چگونه یک انتخاب رشته خوب داشته باشیم؟

ملاصالحی: انتخاب رشته آخرین قدم در فرآیند ورود دانش‌آموزان به دانشگاه است و چون نتیجه تمام این فرآیند پرمشقت به انتخاب رشته بستگی دارد، مهمترین قدم هم محسوب می‎شود. به عبارتی یک انتخاب غلط می‌تواند زحمات چندین ساله داوطلب را بر باد دهد. از سوی دیگر یک انتخاب مناسب به همان اندازه می‌تواند داوطلب را به رشته‎ای که به آن علاقمند است برساند و این نهایتا منجر به رضایت شغلی و اشتغال هدفمند و کاهش نرخ بیکاری و افزایش بهروری شغلی  در جامعه خواهد شد.

دقت داشته باشید که یک رشته خاص به تنهایی نه خوب است و نه بد! چرا که اگر  کسی  که به آن رشته علاقمند است و استعداد ادامه آن را دارد، به مطالعه آن بپردازد نتیجه کار مناسب خواهد بود و عدم علاقه به پرمخاطب‎ترین رشته‎ها هم یک نیروی کارآمد در آن رشته  تربیت نخواهد کرد.

ملاصالحی: اول از همه کارنامه داوطلب است که در قسمت رتبه در سهمیه و رتبه در هر کدام از زیرگروه‎ها به صورت کلی نشان می‎دهد که وی در چه کد رشته‎هایی شانس قبولی بیشتری دارد.

دومین ابزار دفترچه راهنمای انتخاب رشته است که به دفترچه شماره دو مشهور است و در آن کد و عنوان رشته‎ها و ظرفیت و نوع رشته‎ها در دانشگاه و شهر مربوطه مشخص شده است. قوانین کلی و جزئی انتخاب رشته نیز در این دفترچه به تفصیل آمده و لازم است هر داوطلب آن را به دقت مطالعه کند. سومین مورد اطلاعات داوطلب از هر رشته و جایگاه شغلی آن،  و شهر و دانشگاهی که آن را ارائه می‎کند می‎باشد. رتبه علمی دانشگاه مورد نظر و فاصله شهری که در آن است تا مرکز استان یا محل زندگی داوطلب، امکانات دانشگاه مثل رفت و آمد و شرایط خوابگاهی و اقامتی در آن بسیار مهم است. این اطلاعات در سایت دانشگاه‎ها که آدرس آن در دفترچه موجود است، قابل دسترسی است.

چهارمین مورد که از اهمیت ویژه‎ای برخوردارس است، همراهی پدر و مادر در انتخاب رشته است. چرا که انتخاب‎های خارج از محل اقامت داوطلب باید با اطلاع و پشتیبانی ایشان صورت گیرد .

 پنجمین ابزار برای انتخاب رشته مشاوران تحصیلی مجرب هستند. مشاوره با یک فرد با تجربه و مطلع در  انتخاب درست رشته ها بسیار کمک خواهد کرد.

ملاصالحی: برگه‎های انتخاب رشته داوطلبان به ترتیب نمره عملی و رتبه آنها بررسی می‌شود و تا کل انتخاب‎های یک داوطلب تمام نشود، برگه داوطلب بعدی بررسی نخواهد شد. پس یک انتخاب رشته درست باید به ترتیب علاقه و اولویت از بالا به پایین چیده شود. بطوری که در هر کد رشته که انتخاب شد، انتخاب‎های پایین‎تر، از آن بهتر نباشند.

 اطلاع از آمار قبولی‎ها در سنوات گذشته با توجه به رتبه آنها به هر داوطلب کمک می‎کند از انتخاب کد رشته‎هایی که شانس قبولی صفر در آن‎ها دارد خودداری کند. یک چیدمان خوب رشته‎ها طوری است که هر چه از ابتدای لیست دورتر می‎شویم، شانس قبولی بیشتر شود. باید دقت داشته باشیم که پرکردن هر 150 کد رشته ضروری نیست. ولی طبیعی است که هر چه انتخاب‎ها بیشتر باشد، احتمال خالی بودن ظرفیت آن رشته بیشتر و شانس قبولی نیز بیشتر خواهد بود.

