انواع مسمومیت ها را بشناسیم

به گزارش پایگاه خبری“شاهین نا“ شیوه جدید زندگی ماشینی و دسترسی آسان به انواع مواد شیمیایی، داروها، سموم و… بدون داشتن اطلاعات کافی از نحوه نگهداری، مصرف، عوارض، خطرات و هشدارهای مربوط، شیوع مسمومیت های اتفاقی و عمدی به میزان زیادی افزایش داده است.

وقوع مسمومیت های حرفه ای حاد و مزمن در کارگران شاغل در کارخانجات صنایع شیمیایی و نظامی و از سوی دیگر استفاده از وسایل گازسوز و مواد شیمیایی و شوینده در منازل و فقدان آگاهی کافی در اغلب خانواده ها خطرات جدی را متوجه آنان و خصوصا کودکان می نماید.

همچنین به دلیل جوان بودن جمعیت کشور و سایر مسائل اقتصادی اجتماعی و فرهنگی مرتبط با آن، شیوع سوء مصرف مواد مخدر، تعداد مسمومیت های عمدی از جمله خودکشی را نیز افزایش داده است به طوری که بسیاری از این افراد بدون توجه به باورهای مذهبی و سایر عواقب اجتماعی و خانوادگی اقدام به خودکشی می نمایند.

اگرچه بسیاری از این مسمومیت ها توسط کادر پزشکی – درمانی کنترل شده و به مرگ منتهی نمی گردد ولیکن خسارات جبران ناپذیری را به پیکره اقتصاد، سلامت و بهداشت جسمی و روانی جامعه و خانواده ها وارد خواهد نمود.

سم چیست؟

هرگونه ماده جامد، مایع یا گاز که در هنگام ورود به بدن یا تماس با پوست توسط اثر شیمیایی موجب اختلال در تندرستی و یا موجب مرگ شود را سم می گویند.

مسمومیت:

مسمومیت عبارتست از اختلالات و آسیب هایی که توسط مواد سمی در دستگاه های گوناگون بدن ایجاد می شود و ممکن است بطور تصادفی یا در اثر بی احتیاطی و یا در مواردی بصورت عمدی بوسیله مواد سمی ایجاد گردد. لازم به ذکر است علاوه بر موادی که بطور معمول جزو سموم هستند برخی از مواد نیز که به طور معمول جزو سموم نیستند،مثل داروها، در اثر مصرف بیش از حد و یا نادرست تبدیل به مواد مسموم کننده و زیان آور می شوند.

چگونه سم وارد بدن می شود:

سم ها چه تصادفی و چه عمدی از راه های مختلفی وارد بدن می شوند:

• از طریق دهان به وسیله خوردن یا نوشیدن مواد سمی.
• از طریق شش ها به وسیله استنشاق گازهای خانگی یا صنعتی، بخارهای شیمیایی یا دود ناشی از آتش، بخاری یا اگزوز ماشین
• از راه تزریق در نتیجه گاز گرفتن بعضی از حیوانات، حشرات، ماهی های سمی یا خزندگان، یا به وسیله سرنگ های تزریقی.
• از راه جذب به وسیله پوست، در نتیجه تماس با پوست با بعضی از اسپری های سمی مانند حشره کش ها.

چگونه سم عمل می کند:

سم از راه های گوناگون در بدن عمل می کند. بعضی وارد جریان خون می شوند، بعضی از سم ها روی سلسله مرکزی اعصاب اثر می گذارند و باعث قطع تنفس، ضربان قلب و سایر فرآیندهای حیاتی می شوند. بعضی از سم ها مانع از رسیدن اکسیژن به بافت ها می شوند.

بلعیدن سم مستقیما روی سیستم گوارشی تاثیر می گذارد و در نتیجه ایجاد استفراغ، درد و غالبا اسهال می کند. حلال های سمی ممکن است باعث سوختگی شدید لب ها، دهان، مری و معده و ایجاد درد شدید در این اندام ها هم بشوند.

