیده ای است که مورد رضایت خدا نیست. اما متأسفانه آن چه امروز در جوامع اسلامی، خصوصاً جامعه ما، در عمل دیده می شود برخلاف سفارش های اسلام است و آمارها از بالارفتن سن ازدواج حکایت دارد. خانواده ایرانی این روزها درگیر معضلات زیادی است. از افزایش سن ازدواج و تمایل به مجرد بودن گرفته تا لذت جویی و تنوع طلبی، نارضایتی از زندگی زناشویی، پیمان شکنی ، طلاق های عاطفی و آمار بسیار بالای طلاق. مشکلاتی که در پس زمینه تمام آن ها تکنولوژی زدگی در دنیای به اصطلاح مدرن جا خوش کرده است .تغییر ارزش‌‌ها یكی از عوامل مؤثر در تأخیر ازدواج جوانان است؛ به طوری‌كه مصرف‌گرایی، تجمل‌گرایی، افزایش توقعات و تشریفات ازدواج، رشد بی ‌پایه میزان مهریه و تأثیر آن بر منزلت اجتماعی، سست شدن بنیادهای مذهبی و عدم اطمینان به آینده شغلی در تأخیر ازدواج جوانان تأثیر‌گذار است.

ازدواج آسان به دور از آداب و رسوم غلط

در مکتب انسان ساز اسلام، سنت حسنه ازدواج بسیار آسان و ساده و بدور از آداب و رسوم غلط و دست و پاگیر است که حتی پایین ترین طبقات اجتماع، به راحتی می توانند بر اساس ملاک ها و تناسب های معرفی شده از طرف اسلام به تشکیل خانواده اقدام کرده و ازدواج کنند .اما امروز موجی از آداب و رسوم غلط و ناشایست به راه افتاده که مشکلات را پیچیده کرده و مانع از ازدواج جوانان می شود و در نتیجه سن ازدواج نیز روز به روز بالا می رود. موانع بسیاری بر سر راه جوانان برای ازدواج و تشکیل خانواده وجود دارد که یکی از مهمترین این مشکلات عدم فرهنگ سازی مناسب درجامعه است. پس از شنیدن کلمه ازدواج از اولین موضوعاتی که به ذهن همه ما خطور می کند موانع ازدواج است. حداقل برای بسیاری از جوانان کشور که اکثریت جمعیت ما را تشکیل می دهند، ازدواج هم چون سنگ بزرگی است که بر سر راهشان قرار گرفته است که یا باید خود را برای آزمودن آن آماده کنند و یا تغییر مسیر دهند و از خیر آن بگذرند. با توجه به بافت فرهنگی، مذهبی و سنتی زندگی ایرانیان، ازدواج از دیرباز یک امر مقدس و بسیار مبارک بوده و آرزوی هر پدر و مادر ایرانی دیدن فرزندان خود در لباس عروسی و دامادی است، حال چه شده که این امر مبارک دغدغه بزرگ خانواده ها، نهادها، سازمان ها، دانشگاه ها، دولت مردان، کارشناسان، مشاوران و محققان شده است؟ آن چه امروز در جامعه ما به عنوان دغدغه ازدواج جوانان مطرح می شود حاصل جمع پدیده های متفاوت فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی طی دهه های گذشته در کشور است که با پیشرفت صنعتی و تحولات چشمگیر فرهنگی و اجتماعی نابودی سنت ها و ظهور پدیده های نوین را به همراه آورده است. جامعه ایرانی در کشاکش پذیرفتن قواعد دنیای جدید و دلبسته به سنت ها و آیین گذشتگان، سخت در تلاش است تا هویت خود را از دست ندهد و سنت های خود را فراموش نکند.

