خواص درماني کندر از نگاه امام رضا عليه السلام
«کندر» شیره گیاهی به همین نام است که مزهای گس و تلخ دارد و درمانگران طب سنتی از قدیم آن را برای درمان بسیاری بیماریها مورد استفاده قرار مي دادند كه به سه صورت خوراکی، موضعی و بخور مصرف میشده است.
به گزارش پایگاه خبری شهرستان شاهین شهر و میمه “شاهین نا“
كندر ميراث پيامبران
در روايات پزشكي اسلامي كندر گياهي مفيد و باارزش است و خواص گوناگوني دارد. در برخي روايات آمده است كه کندر برگزیدة انبیاء است و مریم(ع) از آن کمک می جست و هیچ دودي از دود آن زودتر به آسمان بالا نمي رود و دودش شیطان را می راند و مرض را دفع می کند، بنابراين از آن محروم نمانید. (1)
امام رضا علیه السلام درباره اهميت و ارزش اين گياه مفيد مي فرمايد: : هیچ پیغمبري مبعوث نشد مگر به حرام بودن خمر سخن گفت و این که خدا هر چه می خواهد می کند و این که در میراثش کندر وجود داشت. (2)
كندر و افزايش ضريب هوشي فرزندان
امام رضا عليه السلام هم به اين گياه مفيد توجه داشته و از آن بهره مي بردند. در روايتي معمر بن خلاد مي گويد: حضرت رضا علیه السلام هنگامى که در خراسان بودند، وقتی نماز صبح را ادا می کردند، در سجاده خود مىنشستند تا آن گاه که آفتاب طلوع می کرد، بعد براى آن جناب یک کیسه سر بسته که در آن تعدادى مسواک قرار داشت حاضر می کردند و مسواک می نمودند. بعد از این كار کندر مىآوردند و آن را مصرف می فرمودند.(3)
بين كارشناسان طب سنتي باوری وجود دارد که مصرف كندر توسط مادران باردار موجب افزایش هوش و ضریب هوشی جنین و کودک آینده آنها میشود. حقيقت آن است كه روايات اسلامي بر این نکته صحه مي گذارد، اما طبق تحقيقات پزشكي مادران باردار باید مراقب باشند که مصرف کندر بیش از ۳ ماه موجب بیشفعالی کودک آنها شده و این مسئله در آینده آنها را با مشکل روبهرو میکند. از اين رو برای افزایش میزان هوش و تقویت حافظه نوزاد خوردن یک ماه کندر کفایت میکند و این یک ماه باید بعد از ۴ ماهگی جنین صورت گیرد. در همين راستا است كه امام رضا عليه السلام توصيه ميفرمايند: به زنان حامله کندر بخورانيد که اگر بچهي شکمش پسر باشد با قلبي پاک، دانا و شجاع متولد شود و اگر دختر باشد، خوش اخلاق و زيبا مىشود و نزد شوهرش نيز سعادتمند و خوشبخت مي گردد. (4)
كندر و گوارش
كندر ويژگي هاي ديگري هم دارد، از جمله آنكه براي دستگاه گوارش و معده مفيد بوده و به هضم غذا كمك مي كند. در اين باره امام رضا (ع) می فرماید : زیاد کندر بخورید و آن را در دهان نگه دارید و خوب بجوید. جویدن آن براى من ، دوست داشتنى تر است . کندر بلغم را از معده مى شوید و معده را پاک سازى مى کند و عقل را قوى مى گرداند و غذا را گوارا مى سازد.(5)
كندر و تقويت حافظه
يكي از خواصي كه براي كندر نقل شده تقويت حافظه و افزايش توان ياد گيري است . در اين باره امام رضا علیه السلام به نقل از حضرت علی علیه السلام مي فرمايد: سه چیز حافظه را زیاد می کند و بلغم را از بین می برد ، قرائت قرآن ، عسل و کندر.(6)
در همين زمينه در كتاب فقهي منسوب به امام رضا عليه السلام به نقل از امام کاظم علیه السلام آمده است : در عسل ، درمان هر دردی است ، هر کس ناشتا یک انگشت از آن را بلیسد ، این عسل بلغم را پایان می دهد ، صفرا را فرو می نشاند ، تلخه ی سیاه ( زرداب) را مانع می شود ، ذهن را صفا می بخشد و اگر که همراه با کندر خورده شود ، حافظه را نکو می سازد.(7)
راه شناخت بهترین نوع کندر
بهترین نوع کندر، کندری است که خالص، تازه، نرم و با ظاهری سفید باشد و خیلی زود شکسته نشود و وقتی آن را میشکنیم داخلش یک حالت چسبنده و زرد و طلایی رنگ باشد.راهی دیگر برای شناسایی کندر خوب و خالص آن است که با استفاده از کبریت یا فندک کمی از آن را آتش بزنیم، اگر خوب سوخت یعنی اینکه کندر خالصی است ولی اگر هنگام آتش زدن، به خوبی نسوخت و فقط دود کرد، میتوان گفت که کندر واقعی نیست و صمغ صنوبر است که فقط هنگام آتش زدن دود میکند و از لحاظ ساختاری و درمانی هیچ شباهتی به کندر مرغوب و خالص ندارد.
پانوشتها:
مکارم الاخلاق، ص 212 ، بحار، ج 62 ، ص 300
فصال، ص 612
اخبار و آثار حضرت امام رضا علیه السلام، ص ۵۵
تهذيب الاحکام، ج 7، ص 440
بحار، ج 64 ، ص 444
اخبار و آثار حضرت امام رضا علیه السلام صفحه 724
الفقه المنسوب للامام الرضا علیه السلام ، صفحه 346