بررسی فقهی یک موضوع اجتماعی؛
نظر مراجع تقلید درباره دوچرخه سواری بانوان در انظار عمومی/ خانمها از هر عملی که باعث جلب توجه نامحرم شود اجتناب کنند
اگر چه دوچرخه سواری بانوان در نگاه اول یک موضوع اجتماعی یا ورزشی است، اما آثار و پیامد هایی که مترتب بر آن است با فرهنگ دینی پذیرفته شده توسط آحاد مردم همخوانی ندارد و لازم است به این بُعد موضوع نیز توجه شود.
به گزارش شاهین پرس؛ اگرچه برنامه ریزی و اجرای طرح هایی به منظور استفاده کمتر مردم از وسایل نقلیه شخصی، اقبال به پیاده روی و دوچرخه سواری، کاهش ترافیک و آلودگی هوا در شهر های بزرگ منشاء اثرات قابل توجه در بهبود وضعیت هوا و محیط زیست و مصرف بهینه منابع انرژی است، اما غافل شدن از ابعاد فرهنگی این گونه طرح ها می تواند خسارات جبران ناپذیری به فرهنگ عمومی وارد کند.
در این بین، دوچرخه سواری بانوان در خیابان ها و انظار عمومی یکی از آن مسائلی است که از طرفی رواج آن متاثر از اجرای طرح های کاهش ترافیک است و از طرفی دارای ابعاد و پیامدهای فرهنگی در اجتماع است؛ چرا که مسئله دوچرخه سواری بانوان در معابر عمومی جدای از اینکه یک مسئله اجتماعی محض و یا ورزشی باشد موضوعی است که در مواردی با فرهنگ دینی پذیرفته شده توسط آحاد مردم جامعه در تقابل است.
اما لازم است برنامه ریزان و دست اندرکاران چنین طرح هایی از ابعاد فرهنگی آن نیز غافل نبوده و برای آن برنامه ریزی طبق فرهنگ اسلامی داشته باشند و اجازه ندهند به هوای مراقبت از هوای شهر اصفهان، هوای هویت و فرهنگ اسلامی شهر آسیب ببیند.
اگر چه این موضوع از ابعاد مختلف قابل بحث و بررسی است اما مسئله ای که اخیرا در شبکه های اجتماعی بدان اشاره و تاکید شده نظر اسلام و مراجع تقلید راجع به این موضوع است.
در برخی عکس نوشته و دست نوشته های منتشر شده در فضای مجازی مطالبی به چشم می خورد مبنی بر اینکه رهبر معظم انقلاب درباره دوچرخه سواری بانوان فرموده اند «دوچرخه سواری بانوان شرعی و قانونی است» و به نظر می رسد این گزاره، عبارتی تقطیع شده از فتوای ایشان درباره دوچرخه سواری بانوان در انظار عمومی است.
از این رو جهت روشن شدن موضوع از بعد نظر اسلام و مراجع تقلید، نظرات مطرح شده در این خصوص ذکر خواهد شد.
نظرات مراجع تقلید درباره دوچرخه سواری بانوان
آیت الله خامنه ای (مد ظلّه العالی):
سوال: با توجه به موقعیت کنونى کشورمان، لزوم صرفهجویى در مصرف بنزین و سهمیهبندى شدن آن، کمک به پاکیزگى هواى محیط زیست و سلامتى افراد جامعه، نظر خود را در مورد دوچرخهسوارى بانوان جهت رفت و آمد به محل کار و… البته با رعایت حجاب اسلامى اعلام فرمایید.
