زیر پوسته شهر / مرگ تدریجی

پایگاه خبری شهرستان شاهین شهر و میمه “شاهین نا”،

زیر پوسته شهر (تأملی در جامعه شناسی شاهین شهر) *قسمت دوم* 

مرگ تدریجی

بارها و بارها در حال عبور از چهار راه نظامی سعی کرده­ ام شاخصهای آلودگی هوای شاهین شهر را بررسی کنم و در اکثر مواقع مشاهده کرده­ ام که تابلو، وضعیت را مساعد اعلام می­کند این در حالی است که رایو در همان زمان اعلام می کند وضعیت کلان شهر اصفهان در حال هشدار قرار گرفت .در روزهای بهمن ماه سال جاری جراید نوشتند که اصفهان آلوده ترین شهر جهان شد و رکورد آلودگی را شکست. بارش دو برف خاکستری و نارنجی در اصفهان نشان از ضربه وحشتناکی است که در حوزه سلامت در حال شکل گیری است.

ورود روزانه 500 تن گوگرد ناشی از سوخت مازوت نیروگاهها به هوای اصفهان ( به نقل از حاج آقای سالک نماینده اصفهان ) و مجاورت شاهین شهر با پالایشگاه اصفهان و نیروگاه شهید محمد منتظری و صنایع بسیار زیاد در اطراف این شهر و عدم مدیریت صحیح در حوزه محیط زیست نوید بخش بیماری و به خطر افتادن جان و سلامت شهروندان است جالب اینجاست که مسئولین مربوطه به دلیل توجیه بی کفایتی­ها و اشتباهات خود در طی سالهای اخیر فقط 20 درصد آلودگی هوا را ناشی از صنایع می دانند و 80 درصد آن را ناشی از اتومبیل­ها می دانند در این مورد هم مردم مثل همیشه باید مقصر شناخته شوند. در حالی که آمار نشان می دهد که 70 درصد آلودگی محیط زیست ناشی از صنایع به خصوص  صنایع بزرگ و 20 تا 30 درصد آن متعلق به اتومبیل هاست. اما مسئولین به دلیل سوء مدیریت توپ را به زمین مردم می اندازند.

در حال حاضر به دلیل ارزان بودن مازوت حدود 3 میلیارد لیتر مازوت به عنوان سوخت نیروگاههای کشور در انبارهای این نیروگاهها ذخیره شده است. ورود گوگرد ناشی از این سوخت مازوت به هوای کشور خسارات جبران ناپذیری را بر نسل بشر بر جایی خواهد گذاشت .این مسئله به حدی دارای اهمیت است که اساتید دانشگاه صنعتی اصفهان در اواخر بهمن ماه سال جاری نامه سرگشاده­ای به رئیس سازمان محیط زیست خواهان تلاش ایشان برای نجات اصفهان از یک فاجعه زیست محیطی شده بودند.

تحقیقات میدانی انجام شده توسط اینجانب در شاهین شهر نشان می دهد که تعداد بیماران مراجعه کننده به پزشکان در 5 سال اخیر 3 برابر شده  و همچنین میزان استفاده از دارو بویژه داروهای اعصاب و روان نسبت به 5 سال گذشته 4 برابر شده است. این مسئله در کنار شکل­گیری موج سرطان، آلزایمر، ام اس، اختلالات روانی، مشکلات قلبی عروقی، کبدی و پوستی، افزایش خشونت و بی حوصلگی شهروندان و عدم وجود نشاط و شادابی و …. نشان دهنده این است که وضعیت سلامت شهروندان شاهین شهر در وضعیت بدی قرار دارد.

تحقیقات خانم دکتر کلیشادی استاد دانشگاه علوم پزشکی اصفهان و مشاور ارشد سازمان بهداشت جهانی نشان می دهد که آلودگی ­هوا در دراز مدت تبعات جبران ناپذیری را به اصفهان و شهرهای اطراف آن بر جای خواهد گذاشت. ایشان در گزارش خود اعلام کردند که شیر مادران اصفهانی به موادی مثل سرب، کادمیوم ، آرسنیک و جیوه آلوده است و اثرات این امر در سالهای آینده بر روی نسل بعدی مشخص خواهد شد.

در تمامی جهان در مدیریت شهری توجه به گسترش شهرنشینی همراه با ظرفیت های صنعتی، فضای سبز، ظرفیتهای رفاهی و تفریحی و …. در نظرگرفته می شود اما گسترش شهرنشینی در ایران به ویژه در دو دهه گذشته بدون در نظر گرفتن الزامات آن که سلامت شهروندان جزو تفکیک ناپذیر آن است انجام شده است. به نظر می­رسد که مسئولین محترم باید از اظهارنظرهای شعاری گذر کرده و وارد عرصه عمل شوند. نیروگاه­ها و پالایشگاه و صنایع اطراف شهرستان از نظر استانداردهای آلودگی دارای امتیاز بسیار پایین هستند و این امر به دلیل قدیمی و  بعضا فرسوده بودن این صنایع است.

در کشورهای در حال توسعه هر ساله هزینه­ های هنگفتی برای سلامت شهروندان اختصاص داده میشود تا از تبعات جبران­ ناپذیر آلودگی بکاهند. اما به نظر می رسد این مقوله دارای اهمیت اساسی در توسعه شهری در نگاه مسئولین شهری نبوده است. لذا انتظار می­رود مسئولین ضمن تدوین منشور نظام سلامت شهری در شهرستان، سعی کنند تمامی طرحهای توسعه شهری را  با رویکرد و مبنای سلامت جسمی و روحی شهروندان تدوین کنند و از طرف دیگر با ملزم کردن کارخانجات و صنایع به بالا بردن ضریب استاندارد سلامت خود، اجازه ندهند افرادی که از سلامت مردم برای حفظ منافع زودگذر خود استفاده می کنند ، در این عرصه جولان داده و هر روز با بهانه های واهی فرایند مبارزه با آلایندگی هوا را با مشکل مواجه کنند.

دکتر علی قادری  محقق، پژوهشگر و مدرس دانشگاه صنعتی اصفهان

شاهین شهر: اسفندماه 1392

در همین رابطه بخوانید؛ قسمت اول مقاله زیر پوسته شهر با عنوان شکل گیری فرهنگ های حاشیه ای در شاهین شهر