فوائد سوگواری و گریه بر امام حسین علیه السلام

پایگاه خبری شهرستان شاهین شهر و میمه “شاهین نا” ، سوگوارى و گريه هدفدار بر حسين عليه السلام ره آورد ارزشمندى دارد كه فرد سوگوار مى تواند، بدانها نائل آيد.

1ـ سوگوار بر حسين عليه السلام همواره مورد مهر و محبّت خداست ، تا آنجايى كه خدا بر او درود مى فرستد. پيامبر فرمود:
… الا وصلّى اللّه على الباكين على الحسين
بدانيد كه خداوند بر آنانكه براى حسين سوگوارى نمايند، درود مى فرستد و به آنان مهر مى ورزد.

2ـ در برخى روايات ، پاداش سوگوارى بر حسين عليه السلام ، به پاداش سخت ترين كارها، همچون قربانى ساختن فرزند در راه خدا مى رسد و با آن برابرى مى كند.
از حضرت رضا عليه السلام است كه فرمود:هنگامى كه ابراهيم خليل ، قوچ اهدايى را به جاى اسماعيل قربانى كرد، در يك لحظه آرزو كرد كه : اى كاش مى توانست فرزندش را به دستور حق ، قربانى كند تا به والاترين درجات بندگى و فرمانبردارى خدا نائل آيد.
خداوند در پرتو وحى ، حماسه عاشورا و كربلا را بر او ترسيم كرد كه ابراهيم با نثار طوفانى از محبّت و مهر قلبى ، بر حسين عليه السلام و مظلوميّت او سخت سوگوار شد و گريه كرد. به او وحى شد كه : شما پاداش قربانى كردن فرزندت اسماعيل به دست خويش را، با نثار مهر و محبّت قلبى بر حسين و گريه بر شهادت و مصائب او، باز خريدى و بالاترين پاداش شكيبايى بر مصائب ، بر تو مقرّر شد و به رفيعترين درجات نائل آمدى .امّا اينكه گفته شد: گاهى پاداش گريه بر حسين عليه السلام به پاداش سخت ترين كارها مى رسد و نه هميشه ، اين بدان جهت است كه هر كس نمى تواند به اين موقعيّت و مقام والا و پرشكوه پر كشد.اين اوج گيرى تنها در خور كسى است كه همانند ابراهيم قلبش ‍ لبريز از عشق به حسين عليه السلام باشد ودليل اين
قيددرهمين روايت آمده است كه: پس از آرزوى مورد اشاره ابراهيم ، به او وحى رسيد كه:محبوبترين بندگانم در نظرت كيست؟
پاسخ داد:بنده محبوب و برگزيده ات محمّد صلى الله عليه و آله.
پيام آمد كه :او در نظرت محبوبتر است يا خودت ؟
پاسخ داد: پيام آمد كه :فرزند او يا فرزند خودت؟
پاسخ داد: فرزند گرامى او …
پيام آمد كه :سر بريده شدن فرزند او به دست دشمنان حق و عدالت برايت دردناك تر است يا سر بريدن فرزندت به دست خودت به فرمان خدا؟
پاسخ داد: سر بريده شده فرزند گرامى او حسين ، برايم فاجعه بارتر ودردناك تراست . اينجا بود كه حماسه عاشورا در پرتو وحى ، بر ابراهيم ترسيم شد و ابراهيم به شدّت گريست . آنگاه بود كه بدو وحى رسيد كه : اينك با اين محبّت به حسين ، پاداش مورد آرزويت را باز خريدى و دريافت داشتى .
اينك ، همه كسانى كه اين حقيقت را احساس مى كنند كه حسين عليه السلام از فرزندانشان در نظرشان محبوبتر و گراميتر است و شهادت مظلومانه و جدا شدن سرمقدّس او به دست دشمنان حق و عدالت ، از قربانى ساختن عزيزترين فرزندشان در راه خدا به دست خويش دردناكتر است ، بر چنين كسانى بشارت باد كه گريه و سوگواريشان بر آن حضرت پاداش سخت ترين كارهاى شايسته را دارد، پاداشى معادل پاداش قربانى ساختن اسماعيلتان در راه دوست .
