خواص شگفت انگیز چای سبز

به گزارش شاهین پرس؛ در این روزهای گرم تابستان، انسان بیش از هر چیزی به نوشیدنی برای رفع عطش خود نیاز دارد، اگر از نوشیدنی‌های متنوعی برای رفع این نیاز خود استفاده کند، مطمئناً از طعم‌ها و خواص  متنوعی هم می‌تواند لذت ببرد.

در بین مردمان گذشته، چای‌ها و دمنوش‌های متفاوتی رایج بوده‌است و اکثراً از دمنوش‌های مختلف برای درمان و معالجه بیماری‌ها هم استفاده می‌کردند، در حالی که انسان امروزی از خواص بسیار زیاد این دمنوش‌ها بی‌نصیب مانده است و نوشیدنی‌های مضر در سبد تغذیه‌ای او جای گرفته‌اند.

در بین تنوع بسیار زیاد چای‌های گیاهی و سرشار از خواص، چای سبز به عنوان پایه‌ای برای بقیه چای‌ها قابل استفاده است، به این‌صورت که می‌توان بسیاری از چای‌ها را با ترکیب با چای سبز دم کرد، همچنین چای سبز به دلیل خواص فوق‌العاده‌ای که دارد برای مصرف روزانه بسیاری از بیماران توصیه می‌شود.

آشنایی مختصر با چای سبز

چای سبز با نام تجاری Green tea و نام علمی Camellia sinensis از برگ‌های گیاه چای تهیه می‌شود، چای سبز بومی چین است و در آن کشور بیش از پنج هزار سال مورد مصرف بوده است، امروزه چای در تمامی نقاط آسیا و بخش‌هایی از خاورمیانه و آفریقا نیز کشت می‌شود.

چای سیاه، چای سبز و چای اولانگ از گیاه واحدی به دست می‌آیند و تفاوت آن‌ها در این است که برای تهیه چای سبز برگ‌ها را بخار داده، گرد کرده، سپس آن را خشک می‌کنند ولی برای تهیه چای سیاه برگ‌های خشک شده را کاملاً تخمیر کرده و در برخی اوقات مواد و رنگ‌های شیمیایی به آن اضافه و برشته می‌کنند و چای اولانگ به صورت نیمه تخمیر تهیه می‌شود.

چای حاوی کافئین، آلکالوئیدهای پورین، تئوفیلین و تئوبرومین است، اما فعال‌ترین ترکیبات موجود در آن عبارتند از “پلی فنول‌ها” که بسیاری از خواص درمانی چای، ناشی از وجود آن‌ها است، اغلب فرآورده‌های چای سبز به صورت برگ خشک چای عرضه می‌شوند، البته عصاره‌های تهیه شده از برگ‌ها و غنچه برگ آن موجود است؛ برای تازه و معطر ماندن چای سبز بهتر است آن را در ظرفی تیره و در محلی تاریک و به دور از نور و رطوبت نگهداری کرد.

به دلیل تفاوت فرآیند تولیدی که بر روی این گیاه انجام می‌شود، چای سبز مفیدتر از چای سیاه و چای اولانگ است، انجام فرآیند کمتر روی چای سبز، از تأثیر آنزیم‌ها در نابود کردن “پلی فنول‌ها” که عناصر ضد سرطانی چای سبز هم محسوب می‌شوند، پیشگیری می‌کند، پلی فنول موجود در چای سبز حتی در مقایسه با ویتامین های C و E ، آنتی اکسیدان قوی‌تری است، چای سبز حاوی 300 تا 400 میلی گرم پلی فنول و 50 تا 100 میلی گرم کافئین در هر لیوان است.

خواص چای سبز

چای سبز فواید زیادی دارد، چای سبز پیشگیری کننده از حمله قلبی و سرطان شناخته شده است و یک تونیک (تقویت کننده) بسیار مفید است، این چای دارای خاصیت ضد چربی و مقوی اعصاب بوده و قدری خاصیت تب‌بری دارد، چای سبز باعث تقویت معده شده و ضمن دفع سموم بدن، نفخ معده را نیز برطرف می‌کند، چای سبز باعث تقویت حافظه شده، خاصیت آرام بخشی داشته و می تواند حالت تنش، افسردگی و استرس و هیجان را از بین ببرد.

 عصاره برگ چای سبز دارای اثرات ضد میکروبی است و از ایجاد پلاک و پوسیدگی دندان جلوگیری می‌کند، چای سبز علاوه بر داشتن ویتامین های A و C (آنتی اکسیدان‌های قوی)، باعث کاهش کلسترول و تری گلیسیرید خون، خطر احتمال حمله قلبی، کاهش فشار خون و تقویت استخوان‌ها و مفاصل می‌شود.

چای سبز از دیابت و عوارض ناشی از آن مانند آب مروارید و بیماری‌های کلیوی به طور معجزه آسایی جلوگیری می‌کند، با کنترل عملکرد و محافظت از ساختار دیواره رگ‌ها، مانع از بروز فشار خون بالا می‌شود، همچنین باعث کاهش قند خون می شود، اگر‌چه برخی پژوهشگران نوشیدن چای سبز را به افراد مسن توصیه می‌کنند اما برخی دیگر معتقدند نوشیدن چای سبز در جوانی باعث کنترل میزان قند خون، پیش از رسیدن به سن کهولت می‌شود.

