دوران نوجوانی، دوران کسب هویّت/نوجوانان هم مانند کودکان تشنه مهربانی اند

به گزارش  پایگاه خبری شاهین نا؛  نوجوانی دورانی است که فرد با تغییر و تحوّل عمیق جسمی و روانی روبرو است. تغییرات هورمونی و رشد جسمی از یک طرف، عوامل روانی، بلوغ روانی، فکری و علاقه به استقلال از ویژگی های دوران نوجوانی بوده که موجب به هم ریختن تعادل می شود. امروزه ثابت شده که شخص در دوران نوجوانی استعداد زیادی برای ابتلاء به افسردگی دارد.

** نوجوان و تلاش برای کسب هویت گمشده

علل استرس در دوران نوجوانی جنبه زیست شناختی و روانشناختی دارد. جنبه های زیست شناختی ترشحات هورمونی در بدن نوجوان به دلیل ویژگی های دوران بلوغ است، جنبه های روانشناختی به این صورت است که نوجوان از نظر هیجان دچار نوسان می شود. نوسانات خلق در دوره نوجوانی وجود دارد، زمانی نوجوان دارای خلق بالا و هنگامی دارای خلق پایین است که این نوسانات در نوجوان ایجاد تنش و استرس می کند.

ویژگی دوران نوجوانی لذّت گرایی، قابل کنترل نبودن، پیرو دوستان و ریسک کردن است. این ویژگی های دوران نوجوانی موجب انجام بعضی کارها در این دوران است که در نوجوان موجب ایجاد اضطراب می شود. علّت دیگر تنش در دوره نوجوانی تلاش برای کسب هویت است، نوجوان در این دوره به دنبال هویت گمشده خود است.

نوجوان از بی ارزش بودن و واقعی نبودن دچارهراس و نگرانی می شود و مرتّب به دنبال پاسخ برای سؤال های خودش است. در این دوره بسیاری از نوجوانان با والدین شان دچار درگیری شده و نافرمانی می کنند. درحقیقت این گروه از نوجوانان می خواهند خودشان را ثابت کرده و وجود خارجی را تجربه کنند.

هویّت دارای ابعاد متفاوتی است که ویژگی های ارزشی، اخلاقی، آرمانی، جنسیتی و… را در بر می گیرد. هنگامی که نوجوان این ویژگی ها را به دست بیاورد یا به دنبال کسب این ویژگی ها می رود، همین امر موجب می شود خود را از دیگران متمایز کند و این تمایز باعث کسب هویتّش می شود.

کسب هویّت نوجوانی بسیار در این سن حائز اهمیت است. هنگامی که نوجوان بتواند هویّت مثبتی از خود پیدا کند، از لحاظ روحی بسیار سالم تر از نوجوانانی است که نمی توانند به کسب هویّت برسند. اوّلین هویّتی که نوجوان کسب می کند هویت جسمی و اجتماعی است، سپس به دنبال کسب هویّت شغلی بوده و در پی آن خواهان کسب هویّت های آرمانی، اقتصادی و… است.

خانواده در کسب هویت نوجوان فوق العاده مؤثر است و چنانچه خانواده در این زمینه به فرزند کمک کند، نوجوان اعتماد به نفس بالایی پیدا می کند و با احساس ارزشمندی به دنبال دستیابی هویّت مثبت است، امّا خانواده هایی که از نوجوان حمایت نمی کنند و مرتب بار هیجانی منفی به نوجوان می دهند، در نتیجه او نمی تواند ارزش ها و هویت مناسبی را که خواهانش بوده کسب کند.

**نقش خانواده در کنترل استرس نوجوانان

فراموش نکنید که خانواده نقش اساسی در کنترل استرس نوجوانان دارند و بسیاری از خانواده ها به نوجوانان اعتمادی ندارند و تنش و اضطراب را به نوجوان منتقل می کنند. این گروه از خانواده ها بیشتر به دنبال این موضوع هستند که تجربیاتی که در گذشته در زندگی شان رخ داده و موجب شکست آنها شده است، در زندگی نوجوان شان پیش نیاید و آن اتفاقات را تجربه نکند. گروه دیگری از خانودادها از نظر عاطفی نوجوان را حمایت می کنند و پذیرای او هستند و با اعتماد به نوجوان، راهنمایی های لازم را انجام می دهند. این خانواده ها نوجوانانی پرورش می دهند که دارای مهارت های اجتماعی خوبی هستند و با عملکرد تحصیلی خوب کمتر دچار تنش و اضطراب می شوند.

این خانواده ها نیازهای نوجوان را از نظر فیزیکی، روحی و روانی تأمین می کنند. اما گروه دیگری از خانواده ها به نوجوان القا می کنند که ما از عهده نیازهای اولیه و حتی نیازهای عاطفی تو برنمی آییم. در این صورت نوجوان مجبور می شود که در مورد مسائل به پدر و ماردش اتکایی نکند که ناخودآگاه این نوجوان دچار تنش و اضطراب زیادی در زندگی می شود. تمام مسائل محیط اطراف خود را با شک و تردید نگاه کرده و به کسی اعتماد ندارد، علاوه بر این موارد تمام رویدادهای زندگی برای او غیر قابل پیش بینی و کنترل می شود.

** نوجوانان باید تقسیم کار را بیاموزند

والدینی که می خواهند نوجوان شان از نظر عاطفی به آنها تکیه نکند، وابسته به دلایل زیادی است، یکی از علّت ها این است که کسی که در دوران کودکی از لحاظ عاطفی تأمین نشده است، بسیار سخت می تواند دوره نوجوانی را به فرزندش انتقال دهد.

مورد دیگر اینکه شاید بسیاری از والدین بر این باورند که زمانی که فرزند به دوران بلوغ و نوجوانی رسید، حمایت عاطفی و نوازش زیاد نوجوان او را لوس کرده و نمی تواند روی پای خود بایستند و به والدین وابسته می شود، که این باور اشتباهی است که در بسیاری از خانوادها رواج دارد. در واقع نوجوان هم به اندازه کودک خردسال نیازمند نوازش، لمس و محبت والدین بوده و تشنه مهربانی است.

علاوه بر این مسائل برای کاهش استرس و تنش های این دوران، نوجوانان باید تقسیم کار را بیاموزند و از والدین و همسالانشان کمک بگیرند، همچنین باید به نوجوانان آموخت که در موارد بحرانی و هنگام نیاز از نزدیکان و دوستان خود طلب مساعدت و یاری کند. همچنین مهارت قدرت نه گفتن و شجاعت در برخورد با مسائل در کاهش استرس های این دوران موثر است.

منبع:صدای سلامت