طلبه جوان در دوراهی عشق یا ایمان

شعیبی در اوایل دهه هشتاد دستیاری کارگردانی چهره هایی چون فریدون جیرانی، محمدحسین لطیفی و فرزاد موتمن را انجام داد و همین باعث شد که وقتی اولین فیلم سینمایی خود را میسازد هم از وجه تکنیکی خلق درام آگاهی داشته باشد و هم به واسطه تجربیات بازیگری اشراف کاملی بر چگونگی هدایت بازیگر در برابر دوربین داشته باشد. دقیقا در همین راستا بود که “دهلیز” حتی یک گاف تکنیکی در دکوپاژ اشتباه یا خلأ روایت نداشت و از آن سو رضا عطاران بازیگری که سالها بود کمدی بازی میکرد را در دل نقشی به شدت تراژیک تصویر کرد.

شعیبی به این منظور سراغ کارگردان “پرده نشین” آمد که بخشی از دغدغه های همیشگی خود در راستای اشاعه تصویری درست از سبک زندگی ایرانی-اسلامی را پیش روی مخاطبان قرار دهد. او پیشتر در “دهلیز” نیز تصویری از خانواده ای را نشان داده بود که با اتکا به اخلاقیات اسلامی همه تلاش خود را می کنند تا بحرانی که ناخواسته گریبانشان را گرفته پشت سر بگذارند. در “پرده نشین” اما به جای یک خانواده، دو خانواده هستند که در کانون توجه قرار گرفته اند. یکی خانواده ای که چند نسلشان روحانی بوده اند و حالا بزرگ خانواده نیز روحانی یک مدرسه علمیه است.

دیگری خانواده ای که پدر خانواده کارهای خدماتی این مدرسه را انجام میدهد و پسر خانواده طلبه این مدرسه است. تعارض وقتی شکل می گیرد که مادر عروس خانواده اول بعد از سالها اقامت در خارج از کشور به ایران بازمیگردد و پسر خانواده دوم برای جواب مثبت گرفتن از خانواده دختر موردعلاقه اش در تردید این قرار میگیرد که ملبس به لباس روحانیت بشود یا نه!

شعیبی سعی فراوانی کرده که تصویری دقیق، واقعگرایانه و البته تر و تازه از مختصات حوزه های علمیه و مراوداتی که در این حوزه ها میان اساتید و طلبگان وجود دارد را به مخاطب ارائه کند. او برخلاف بسیاری از همتایان خود نه سعی دارد که با اغراقهای بیهوده تصویری دگرگون شده از روحانیون ارائه کند و نه سعی دارد از این بگوید که انسانهایی که وارد مدرسه طلبگی می شوند انسانهایی متمایز از اجتماعند. اتفاقا شعیبی میکوشد بگوید حتی در میان طلبگان نیز به مانند تمامی آدمهای عادی تردیدهای فراوانی پیرامون درستی مسیری که پای بدان نهاده اند وجود دارد.

اینکه یک طلبه نیز به مانند انسانهای عادی در دوراهی وصال به محبوب زمینی یا آسمانی قرار می گیرد مساله ای است که پیشتر چنان که باید در رسانه ملی پرداخت نشده بود.

درام “پرده نشین” این شانس را هم به مخاطب می دهد که با سبک زندگی پالوده و بی تظاهرات استاد یک مدرسه علمیه هم بی کم و کاست آشنا شود. استادی که آن قدر متواضع و بابصیرت است که حتی برای پسرش هم تعیین تکلیف نمی کند و وقتی می بیند پسر جوانش علاقه ای به ادامه تحصیل در مدرسه طلبگی ندارد او را به مسیری فرامیخواند که بدان علاقه دارد.

“پرده نشین” را سیدمحمود رضوی تهیه کرده است؛ همان تهیه کننده ای که “دهلیز” را تهیه کرده بود و چندی قبل “معراجیها” را روی آنتن داشت. رضوی البته تهیه “درباره الی” اصغر فرهادی و “خیابانهای آرام” کمال تبریزی را هم در کارنامه دارد اما سیر کاری سالهای اخیر این تهیه کننده نشان دهنده آن است که به جای امتداد فعالیت با کارگردانان متعلق به جریان روشنفکری علاقمند است که بیشتر با طیف ارزشی سینما کار کند. پیش از شروع تولید “پرده نشین” شنیده هایی مبنی بر خداحافظی رضوی از دنیای تصویر شنیده میشد اما وی بعد از مدتی با تکیه بر این وجه از سال ۹۳ که سال حرکت جهادی در حیطه های فرهنگ و اقتصاد است وارد کارزار تولید یک سریال دینی شد.

تیم بازیگران “پرده نشین” نیز تا حد ممکن درست و اصولی چیده شده اند؛ از فرهاد آئیش که با تمرکز فراوان نقش استاد روحانی سریال را ایفا می کند تا محسن کیایی که با همان طنازی همیشگی خود نقش طلبه ای مردد در ادامه مسیر طلبگی را بازی می کند. ویشکا آسایش هم با جدیتی که پیشتر از او در قالب کاراکتر “خانم دارابی” کمدی “ورود آقایان ممنوع” دیده بودیم ایفاگر شخصیتی است به نام “هدی”؛ دختری برآمده از خانواده ای مذهبی که بعد از سالها اقامت در غرب به کشور بازگشته است! مهران رجبی را شاید متخصص ترین بازیگر سریال دانست. رجبی که از همان ابتدای فعالیت سینمایی خود نقش یک روحانی را در “زیر نور ماه” بازی کرده بود و در سالهای بعد و در آثاری چون “طلا و مس” باز هم ایفاگر نقش یک روحانی بود حالا بازی در نقش خادم یک مدرسه طلبگی را برعهده گرفته. خادمی که عشق زیادی به روحانیت دارد و چون خود نتوانسته روحانی شود دوستدار روحانی شدن فرزندش است.

“پرده نشین” یکی از نقشهای مکمل خود را به خبرنگاری اختصاص داده است که برای نشریه ای محلی کار میکند و به دنبال آن است که ضمن مصاحبه با یکی از بانوان موفق شهری که در آن زندگی میکند اسرار موفقیت وی را کشف کند. دقت شعیبی در روحیه کنجکاو و عملگرای این خبرنگار و تمرکز بر پیگیری که ویژگی اصلی کار رسانه قلمداد میشود باعث شده تصویری که سریال از اصحاب رسانه ارائه میدهد تصویری نسبتا کامل باشد. این خود گواه نکته بینی شعیبی است که حتی در برخورد با طیف روزنامه نگار هم با آگاهی کامل شخصیت پردازی می کند.