نحوه برخورد با فرد مسموم و عوارض آن:

• با گرفتن اطلاعات از فرد مسموم یا یکی از حاضرین کوشش کنید که به درستی نوع سم را مشخص کنید و اگر بلعیده شده، چه زمانی بوده و به چه مقدار بوده است
• اطراف مصدوم را بگردید شاید یک ظرف شامل ماده سمی که خالی شده یا هنوز مقداری ماده سمی دارد پیدا کنید.
• مصدوم ممکن است هذیان بگوید و حالت تشنج داشته باشد بدون اینکه سابقه این حالت در او موجود باشد.
• مشاهده نشانه های خفگی.
• ممکن است بیهوشی دست بدهد.
• اگر سم بلعیده شده باشد فرد مسموم ممکن است حالت تهوع و استفراغ داشته باشد و یا دچار اسهال شود.
• در صورتی که با حلال های شیمیایی تماس پیدا کرده باشد سوختگی اطراف دهان بوجود می آید.

هدف:

باز نگهداشتن راه تنفس و رساندن مسموم به بیمارستان.

درمان عمومی:

• خیلی سریع از مسموم بپرسید که چه اتفاقی افتاده؛ به خاطر داشته باشید که مسموم هر آن ممکن است بیهوش شود.
• نباید سعی کنید که مسموم را وادار به استقراغ کنید.
• اگر در اطراف لب ها یا دهان نشانه هایی از سوختگی مشاهده کردید به مصدوم آب یا شیر بدهید.
• اگر مسموم بیهوش بود ولی تنفس او حالت عادی داشت او را در وضعیت بهبود قرار دهید.
• اگر تنفس و ضربان قلب ایستاد بلافاصله روش های نجات زندگی را شروع کنید.

توجه:

• دقت کنید که خود شما به سمی که ممکن است در اطراف دهان فرد مسموم وجود داشته باشد آلوده نشوید.
• مصدوم را بلافاصله به بیمارستان برسانید و به همراه او نمونه ای از جعبه محتوی قرص یا بطری یا هر چه که سم در آن بوده را به بیمارستان بفرستید.

انواع مسمومیت ها :

الف – مسمومیت های گوارشی :

شایعترین نوع مسمومیت می باشند. این مسمومیت می تواند ناشی از مصرف غذای فاسد شده، مصرف داروی اشتباه و یا زیاد از حد خوردن دارو به قصد خودکشی و … باشد.

علایم کلی مسمومیت گوارشی:

دردهای شکمی- تهوع و استفراغ – استشمام بوی ماده مصرف شده از دهان – خواب آلودگی – اختلال در تنفس و گردش خون- بیهوشی

اقدامات کلی در برخورد با مسمومیت گوارشی:

در این نوع مسمومیت ها بعد از ارزیابی وضعیت فعالیت دستگاه های حیاتی ( تنفس و قلب )، اقدامات کلی سه مرحله است:

تشخیص نوع سم  – رقیق کردن سم – خارج کردن سم از معده

انواع مسمومیت های گوارشی:

• مسمومیت غذایی…….ناشی از مواد عفونی( شامل ویروس، باکتری و انگل ها) و مواد سمی( شامل قارچ های سمی، حشره کش ها، برخی گیاهان و غذاهای دریایی)
• مسمومیت دارویی …..ناشی از مصرف خودسرانه دارو به طرز غیر بهداشتی( شامل آرام بخش ها مثل مسکن ها و خواب آورها و داروهای محرک مثل آمفتامین ها و داروهای مخدر)
• مسمومیت ناشی از الکل
• مسمومیت با مواد شوینده و سموم دفع آفات خانگی

• مسمومیت های تنفسی:
• مسمومیت با گاز منوکسید کربن
• مسمومیت با گاز متان

• مسمومیت ناشی از گزیدگی……ناشی از زنبور، عنکبوت، مار یا برخی موجودات دریایی و…

در هنگام بروز مسمومیت قبل از هرگونه اقدامی با مرکز اطلاع رسانی داروها و سموم تماس بگیرید :

03136699615 – 1490

شبکه بهداشت و درمان شاهین شهر و میمه