 ویتامین C موجود در چای سبز با تقویت سیستم ایمنی بدن، بدن را در مقابل بیماری‌های مختلف به ویژه بیماری‌های فصلی مانند سرماخوردگی و آنفلوآنزا در زمستان، اسهال و استفراغ در فصل تابستان و حساسیت‌های فصل پاییز، مقاوم می‌کند، در چین باستان برای افرادی که همیشه بیمار بودند، چای سبز تجویز می‌کردند.

 نوشیدن چای سبز برای افراد مبتلا به آسم یا افرادی که به دلیل مشاغل ویژه‌ای که دارند (مثل کارگران کارخانه‌های سیمان) یا در مناطق خاصی زندگی می‌کنند (ساکنان مناطق سردسیر) توصیه می‌شود، نوشیدن چای سبز نه تنها گوش را در برابر عفونت و تورم محافظت می‌کند، بلکه در صورت بروز این مشکل، نم‌دار کردن پارچه تمیزی با چای سبز و سپس تمیز کردن گوش با آن می تواند تا حدی از تورم و عفونت بکاهد.

 چای سبز ضد سرطان طبیعی

در میان خوراکی‌های ضد سرطانی، چای سبز جایگاه قابل توجهی را اشغال کرده است زیرا این ماده غذایی حاوی بیشترین میزان مولکول‌های ضد سرطان با نام کاتچین (از خانواده پلی فنول‌ها) است که یک سوم وزن برگ چای را تشکیل می‌دهند، کاتچین بیش از هر چیز حاوی EGCG است که رشد هر نوع توموری را متوقف می‌کند و طبق تحقیقات در درمان انواع سرطان‌ها نظیر سرطان ریه، پانکراس، معده، پروستات و مری مؤثر بوده است.

چای سبز و کاهش وزن

چای سبز بدون داشتن عوارض خطرناک داروهای کاهنده وزن در کنار ورزش منظم می‌تواند موجب کاهش وزن، اندازه دور کمر و تر‌ی گلیسیرید خون مبتلایان به چاقی شود، چای سبز می تواند تاثیر مثبتی در لاغری افراد داشته باشد، به گفته متخصصان ریختن آب لیمو در چای سبز باعث افزایش خواص سودمند این نوع چای می‌شود، ویتامین c موجود در آب لیمو باعث خارج شدن مواد آنتی اکسیدان از برگ‌های چای سبز می‌شود، البته باید زمانی که چای خنک شده است از آب لیمو استفاده شود تا ویتامین c موجود در آب لیمو در اثر گرمای چای تخریب نشود.

چای سبز قادر است جذب روده‌ای گلوکز و چربی را کاهش دهد و به این وسیله باعث کاهش وزن شود، طبق گفته متخصصان وزن افرادی که به طور مرتب چای سبز مصرف می‌کنند 10 تا 18 درصد کم‌تر از افرادی است که چای سبز مصرف نمی‌کنند، اگر تصمیم دارید با مصرف چای سبز چاقی و اضافه وزن خود را از بین ببرید، باید همراه مصرف منظم روزانه آن، ورزش منظم و رژیم غذایی مناسبی را در برنامه روزانه خود بگنجانید.

چای سبز و جوانی

دلیل اصلی ضد پیری بودن چای سبز وجود میزان قابل توجهی آنتی اکسیدان به ویژه آنتی اکسیدان‌های موثر در حفظ شادابی و جوانی موجود در چای سبز است، آنتی اکسیدان‌ها یکی از شاخص‌ترین عوامل برای حفظ سلامتی و شادابی سلول‌های بدن با به تعویق انداختن شروع روند پیری سلول‌ها هستند که علاوه بر این سلول‌های پوست را در مقابل آسیب‌ها به ویژه رادیکال‌های آزاد، محافظت می‌کند، به این ترتیب چای سبز مانع از بروز سرطان، افتادگی و چروک خوردن پوست به ویژه پوست صورت می‌شود.

به نظر می‌رسد که چای سبز برای حفظ سلامت قلب نیز مفید است، آنتی اکسیدان‌های موجود در چای سبز خاصیت متسع کنندگی دارد زیرا انعطاف پذیری رگ‌های خونی را افزایش می‌دهد و بنابراین مانع از بروز لخته می‌شود، با تمام تعاریفی که از مزایای چای سبز برای حفظ سلامت قلب گفته شد باید اعتراف کرد که پیروی از فعالیت بدنی منظم روزانه بیشتر از هر چیزی برای رسیدن به سلامت قلب مؤثر است.