3ـ پاداش آن قابل سنجش نيست ، چرا كه براى تحقّق هر كارى ، انجام يافتن كمترين مرحله آن ضرورى است ، امّا در سوگوارى بر حسين عليه السلام اين اندازه هم لازم نيست ، چرا كه سوگوارى بر آن حضرت هر چه اندك باشد ثواب و پاداش غيرقابل سنجش و اندازه گيرى دارد.
4ـ و شگفت اينكه اگر فردى با وجود عشق به حسين عليه السلام در سوگواريش گريه هم نكند، امّا خالصانه و هدفدار خويشتن را به صورت عزاداران حسين عليه السلام درآورد، در اين صورت نيز پاداش خويش را دريافت خواهد داشت .
5ـ و ديگر اينكه عشق آگاهانه به سالار يكتاپرستان و سوگوارى خالصانه بر او از جهات مختلفى ، پاداشش فراتر از ايمان و كارهاى شايسته است كه بدانها اشاره رفت و در آينده نيز اشاره خواهيم داشت .
اجر و ثواب گريه بر حسين عليه السلام:
گريه خالصانه و عارفانه بر حسين عليه السلام پاداش و آثار ويژه اى دارد كه :الف : برخى نجات بخش انسان از هول و هراس ‍ سكرات موت و عالم قبر و جهان برزخ و سراى آخرت است و برخى باعث زدوده شدن گناهان و مورد عنايت پيامبر و امامان نور عليهم السلام قرار گرفتن و رسيدن به بهشت است ، كه هر كدام را به طور فشرده طرح خواهيم كرد:
واپسين لحظات:
خروج روح از بدن ، مرحله سهمگين و گردنه هراس انگيز و عذاب دردناكى است . اميرمؤ منان عليه السلام در اين مورد مى فرمايد:
وانّ للموت لغمرات هى افظع من ان تستغرق بصفة
براى مرگ دشواريهايى است كه هراس انگيزتر از آن است كه بتوان در قالب الفاظ و كلمات ريخته و يا انديشه هاى مردم دنيا بتواند آنها را دريابد.
سوگوارى بر حسين عليه السلام نجات بخش انسان از اين مرحله هراس انگيز و از اين دشواريهاست .
امام صادق عليه السلام به يكى از شيعيان فرمود: تو از مردم عراق هستى ، آيا به زيارت مرقد پيشواى شهيدان مشرف مى شوى ؟
گفت : نه ! چرا كه دشمنان در آنجا زياد هستند و خوف آن دارم كه مراتب عميق ايمان واخلاص مرا، به حكومت استبدادى گزارش دهند و برايم حادثه آفرينى نمايند.
فرمود: آيا ستمى كه بر او رفت ، به ياد نمى آورى ؟
گفت : چرا!
فرمود: آيا پس از ذكر مصيبت او، بر او سوگوارى نمى كنى ؟
گفت : چرا بخداى سوگند قطرات اشك هم نثارش مى كنم ، به گونه اى كه خاندان و نزديكان ، اثر سوگوارى و اندوه جانكاه و بى ميلى به غذا را نيز در من مشاهده مى كنند
فرمود: بشارت باد كه در آستانه مرگ ، پدرانم را در كنار بالين خويش مشاهده خواهى كرد و سفارش آنان به فرشته مرگ در مورد تو مايه روشنى ديدگانت خواهد شد.
ديدار فرشته مرگ:
ديدن فرشته مرگ نيز، براى همگان به ويژه گناهكاران مرحله سهمگين و هراس انگيز ديگرى است و سوگوارى بر حسين عليه السلام نجات بخش از اين مرحله سهمگين و هراس آور خواهد بود.