ج) خانمها باید از هر کارى که موجب جلب توجه نامحرم مىشود، اجتناب نمایند.[۱]
آیت الله صافی گلپایگانی (دامت برکاته)
س۵۰. مستدعی است نظر مبارک خویش را در مورد ورزشهای بانوان از قبیل: دوچرخهسواری، اسب سواری، قایقرانی و دو و میدانی در اماکن و معابر عمومی بیان فرمایید. در ضمن بفرمایید تماشای این نوع برنامهها از تلویزیون چه حکمی دارد؟
ج. اجرای این گونه برنامههای خلاف عفّت و غیرت و سنن و تعالیم اسلامی به اسم ورزش در اماکن و معابر عمومی علاوه بر آنکه نمایش و جلوه دادن مفاتن بدن بانوان به مردان اجنبی است، مستلزم ترویج فحشاء و منکرات و مفاسد عظیمه است و تماشای این برنامهها و تشویق و ترغیب به آنها حرام است خداوند متعال جامعه اسلامی ما را که در عصر حاضر پرچم اسلام و حاکمیت احکام اسلام را در دنیا به اهتزاز درآورده و مسلمانان را سربلند و عزیز قرار داده از اینگونه خطرات که موجب تشویش اذهان و خدشهدار شدن شخصیت اسلامی ما است حفظ فرماید.والله العالم
س۲۱. چرا خانمها نمیتوانند سوار دوچرخه و زین اسب و… شوند؟ اگر حدیثی در این باره هست ذکر کنید.
ج. هر چیزی که موجب تهییج قوای شهوی غیر زوج باشد و نیز هر چیزی که مفسدهای بر آن مرتب شود حرام است و لازم نیست برای هر چیزی روایت خاصی داشته باشیم بسیاری از فروع مندرج در قواعد کلی است و حکمش از آن استفاده میشود. والله العالم
س۴۶. آیا اسلام برای ورزش بانوان مخصوصاً ورزشهایی نظیر دوچرخهسواری محدودیت و منعی قائل است؟
ج. اینگونه امور در اسلام نه مطلقاً مجاز و بیضابطه و بیبرنامه و دستور است و نه مطلقاً ممنوع و محذور است بعضی از برنامههای ورزشی که حتی مردان انجام میدهند غیر مشروع و حرام است. سائر برنامهها نیز باید برای همان ورزش و تندرستی و فوائد جسمانی و معقول آن و شادابی جسم و نشاط روح و رفع خستگی انجام شود و از مظاهر و روشهایی که موجب تحریک غرایز حیوانی و بدآموزیهای مختلف و ترویج بیشرمی و بیحیایی میشود اجتناب شود. خلاصه، حدود و تعلیمات اخلاقی و اساسی شرعی و عقلی را رعایت نمایند و این شرایط در مسابقات و در پخش و ارائه آنها همه باید رعایت شود.
بسیار کار ظریف و دقیقی است و دستاندرکاران آن باید افراد مجرب، آزموده و متعهد و وارد به مسائل روانی باشند و چنان نکنند که با این وسائل کنونی همه جوانان و نوجوانان را سرگرم چیزی به اسم ورزش نمایند و آنها را از کار و تلاش و تحصیل باز بدارند و همه تعریفها و تمجیدها را نثار ورزشکاران بنمایند که کشور در مسیر ورزش قرار بگیرد و در مسائل دیگر گرفتار افت و تنزل و انحطاط گردد مسلما ً اگر مسائل ورزش هم خارج از اعتدال مطرح باشد برای مملکت مضرّ است.
ورزش باید باشد اما مسائل دیگر مانند علم و صنعت، و بالاتر اخلاق و ایمان نباید ضعیف شود. و اگر ورزش لازم و نافع است و تربیت بدن مهم است بیماری ورزش گرایی و بیماری مسابقات ورزشی خطرناکتر است.
اما ورزش بانوان اگر در خانه یا مدرسه و در شرائط مصون از فتنه و نگاه نامحرم صرفاً برای ورزش و منافع بدنی آن باشد جایز است و تعلیم و تعلم آن هم در مدت کوتاهی فراهم میشود. اما برگزاری مسابقات ورزشی بانوان و ورزشهایی که صرفاً جنبه نمایشی و سنتشکنی دارد غیر از ابتذال برای زنان نتیجهای ندارد و این سبکی را که بعضی به تقلید از اجانب و کفار و همآهنگی با آنها و حتی شرکت در مسابقات با آنها ترویج مینمایند همه فتنهزا و فسادانگیز است و مظهر جالب غربزدگی، همین تبلیغات و ترویجات و تشویقاتی است که از زنان به اصطلاح ورزشکار میشود که از آنها هم قهرمان بسازند. در زیر این ترویجها مطالب دیگر و مطالب فسادانگیز دارند و شخصیت اسلامی زن و التزام و پایبندی او را به چادر و عفت و حجاب و پارسایی و پاکدامنی وترک اختلاط با مردان اجنبی را هدف قرار دادهاند.