ملاصالحی: این نوع تقسیم بندی رشته‎ها در دفترچه انتخاب رشته باتوجه به ماهیت رشته‎ها و گسترش آنها در سطح کشور است و بر اساس آن رشته‎ها به چهار دسته قطبی، ناحیه‎ای، استانی و کشوری تقسیم شده‎اند. در روند انتخاب رشته داوطلبان، این تقسیم بندی باعث تغییر در ظرفیت رشته‎ها خواهد شد، اما در چیدمان کلی داوطلب ها در برگه انتخاب رشته‎ها تأثیر چندانی نخواهد داشت. توصیه ما این است که رشته‎ها بدون توجه به این تقسیم‏ها و براساس علاقه چیده شود.

ملاصالحی: اولویت اول ما باید دانشگاه‎های سراسری و روزانه باشد. در مرتبه بعدی دانشگاه‎های شبانه که در دفترچه به صورت نوبت دوم ثبت شده‎اند می‎باشد. این دانشگاه‎ها شهریه اخذ می‎کنند، ولی اعتبار و مدرک دانشگاه روزانه را دارند. مرتبه بعدی مربوط به دانشگاه آزاد می‎باشد که بعنوان یک دانشگاه قدیمی غیردولتی با قدمت طولانی جایگاه معتبری برای خود کسب کرده است و مراحل مربوط به انتخاب رشته آن بصورت جداگانه انجام می‎شود. دانشگاه پیام نور و دانشگاه‎های غیرانتفاعی در مراحل بعدی قرار می‎گیرند. داوطلبان باید توجه داشته باشند که بجز دانشگاه‎های روزانه سراسری بقیه دانشگاه‎ها شهریه اخذ می‎کنند و تعهدی به تأمین خوابگاه ندارند.

ملاصالحی: استفاده از نرم‎افزارهای مختلفی که برای این منظور طراحی شده، بسیار رایج می‎باشد. باید توجه داشت که اطلاعات انتخاب رشته در عنوان رشته‎ها و ظرفیت آنها هر ساله تغییر می‎کند و در بهترین حالت این نرم‎افزارها براساس اطلاعات سال قبل عمل می‎کنند و اطلاعات آنها بروز نیست.

این نرم افزارها یک چیدمان کلی از رشته‎ها با چند برابر تعداد انتخاب مجاز ارائه می‎دهند که احتیاج به حذف و مرتب کردن و اضافه کردن دستی رشته‎های احیانا جدیددارد. پس داشتن این انتخاب رشته ارزش کلی گمانه زنی برای رشته قبولی را دارد.

چون بهترین آمار در سنوات قبل در اختیار خود سازمان سنجش می‎باشد پس انتخاب رشته مجازی که توسط سایت سازمان سنجش انجام می‎شود، از بقیه جاها معتبرتر است. ولی باید داوطلبان توجه داشته باشند که هیچ انتخاب رشته کامپیوتری کامل و قابل اعتماد صد در صدی نیست.

ملاصالحی: در روند حذف کنکور سراسری و جذب دانشجو با سوابق تحصیلی، ظرفیت زیادی از رشته‎های تحصیلی به جذب بدون توجه به رتبه و تراز کسب شده در کنکور دارد. در این رشته‎ها ملاک معدل کتبی دیپلم داوطلب می‎باشد و هنگام انتخاب این کد رشته‎ها از معدل استفاده می‎شود و دانش آموزی که معدل بالاتری کسب کرده، شانس قبولی بهتری خواهد داشت. در این رشته‎ها حتی برای داوطلبانی که در کنکور شرکت نکرده‎اند نیز شانس جذب وجود خواهد داشت.