امام صادق عليه السلام به فردى از شيعيان سوگوار فرمود:
فرشته مرگ نسبت به تو از مادر، پرمهرتر نسبت به فرزندش ‍ خواهد بود، آيا ديدار مادرِمهربان وحشت بار است؟
منزلگاه قبر :
فرود آمدن در منزلگاه قبر، مرحله هولناك و گردنه سهمگين ديگرى است ؛ به همين جهت توصيه شده است كه فرد را در سه مرحله در قبر فرود آورند تا ترس او بريزد و گريه و سوگوارى بر حسين عليه السلام نجات بخش انسان از اين مرحله سهمگين است و نيز به همين جهت است كه در روايات آمده است كه :شادمان ساختن قلب مردم باايمان باعث مى شود كه خداوند همان كار پسنديده و انسان دوستانه را در عالم برزخ به صورت همنشين زيبايى خلق نمايد تا در عالم برزخ به سوى انسان بشتابد و ضمن ديدار با او خاطرنشان سازد كه : هان اى دوست خدا! اينك به بخشايش خدا و خشنودى او بشارتت باد. و همچنان او را از هراس جهان برزخ و قيامت تا پايان يافتن مرحله حسابرسى روز رستاخيز امنيّت بخشد و همنشين باصفاى او باشد.اينك ، با وجود اين روايات و با عنايت به اين نكته كه پيامبر و امامان نور، سوگوارى بر حسين عليه السلام را احسان و نيكى و نشانه همدردى و علامت پيوند با خويش وصف نموده انداگر ما با سوگوارى عارفانه و خالصانه و انجام كارهاى شايسته ، قلب مصفّاى آنان را شادمان سازيم در اين صورت بايد ديد كه همنشين زيبا و پر مهر عالم برزخ ما، كه از شادمانى قلبهاى مطهّر خاندان وحى و رسالت خلق مى گردد، در چه اوجى از زيبايى و جمال خواهد بود؟ و چگونه در سراشيبى قبر به ديدار ما خواهد شتافت و چگونه ما را از هول و هراس نجات خواهد بخشيد.
جهان برزخ:
ماندن در عالم برزخ ، عذاب دردناك و گردنه هراس انگيزى است . آيا سخنان على عليه السلام را در اين مورد شنيده اى كه چگونه وضعيّت غمبار خفتگان در قبر را از زبانشان ترسيم مى كند و مى فرمايد:
آنان هر لحظه ندا مى دهند كه : هان اى مردم ! تنگى قبر، ما را سخت در فشار قرار داده است ، ما هراس و وحشت را از يكديگر به ارث مى بريم و خانه هاى خاموش ، ما را به باد تمسخر گرفته و بر ما فرو ريخته ، زيباييهاى بدنهاى ما را نابود و نشانه هاى شناسايى چهره هاى ما را دگرگون ساخته و اقامت ما در اين خانه هاى هراس انگيز، سخت به طول گراييده است.
و گريه بر حسين عليه السلام ايمنى بخش از اين فشارها و گرفتاريها نيز خواهد بود؛ چرا كه با سوگوار بر حسين عليه السلام به هنگام مرگ ، به گونه اى پرمهر، رفتار مى گردد كه اثر شادمانى و سرور تا روز رستاخيز در قلب او خواهد ماند.
هنگامه برانگيخته شدن:
مرحله هولناك ديگر، هنگامه رستاخيز و برانگيخته شدن از قبر است كه امام سجاد عليه السلام را گريانده است . آن حضرت به ياد اين مرحله سهمگين مى گريست و مى فرمود:
براى لحظات دشوارى كه از آرامگاه خود ذليل و برهنه برانگيخته مى شوم ، گريه مى كنم لحظاتى كه بار سنگين خويش را بر دوش مى كشم و گاه به اين سو و گاه بدان سو مى نگرم . آنگاه كه بندگان خدا در انديشه و كارى جز انديشه و نجات من هستند، روزى كه در آن چهره هايى درخشان و خندان و شادمانند و چهره هايى غبارآلود و در سياهى و ذلّت فرورفته اند.
و سوگوارى و گريه عارفانه و هدفدار بر حسين عليه السلام آبروبخش و عزّت آفرين و باعث سبكى بار گناه خواهد بود.در اين مورد روايت است كه : سوگوار بر حسين عليه السلام در حالى برانگيخته مى شود كه چهره اش خندان و شادمان است و فرشتگان به نعمتهايى كه خداوند براى او فراهم ساخته است ، بشارتش مى دهند.