مانع اصلی ازدواج

مشکلات فرهنگی بیش از عوامل مالی و اقتصادی مانع ازدواج جوانان است. طبق بررسی های انجام شده جوانان عمدتاً مسئله مالی را به عنوان مانع اصلی ازدواج بیان می کنند در حالی که این امر را نمی توان به عنوان مسئله اصلی برشمرد. باید نگاه توجه به ازدواج آسان و پایدار در دستور کار قرار گیرد. ازدواج به زمینه ها، اقدامات و زیرساخت هایی احتیاج دارد که بخشی از آن مادی و بخشی غیرمادی است. نادیده گرفتن مسائل فرهنگی در ازدواج به اندازه نادیده گرفتن امکانات مادی، مسکن و اشتغال و نیازهای اولیه زندگی خطاست. اما این که مسائل فرهنگی می تواند بخش مهمی از مشکل ازدواج جوانان را رفع کند، تردیدی وجود ندارد. چرا که ما از شیوه های آسان و الگوهایی که از آن ها نام می بریم و کمتر توجه می کنیم، غافل شده ایم. روز ازدواج حضرت علی(ع)، حضرت فاطمه(س) روز ازدواج نام گذاری شده بدون این که بتوانیم از آن ها الگوبرداری کنیم. آن بزرگواران با حداقل ها تشکیل زندگی دادند و به جای پرداختن به مادیات به معنویات توجه کردند.

و اما روی دیگر سکه

در واقع جوان امروزی حتی در صورت داشتن شرایط ازدواج و امکانات مالی کافی، به علت نداشتن شناخت کافی نسبت به روحیات فردی و شخصی خودش و شناخت ناکافی از جنس مخالف نمی تواند به کسی اعتماد کند و از ترس شکست در ازدواج، به آن فکر نمی کند و هیچ اقدامی انجام نمی دهد.جوان امروز در واقع از خود شناختی ندارد، او مهارت های زندگی را یاد نگرفته، نمی داند چرا باید ازدواج کند و هدف از ازدواج چیست؟ بنابراین طبیعی است که حتی اگر توان مالی ازدواج داشته باشد از آن سرباز می زند.

احساس نیاز شدید به فرهنگ سازی

به هر حال کدام مانع اصلی در ازدواج جوانان باعث افزایش تعداد مجردها و آسیب های اجتماعی بعدی آن شده است؟ آیا صرف فراهم کردن زمینه اشتغال می تواند به تمایل ازدواج به جوانان کمک کند؟ یا فرهنگ سازی در این زمینه کارساز خواهد بود؟

با توجه به افزایش سن ازدواج می توان دوران عقد را طولانی کرد و تا زمانی که دختر و پسر استقلال مالی پیدا نکردند، در منزل پدر و مادری خود سکونت داشته باشند تا ضمن برقراری روابط عاطفی با خانواده ها نیازهای خود را نیز برطرف کنند و تا پایان گرفتن تحصیلات خود از حمایت آن ها برخوردار باشند. به هر حال ما ناچاریم دست به فرهنگ سازی در این زمینه بزنیم و دولت نیز طبق قانونی که در مجلس هفتم به تصویب رسید، باید کمک کند. در قانون تسهیل ازدواج جوانان دولت موظف شده زمینه های ازدواج آسان را فراهم و امکاناتی را نظیر استفاده از خوابگاه های دانشجویی برای متأهلین، کمک هزینه، وام ازدواج، مسکن ارزان قیمت، تسهیل شرایط سربازی متأهلین و شرایط دیگری برای جوانان تامین کند تا آن ها راغب به ازدواج شوند. سخت گیری زیاد زوجین و تعیین مهریه بالا از جمله اصلی ترین موانع ازدواج جوانان است لذا تلاش برای کاهش انتظارات طرفین، فراهم کردن تسهیلات، احداث خوابگاه های متأهلین و طراحی کارهای ویژه دانشجویی برای برطرف کردن بخشی از مشکلات اقتصادی از جمله اقداماتی است که می تواند مورد توجه قرار گیرد.

و کلام پایانی

اگر منتظر تأمین نیازها باشیم، سن ازدواج از ۲۵ – ۲۶ سال به ۳۰ سال خواهد رسید.بالاتر رفتن سن ازدواج ، آسیب های اجتماعی به مراتب بیشتری از مشکلات اقتصادی برای یک زوج جوان ایجاد می کند و نباید فراموش کرد که به امر ازدواج به عنوان یک پدیده چند وجهی برخورد نمود و به اشتغال، مسکن و کمک های دولت نیز توجه داشت و لذا دولت، مردم، خیران و دانشگاهیان، همه دست به دست هم دهیم تا زمینه ازدواج سالم، آسان و پایدار برای دانشجویان و جوانان مهیا شود.

بیائید قاب رؤیاهایمان را در ذهن بشکنیم و واقع بینانه هدف هایی را در واقعیت روز روشن زندگی انتخاب کنیم تا با همراهی، صداقت و پاکی، زندگی سالمی را برای خود و دیگران به ارمغان آوریم.

پروانه شریفی/