بسیاری از این مسابقات برای مردها نیز امتیاز و ارزش نیست و بازیگری صرف است.
به هر حال باید زن و مرد مسلمان بهوش باشند که در دامها و شبکاتی که با نامهای جالب و فریبنده در راهشان میاندازند گرفتار نشوند. بعضی از اینها که از ورزش ترویج میکنند همانند اینکه از موسیقی و نوازندگی و رقص و اختلاط زن و مرد و دوچرخهسواری بانوان و پوشیدن لباسهای تنگ و ترک التزام به پوشش چادر ترویج میکنند هدف آنها مطلب دیگر و وارد کردن بانوان در مفاسد دیگر است.
ای بسا ابلیس آدم رو که هست
پس به هر دستی نباید داد دست
ای بسا غول بیابانی که راه
عرضه میدارد و لیکن سوی چاه
اگر بانوان با ایمان و مردان مؤمن، هشیار و بیدار نباشند و خدای نخواسته به این صداهای ناهنجار جواب مثبت بدهند، صبح میکنیم در حالی که همه عزتهای اسلامی و استقلال اسلامی و هویت اسلامی خود را از دست داده و از سعادت دنیا و عقبی، محروم شده باشیم که البته با غیرت و استقامت و آگاهی و بصیرتی که الحمدلله زن و مرد مسلمان ما از خود نشان دادهاند، بحول و قوه الهی شاهد چنین روزهای ذلّتبار نخواهیم بود.والله العالم [۲]
آیت الله مکارم شیرازی (دامت برکاته)
سؤال ـ حکم دوچرخه سوارى و موتور سوارى خواهران با مانتو در سطح شهر، با توجّه به آثار و تبعات سوء اجتماعى و اخلاقى آن، چیست؟
جواب: با توجّه به پیامدهاى سوئى که این گونه امور دارد، لازم است از آن پرهیز شود. و به وسوسههایى که این و آن مىکنند توجّه نکنند.
(به نقل از: کتاب احکام بانوان (جدید): مطابق با فتاواى حضرت آیت الله العظمى مکارم شیرازى(دامت برکاته) تهیه و تنظیم : ابوالقاسم علیاننژادى، تاریخ انتشار : ۱۳۸۹). [۳]
آیت الله سیستانی(دامت برکاته)
سؤال :آیا دوچرخه سواری برای دخترام درمکانی مانند پارک مانعی دارد اسکیت چطور؟
جواب: اگر در معرض دید نامحرم باشد ووضع اوتحریک کننده باشد جایز نیست.[۴]
آیت لله بهجت (ره)
س. آیا زنان مى توانند در ملاء عام دوچرخه سوارى و اسب سوارى کنند؟
ج. هر چه زمینه ساز فساد است، حرام است.[۵]
آیت الله سبحانی تبریزی(دامت برکاته)
س. ورزش بانوان خصوصاً موتور و دوچرخه سوارى در محافل عمومى چه حکمى دارد؟
ج. بسمه تعالى، این قبیل کارها زمینه ساز گسترش گناه در جامعه است، از آن اجتناب شود. والله العالم
س. آیا خانم ها مى توانند با لباس هاى گشاد و روسرى و شلوار در حضور مرد نامحرم ورزش کنند؟
ج. بسمه تعالى، از این کار اجتناب کنند. والله العالم[۶]
منابع
[۱] . http://www.leader.ir/tree/index.php?catid=49
[۲] . http://www.saafi.net/fa/node/4532
[۳] http://makarem.ir/compilation/Reader.aspx?lid=0&mid=21583&catid=6508
[۴] . http://www.sistani.org/index.php?p=827020&id=907
[۵].http://bahjat.ir/index.php/ahkam-2/esteftahat/26-11-.html .
[۶] .http://tohid.ir/fa/persian/articleView?articleId=5389.
انتهای پیام