گفتنی است چای سبز فعالیت سلول‌های مغز به ویژه بخش‌های مربوط به حافظه را تقویت و از تخریب سلول‌های مغز و بروز بیماری آلزایمر و بیماری‌های کبدی به ویژه سرطان کبد جلوگیری می‌کند، با توجه به وجود عنصر مس به میزان فراوان در چای سبز، می تواند احتمال بروز کم خونی را در افراد پایین بیاورد، همچنین چای سبز یکی از منابع غذایی مهم منگنز و فلوئور محسوب می‌شود.

 چای سبز در بهبود بیماری‌های اتوایمیون یا خود ایمنی

بدن انسان دارای یک سیستم دفاعی است، به این فرآیند که سیستم دفاعی به جای حمله به عوامل مخرب خارجی به سلول‌های خودی بدن حمله می‌کند، بیماری خود ایمنی گفته می‌شود، معروف‌ترین بیماری‌ خود ایمنی، روماتیسم است، در این بیماری سیستم دفاعی بدن به اشتباه به سلول‌های غضروف مفاصل حمله کرده و باعث ایجاد تورم، التهاب و درد مفصل می‌شود، از جمله بیماری‌های خودایمنی می‌توان به بیماری پمفیگوس، پسوریازیس، ویتیلیگو یا لک و پیس، لیکن پلان، لوپوس و … اشاره کرد که اساس درمان این‌ها داروهای مهار کننده سیستم ایمنی مثل کورتون است.

پلی فنول EGCG موجود در چای سبز، اثر ضد التهابی و ضد سرطانی دارد، این مواد نقش مهمی در فعالیت ایمنی بدن، کنترل عفونت و سرکوب بیماری‌های خود ایمنی دارند، البته اثر آن ضعیف‌تر از داروهایی است که در این رابطه مورد استفاده قرار می‌گیرد ولی می‌توان در طولانی مدت در کنار مصرف دارو از آن هم استفاده کرد که باعث کمک به بهبود این قبیل بیماری‌ها می‌شود.

زمان مناسب نوشیدن چای سبز

بهترین زمان برای نوشیدن چای سبز به منظور کاهش وزن، 2 ساعت پس از صرف غذا در وعده‌های اصلی غذایی است، به این ترتیب علاوه بر آن‌که از خواص درمانی چای می‌توان بهره برد، خللی در میزان جذب آهن به وجود نمی‌آید، زیرا چای سبز همانند چای سیاه موجب کاهش جذب آهن موجود در غذا می‌شود.

 میزان مناسب چای سبز در روز 

باید توجه داشت نوشیدن 2 الی 3 لیوان چای سبز در طول روز می‌تواند به کاهش وزن افراد کمک کند، این تصور که نوشیدن چای سبز در دفعات زیاد می‌تواند میزان کالری سوزی در بدن را افزایش دهد، اشتباه است، زیرا با نوشیدن بیش از حد چای سبز در طول روز، بدن علاوه بر آن‌که با مشکل تحریک پذیری پایانه‌های عصبی روبه رو می‌شود، با اختلال دفع آب و الکترولیت‌های بدن مواجه می‌شود، به این ترتیب همانطور که باید در نوشیدن چای معمولی پرهیزهای لازم رعایت شود، توصیه شده که در نوشیدن چای سبز نیز افراط نشود.

هشدار در مصرف چای سبز

خانم‌های باردار، شیرده و افرادی که ناراحتی اعصاب دارند و آن‌هایی که ضربان قلب‌شان نامنظم است، بهتر است در مصرف چای سبز احتیاط کنند، مصرف چای سبز همچون چای سیاه به همراه غذا جذب روی، آهن و کلسیم را کاهش می‌دهد و زیاده‌روی در مصرف این چای می تواند باعث دفع زیاد آب از بدن و یبوست شود.

مصرف بیش از حد کافئین که در چای سبز و بعضی از عصاره‌های آن وجود دارد در بعضی از افراد باعث بروز علائمی مانند عصبانیت، بی‌خوابی و بی‌قراری می‌شود، همچنین افرادی که دارای بیماری فشار چشم هستند نباید از چای سبز استفاده کنند و افرادی که میگرن دارند باید به میزان کمی مصرف داشته باشند.

روش تهیه دمنوش چای سبز

برای هر نفر 1 قاشق مرباخوری چای سبز را در قوری ریخته و به ازای هر یک قاشق مرباخوری، 1 لیوان آب جوش به آن اضافه کرده و درب قوری را به مدت 7 تا 8 دقیقه بگذارید، سپس آن را بنوشید، باید توجه داشت که چای سبز مانند چای سیاه نیازی به دم کردن روی حرارت ندارد.

برای تغییر طعم و یا افزایش خواص چای سبز می‌توان همراه آن از گل محمدی، دارچین، زنجبیل، هل و … هم استفاده کرد، به این صورت که هر کدام از این مواد را همراه چای سبز داخل قوری ریخته و سپس آب جوش را به آن اضافه می‌کنیم، با توجه به خاصیت کاهش دهندگی فشار خون چای سبز و همچنین طبیعت سرد و خشک آن، می‌توان این چای را با کمی نبات یا عسل میل کرد و از طعم دلچسب و خواص فوق‌العاده آن لذت برد.

انتهای پیام/