زلزله رستاخيز:
مرحله سهمگين ديگر، فرا رسيدن روز رستاخيز است ؛ چرا كه زلزله رستاخيز حادثه اى سهمگين است.
اين روز سهمگين با مواضع متعدّد، ايستگاههاى مختلف ، شرايط گوناگون و سختيهاى بسيارش ، سر راه انسانهاست و هر نام از نامهاى متعدد آن نيز، نمايشگر شرايط مختلف و وضعيّت گوناگون آن روز است .
روز رستاخيز، به دليلى قيامت است و به دليل ديگرى پوشاننده .
به دليلى ساعت نام گرفته و به دليل ديگرى زلزله شديد.
به دليلى روز بر حق است و به دليل ديگرى كوبنده .
به دليلى روز جدايى است و به دليل ديگرى روز كيفر و پاداش .
به دليلى روز هراس بزرگ است و به دليل ديگرى روز ارائه و عرضه بزرگ كارها.
به دليلى روز طامّه كبرى است و به دليل ديگرى روز حادثه بزرگ .
به دليلى روز بانگ سهمگين است ، به دليل ديگرى روز فرار.
به دليلى روز گريه است و به دليل ديگرى روز فرياد و فراخواندن يكديگر.
به دليلى روز آشكار شدن غبن و زيان ديدگيهاست و به دليل ديگرى روز آزفة است .
به دليلى روزى است كه مردم همانند پروانه هاى پراكنده شده اند و دوست پرمهر از سرنوشت دوست خود نمى پرسد و نجات از هر موضع و توقفگاهى در گرو كارهاى شايسته و صفات پسنديده و ارزشهاى اخلاقى و تلاش خستگى ناپذير و بذل جان و مال در راه خدا و عبادت و شب زنده دارى و زهد و پارسايى و ترك آسايش و راحتّى است . كه فرد و جامعه در دوران حيات خود كسب نموده باشند و شگفتا كه گريه خالصانه و هدفدار بر حسين عليه السلام در بردارنده پاداش همه اين ارزشها و ويژگيها و كارهاى پسنديده است .
پيامبر گرامى صلى الله عليه و آله هنگامى كه دخت گرانقدرش از سوگواران حسين عليه السلام مى پرسيد، ضمن پاسخ او، به پاداش ‍ آنان اشاره كرد و فرمود:
هر كسى بر مصائب فرزندم حسين ، گريه و سوگوارى كند روز رستاخيز دست او را گرفته ، به بهشت واردش ‍ خواهم ساخت .
بر اين باور، كسى كه دستش در دست پيامبر باشد نه حادثه كوبنده اى او را به هراس خواهدافكند و نه آن حادثه بزرگ و نه ديگر رخدادهاى سهمگين روز رستاخيز.
روزرستاخيز براى چنين كسى روز شادمانى است و نه روز اندوه ، او را به بهشت سعادت مژده مى دهند و روز رستاخيز روز گرفتارى او نخواهد بود.
او از امنيّت كامل برخوردار است و روز رستاخيز روز وحشت و هراس او نيست او در آن سرا، برنده است و روز رستاخيز، روز زيان ديدگى او نيست .
او در محفل حسين عليه السلام و در ميان دوستان او خواهد بود و هرگز همانند پروانه هاى پراكنده نخواهد بود و سالار انسانيّت و اين حمايت كننده پرمهر، حامى انسانهاى تقوا پيشه و درستكار، از وضعيت سوگوار خويش جويا و از او دلجويى خواهد كرد.
