استاد حوزه و دانشگاه:
«عدالت» فلسفه حکومت امیرمؤمنان بود/ چشم بستن بر شایسته سالاری، مهمترین چالش ساختار حکومت‌ها است
استاد حوزه و دانشگاه، لازمه تشکیل هر حکومتی را عدالت دانست و گفت: حکومت حضرت علی علیه‌السلام از روی عدالت و حق بود چرا که آن حضرت مشروعیت حکومت را در عدالت می‌دیدند و در حیات مبارک‌شان حتی لحظه‌ای از عدالت و بجا آوردن حق مردم به دور نبودند.
به گزارش شاهین پرس؛ بیش از سیزده قرن از شهادت بزرگ مرد تاریخ جهان می گذرد ولی نام و یاد آن امام و رهبر راستین، همواره در قلب شیعیان موج می زند و طول زمان و گردش روزگار نیز هرگز قادر نبود نام امام اول شیعیان جهان را محو کند همان که هیچ قلم و بیانی یارای توصیفش را ندارد; زیرا نام علی(ع) برتر از هر اندیشه و فکر و والاتر از جوهر کلام است و اندازه علم او را تنها خدا و رسولش می داند.
به مناسبت شهادت مولای متقیان حضرت علی (ع) و لیالی قدر، گفت و گویی با موضوع زندگانی و عدالت حضرت علی (ع) با حجت الاسلام ابولقاسم خادمی از اساتید حوزه و دانشگاه و رئیس عقیدتی سیاسی ستاد مشترک ارتش جمهوری اسلامی ترتیب داده شده است که در ادامه می خوانید.
حضرت علی(ع) را چگونه بشناسیم و معرفی کنیم؟
شناخت واقعی علی بن ابی طالب(ع) کار ما نیست. قرآن کریم و پیغمبر(ص) می توانند حضرت علی(ع) را بدرستی معرفی کنند.
در جریان مباهله، مسیحیان به پیامبر(ص) گفتند: ما رسالت تو را قبول نداریم پس بیایید دعا کنیم و جانهایمان را بیاوریم و در حق هم نفرین کنیم ببینیم خداوند کدامیک از ما را نابود میکند. “فَمَنْ حَاجَّكَ فِيهِ مِنْ بَعْدِ مَا جَاءَكَ مِنَ الْعِلْمِ فَقُلْ تَعَالَوْا نَدْعُ أَبْنَاءَنَا وَأَبْنَاءَكُمْ وَنِسَاءَنَا وَنِسَاءَكُمْ وَأَنْفُسَنَا وَأَنْفُسَكُمْ ثُمَّ نَبْتَهِلْ فَنَجْعَلْ لَعْنَتَ اللَّهِ عَلَى الكَاذِبِين.
وقتی حضرت رسول گرامی(ص) آمد همه دیدند که ایشان از بین زنان جز پاره تن خود «فاطمه(س)» و از فرزندان جز دو نوه خود «حسن(ع)» و «حسين(ع)» و از بین كسانى كه به منزله جان او يا در حكم شخص او بودند جز برادرش «على(ع)» را فرا نخواند.
جرا علی جان پیامبر است؟ چون امیرالمؤمنین(ع) کاری کرد که خداوند به خاطر آن کار به وجودش در مقابل ملائکه مباهات کرد. علی(ع) چه کرد که خدا به وجودش مباهات کرد؟ او در شبی که قرار بود کفار قریش حمله کنند و پیامبر را در رختخوابش قطعه قطعه کنند در جای پیغمبر(ص) خوابید. خداوند به فرشتگان گفت: “ببینید چگونه علی(ع) جای پیغمبر(ص) خوابید و پیش مرگ او شد. از شما فرشتگان چه کسی میتواند پیش مرگ دیگری شود؟”.
شرایط تربیت و رشد حضرت علی (ع) چگونه بود؟
پس از خروج علی از درون كعبه در آغوش مادرش فاطمه بنت اسد اولین كسی كه او را در بغل نمود شخصیت ” لولاك لما خلقت الأفلاك ” بود كه آن زمان در كفالت ابوطالب پدر علی قرار داشت، و از آن رمان در دامان كسی قرار گرفت و روی سینه كسی جای داشت كه او نیز از دوران شیرخوارگی زبر نظر عظیم ترین ملائكه الهی بوده كه در طول شبانه روز وی را در مسیر ارزشهای والای انسانی و محاسن اخلاق جهان قرار میداد، و میزان محبت به وی تا حدی بود كه رسول الله (ص) غذا را در دهان خود جویده و سپس آن را لقمه ای در دهان علی قرار میداد.
