گزارشی از همایش ملی به شهادت سکوت (تلفات میلیونی ایرانیان در جنگ اول جهانی)
نقشه‌ای که انگلیس برای ایران کشید؟
موسی حقانی در همایش ملی به شهادت سکوت گفت: تبعات جنگ اول جهانی مربوط به سال‌های خود جنگ نشد و بعد از آن نیز ادامه داشت. بعد از فروپاشی امپراتوری عثمانی و اضمحلال رژیم تزاری، انگلستان به فکر ترسیم نقشه جدید در خاورمیانه افتاد و بحث تجزیه ایران در سرلوحه کار او قرار گرفت.
به گزارش پایگاه خبری تحلیلی شاهین نا؛ همایش ملی «به شهادت سکوت؛ اشغال ایران و کشتار مردم در جنگ جهانی اول» امروز با حضور کارشناسان تاریخی در تالار فردوسی دانشگاه تهران به همت نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه تهران برگزار شد.
موسی حقانی دبیر علمی این همایش در ابتدا با خیرمقدم‌گویی مهمانان اظهار داشت: بررسی سیاست ملی انگلستان در منطقه خاورمیانه جزو محورهای این همایش است. سیاست ایران‌زدایی انگلستان در منطقه از زمان مشروطه شروع شد و در دوران جنگ جهانی اول اوج گرفت.
وی افزود: از دیگر محورهای این همایش، بررسی جریان‌ها نسبت به این مسئله و بحث آمار کشته‌شدگان دراین همایش است و از دکتر مجد که کتاب قحطی بزرگ را نوشته بودند دعوت به عمل شد که در این همایش حضور یابد اما متأسفانه به دلیل مشکلات نتوانست بیاید.
حقانی ادامه داد: تبعات جنگ جهانی اول مربوط به سال‌های خود جنگ نشد و بعد از آن نیز ادامه داشت. بعد از فروپاشی امپراتوری عثمانی و اضمحلال رژیم تزاری انگلستان به فکر ترسیم نقشه جدید در خاورمیانه افتاد و بحث تجزیه ایران در سرلوحه کار او قرار گرفت و امروز نیز این برنامه ادامه دارد. به طور مثال امروز تجزیه عراق آنقدر جدی است که در کنگره آمریکا به روز و جدی مطرح می‌شود و تجزیه یمن نیز دنبال می‌شود.
وی در پایان خاطرنشان کرد: تلاشی که از سالها پیش وجود داشت که بحث قیمومت در ایران مطرح شود و ما به عنوان یکی از کشورهای منطقه باید از این تجربه تاریخی استفاده کنیم.
تقوی: یکی از پیامدهای جنگ جهانی اول، قیمومت ایران است
مصطفی تقوی از دیگر سخنرانان همایش بود که اظهار داشت: یکی از پیامدهای جنگ جهانی اول، قیمومت ایران است که برای فهم قیمومت باید معنی قیمومت تعریف شود. اگر کشوری توانایی لازم برای اداره کشور نداشته باشد یک دولت دیگر سرپرستی آن کشور را بر عهده گیرد.
وی در ادامه با اشاره به مباحث حقوقی قیمومت پرسش‌های زیر مطرح کرد: چرا و چگونه ایران به این جایگاه رسید که کشورهای فاتح در پی قیمومیت ایران باشند؟ به طور طبیعی ضعف اقتدار ملی باعث شد از طرف دول‌های استعماری از جمله انگلستان چنین مبحث‌هایی مطرح شود.
تقوی با طرح این پرسش که اصولاً ایران در آن زمان از برهه تاریخی در چه جایگاهی قرار می‌گرفت که کشورهای متخاصم بی‌طرفی ما را نقص کردند و چه شد که کشورهای ما در این موقعیت قرار گرفت، گفت: اگر ضعف اقتدار ملی ایران را در جنگ جهانی اول بررسی کنیم متوجه می‌شویم باید به عوامل داخلی توجه کرد بازیگران عرصه سیاست کشور در آن برهه تاریخی را مورد تجزیه و تحلیل قرار داد و باید دید چه زمانی سیاستمداران امور کشور را به دست گرفتند، که پشتوانه اقتدار ملی تا این اندازه تضعیف شد.
وی در پایان خاطرنشان کرد: مهمترین دلیلی که قیمومت به سرانجام نرسید عامل بازدارندگی فرهنگی کشور است که در ایران شیعی به رهبری مرجعیت چنین امکانی اصلاً وجود نداشت و انگلیسی‌ها برای تحقق اهداف خود به فکر کودتا افتادند.
منبع: فارس