مرحله حسابرسى:
مرحله سهمگين ديگر، مرحله حسابرسى و خواندن كارنامه هاى زندگى است . اميرمؤ منان عليه السلام به هنگام يادآورى آن مرحله حسّاس ، شبانگاهان به بيابانها روى مى آورد و ضمن سوز و گداز مى فرمود:

آه ، بر آن روزى كه در كارنامه زندگى ام گناهانى را كه خود فراموش كرده ام و تو اى آفريدگار من آنها را برشمرده اى ، مى خوانم ، آنگاه ندا مى رسد كه او را بگيريد و به سوى دوزخ بكشانيد. خدايا! بازداشت شده اى كه بستگان و كسانش ‍ نمى توانند او را نجات دهند، چه وضعى خواهد داشت ؟

و با زمزمه اين جملات مى گريست و همانند مار گزيده به خود مى پيچيد تا بيهوش شده ، بسان چوب خشكى بر زمين مى افتاد.اما گريه و سوگوارى هدفدار بر حسين عليه السلام به هنگام خواندن نامه عمل نجات بخش است ، چرا كه در اوج گرفتارى و هراس حسابرسى مردم ، سوگواران بر حسين عليه السلام در سايه عرش خدا هستند و به سخنان جانبخش و دلپذير او، گوش جان سپرده اند.
عبور از گذرگاه سخت صراط:
مرحله سهمگين ديگر، عبور از صراط است كه گذشتن از روى آن قطعى است و خداوند چنين مقرّر فرموده است كه همه عبورشان بر روى آن خواهد بود.
مردمى كه بايد از روى آن بگذرند گوناگون هستند، برخى همانند برق از روى آن مى گذرند و برخى همانند كودك بر روى چهار دست و پا و برخى به هنگام عبور از آن بسان پروانگان بر آتش ‍ سهمگين دوزخ ريخته مى شوند و در همان حال پيامبر ضمن راز و نياز به پيشگاه خدا، عبور موفقيّت آميز مردم را از آن مى طلبد.
امّا گريه كنندگان بر حسين عليه السلام داراى مقام و منزلتى هستند كه خود پيامبر دست آنان را مى گيرد و از گردنه هاى سخت و هولناك صراط نجاتشان مى دهد.
بازداشت تبهكاران:
بازداشت و كشانده شدن به آتش دوزخ شديدترين و هراس ‍ انگيزترين كيفر، از كيفرهاى رستاخيز است و گريه هدفدار بر حسين عليه السلام نجات دهنده از اين گرفتارى وحشتناك.
سقوط در آتش:
سقوط در آتش دوزخ ، بزرگترين فاجعه و دردناكترين كيفرهاست ، از كيفرهايى است كه آسمان و زمين توان تحمّل آن را ندارند و گريه برحسين عليه السلام همانگونه كه روايات نشانگر آن است ، نجات دهنده از اين فاجعه و قطرات اشك هدفدار و عارفانه بر او، خاموش كننده حرارت آتش دوزخ است.
اين نشانگر آن است كه سوگوار حسين عليه السلام اگر به خاطر گناهانش در آتش گرفتار آيد، سرانجام نجات خواهد يافت .
ب : دوّمين اثر سوگوارى عارفانه بر حسين آن است كه گناهان را مى زدايد.
در روايات بسيارى آمده است كه قطرات اشك آگاهانه و خالصانه بر حسين عليه السلام گناهان را گرچه به اندازه كف دريا و شمار ستارگان باشند مى زدايد.
ج : سوّمين اثر سوگوارى بر حسين عليه السلام آن است كه انسان به مقام و موقعيّتى اوج مى گيرد كه مشمول دعاى خير پيامبر و على و فاطمه و حسن عليهم السلام مى گردد و اين موقعيّتى است كه در پرتو سوگوارى و اقتداى بر او كسب مى گردد.
د: چهارمين اثر سوگوارى بر حسين عليه السلام آن است كه انسان در پرتو پاداش آن مى تواند بهشت برين را به دست آورد و در روايات آمده است كه : پاداش هر قطره از قطرات اشك بر حسين ، آن است كه خداوند. او را در بهشت جاودانه جايگزين مى سازد.
ه‍ : و اثر ديگر سوگوارى بر حسين عليه السلام اوج گرفتن به درجات والاست ، اوج گرفتن به مقام و موقعيّت پيامبر و خاندان گرامى اوست . در روايت آمده است كه : سوگوار حسين عليه السلام در بهشت با پيامبر و خاندان او خواهد بود و براى اوج گرفتن بدين مقام والاست كه شيفتگان بدان ، بايد بكوشند.

 تهیه و تنظیم: سعید یسلیانی