در دوران نوجوانی نیز علی مورد اهتمام ویژه اشرف خلایق قرار گرفته و پابه پای آن حضرت حركت می كرد و قدم جای قدم او قرار می داد و بسان بچه ناقه ای بدنبال مادر خود راه می رفت، كه در نتیجه در طول این مدت هیچ وقت از علی سخنی دروغ یا عملی ناشایست صادر نگردید.
پیامبر (ص) در روزهای آخر عمر مبارک خود به حضرت علی چه فرمودند؟
روزهای آخر عمر پیامبر(ص)، هنگامی که علی(ع) بر بالین آن حضرت حاضر بودند، پیامبر(ص) خطاب به ایشان فرمودند: آیا حاضری که وصی من باشی و بعد از من سرپرستی خانواده ام را بر عهده گیری؟ و… علی(ع) عرض کردند: هرچه شما دستور دهید، با کمال میل آن را انجام خواهم داد. آنگاه پیامبر خدا(ص) علی(ع) را در آغوش گرفتند و از او دلجویی کردند و بعد انگشتر مبارک خودشان را به همراه شمشیر و زره و حتی دستمالی که در جنگ ها به کمر می بستند، به علی(ع) دادند.
تقابل های حضرت علی (ع) در دوران خود با عمر وعاص ملعون چه بود؟
در حالی که شرایط ظاهری جنگ صفّین به نفع لشکر امام بود، فشار روانی نیز بر اعضای لشکر معاویه و به خصوص بر فرماندهان آن زیاد می شد. عمروعاص دشمنی داشت به نام حارث بن نصر که اگر چه هر دو در یک لشکر بودند اما بدخواه يکديگر به شمار مي رفتند. حارث شعری سرود و در آن از عمرو انتقاد کرد که وی چرا در مبارزه با علی(ع) شرکت نمی کند و فقط ديگران را روانه ی ميدان می سازد. اشعار او در ميان سپاه شام منتشر شد و عمرو ناچار گرديد، ولو براي يک بار، در ميدان نبرد با امیرالمومنین علیه السّلام رو به رو شود.
وقتی عمروعاص پا به میدان مبارزه با امام گذاشت، مدتی نگذشت که نتیجه معلوم شد. آن حضرت از همان ابتدا به او مهلت نداد و با فشار نيزه او را نقش زمين کرد. عمرو که از عقاید امام آگاه بود فوراً با کشف عورت خود، امام را از تعقيب خود منصرف کرد و امام چشم خود را فرو بست و از او روی برگرداند.
اصلی ترین فلسفه حکومت امیرالمومنین چه بود؟
انسان باید همواره بداند که حکومت بخاطر عدالت ایجاد شده است؛ بخاطر اینکه عدالتی در جامعه حاکم شود حکومت ایجاد می‌شود و همواره در طول تاریخ دیده‌ایم که حکومت حضرت علی علیه‌السلام از روی عدالت و حق بود و آن حضرت مشروعیت حکومت را در عدالت می‌دیدند و در حیات مبارک‌شان حتی لحظه‌ای از عدالت و بجا آوردن حق مردم به دور نبودند.
در طول تاریخ عدالت مدافعی همچون حضرت علی علیه‌السلام به خود ندیده است و نخواهد دید چرا که آن حضرت در حیات خویش بجز از آه مظلوم و اشک یتیم از هیچ چیز دیگری به این اندازه نمی‌ترسید و تاثیر نمی‌گرفت اینها به خاطر این است که ایشان اشک چشم یتیم و آه مظلوم را درک کرده بودند.
موانع دستیابی به حکومت مطلوب امیرالمؤمنین(ع) چه مسایل یا مواردی است؟
وقتی می گوییم حکومت، منظور یک فرد خاص نیست بلکه لایه های گوناگون در سطوح متفاوت را شامل می شود. به عنوان مثال کارمند اداره دولتی بخشی از حکومت است. نکته حائز اهمیت این است که در همه بخش ها باید ظرفیت های انسان ها مدنظر قرار گیرد.
امام علی(ع) به مالک اشتر می فرمایند: «وقتی مسوولیتی را به فردی می سپاری باید ببینی که ظرفیتش را دارد یا نه.» همچنین بزرگی می گفت: «هر نعمتی که از خدا می خواهید قبل از آن ظرفیتش را بخواه.» اگر خدا به انسانی علم و قدرت دهد و ظرفیتش را ندهد، آن علم و قدرت مصیبت می شود.
به نظرم یکی از مشکلات اصلی در ساختار حکومتی چشم بستن بر شایسته سالاری است. وقتی ملاک انتخاب روابط باشد در حقیقت شایسته سالاری خود به خود فراموش می شود. وقتی انسان ها در جایی می نشینند که ظرفیتش را ندارند، خودشان را گم می کنند و در نتیجه آسیب توجه نکردن به این مساله بیش و پیش از همه متوجه مردم است.
انتهای پیام/