بازخوانی پرونده یک کودتا؛
28 مرداد یادآور عهد شکنی آمریکا است
کودتای ۲۸ مرداد نقطه عطفی در تاریخ معاصر ایران است. کودتا سبب سقوط حکومت ملی ایران و استمرار رژیم استبداد سلطنتی شد. این کودتا با دخالت دو دولت خارجی آمریکا و انگلستان صورت گرفت.
به گزارش پایگاه خبری شاهین نا، علی قادری/ پس از شهریور 1320 و تبعید رضاخان به جزیره موریس شاهد آن هستیم که فضایی آزاد بوجود آمد. این فضا باعث گردید تا گروههای ملی مذهبی که در دوران رضاخان به طرز وحشتناکی سرکوب می شدند از بطن جامعه بیرون آمده و به مبارزه با نظام استبداد بپردازند.
تلاش های گروه های سیاسی در این دوره باعث تصویب طرح ملی شدن صنعت نفت در 29 اسفند سال 1329 و موجب خلع ید دولت انگلیس از نفت ایران گردید. تلاش های افرادی چون حضرت آیت اله کاشانی رهبر مذهبی ملی شدن صنعت نفت، دکتر محمد مصدق، دکتر مظفر بقایی، خلیل ملکی، حسین مکی و… باعث شد تا ملت ایران یکبار دیگر در برابر استبداد داخلی متحد شوند. پس از ملی شدن صنعت نفت ایران مجلس شورای ملی به دکتر مصدق اعتماد و او را مامور تشکیل کابینه کرد. دکتر مصدق تلاش نمود تا دولتی با مشارکت تمامی گروه ها و تشکلها تشکیل دهد.
در سی ام تیرماه سال 1331 شاه مصدق را از قدرت برکنار کرد و گروه های طرفدار از جمله آیت اله کاشانی کفن پوش از مصدق حمایت نمود که سرانجام شاه مجبور شد مجددا حکم نخست وزیری مصدق را امضا نماید.
در دوره دوم نخست وزیری، مصدق تلاش کرد تا گروه های مذهبی و بعضی از گروه های ملی را کنار بگذارد. اوج تنش زمانی بود که سه وزیر از حزب توده انتخاب شدند حزب توده چون در سال 1331 سکوت اختیار کرده بود و سابقه مناسبی در مبارزه نداشت مورد اعتماد نبود و این روند تا پایان دوران مصدق ادامه داشت و هر روز تشدید می شد. دکتر مصدق پس از ملی شدن شدن صنعت نفت و خلع ید انگلیس تلاش نمود تحت عنوان تئوری «نیروی سوم» شرکت های نفتی آمریکایی مثل تکزاکو را وارد نفت ایران نماید. به همین دلیل در نیویورک کنسرسیوم نفتی ایران و آمریکا را تشکیل داد در واقع آمریکا دوست مصدق بود و این مسئله باعث شد که آمریکا علیه دولت دوست خود کودتا کند.
در 28 مرداد سال 1332 دولت آمریکا با استفاده از مامور سازمان سیا کرمیت روزولت را با صرف هزینه 20 میلیون دلاری و تجهیز مزدوران داخلی کودتای ننگینی را در ایران رقم زد که برای همیشه به عنوان برگ سیاهی در تاریخ جنایت های آمریکا ماندگار شد.
برخی از عبرت های کودتای 28 مرداد؛
1- عدم اطمینان و اعتماد به ایالات متحده به طوری که مصدق تلاش کرد تا حداکثر منافع را برای ایالات متحده در ایران تضمین نماید اما آمریکایی ها بر علیه او کودتا کردند.
2- اطمینان به آمریکا مساوی است با ذلت و بدبختی.
3- ایالات متحده آمریکا که خود مدعی دموکراسی و انتخابات بوده و هست در برابر دولت ملی مردمی دکتر مصدق ایستاد و دیکتاتوری پهلوی را بر نظام مردم سالاری ترجیح داد.
4- دوری گزیدن دکتر مصدق از نیروهای مذهبی به ویژه رهبر بزرگ آن آیت اله کاشانی و منزوی کردن ایشان باعث شد که در کودتای 28 مرداد مصدق تنها و بی یاور باشد.
5- انشقاق، پراکندگی، تفرقه و اختلاف عامل ضعف، زبونی و موجب حاکمیت استبداد و استکبار خواهد شد.