رییس تبلیغات حوزه علمیه قم شعبه اصفهان؛
ممنوعیت کار را بدتر می کند/مدیریت استفاده از ماهواره مثل مدیریت بحران است
مدت ها ست استفاده ازماهواره وگرایش خانواده های ایرانی به این رسانه، بر سر زبان ها افتاده ورسانه ها به اشکال مختلف به بررسی ابعاد مختلف استفاده از این رسانه پرداخته اند.استفاده از ماهواره وفراگیر شدن استفاده از آن، چیزی نیست که بشود آن را کتمان کرد وامروز باید واقع بینانه به ماهواره وتبعات آن پرداخت .
پایگاه خبری “شاهین نا” /دیگر زمان استفاده نکردن گذشته وباید استفاده کردن صحیح ،آموزش داده شود البته مسولان فرهنگی کشور،هنوز در باره این قول رسانه ای نظرا ت مختلفی دارند با حجت الاسلام حبیب رضا ارزانی، رییس تبلیغات حوزه علمیه قم در اصفهان، در این راتبطه به گفت و گو نشستیم وپیرامون ماهواره، بودن ویا نبودنش وچطور برخورد کردن با آن صحبت کردیم.
۱-به عنوان اولین سوال نگاه شما به ماهواره چیست؟آیا باید با آن مقابله کرد؟
برخورد با رشد وفن آوری وتکنولوژی با توجه به هر زمان با مشکلاتی مواجه بوده است.یک زمان استفاده از بلند گو روی منبر موردبحث بود ،چون از بلندگو در قهوه خانه ها استفاده می شد.برای استفاده از رادیو،تلویزیون وحتی ویدیو هم بحث بوده، امروزهم برای استفاده از فضای مجازی،ایترنت وماهواره است.بحث فقهی آن راحضرات عظام باید نظر بدهند، اما در نظام وقتی استفاده از وسیله ای حرمت دارد ومجاز نیست باید به آن توجه کرد.البته باید به خاطر این ممنوعیت از نظام تشکر کرد، چون با برنامه ریزی در رسانه ملی تلاش می کند به نیاز مردم پاسخ بدهد ودر حالی که کنترل ماهواره در بسیاری از کشورها، دغدغه پدر مادرها شده ودر ایران این دغدغه کمتر است.اما باید گفت با وجود ممنوعیت طبق آمار ارایه شده، ۵۰درصد مردم از ماهواره استفاده می کنند.پس باید استفاده از ماهواره را مدیریت کرد ،چون در استفاده نکردن، مردم زیر بار نرفتند پس باید با فرهنگ سازی وتولید برنامه متععدد ومتنوع با سلیقه مردم استفاده از آن را محدود ومدیریت کرد.
اما ممنوعیت کار را بدتر می کند ودغدغه روزیاد می کند.ما در طول زندگیمان با ابزارهای مختلف مواجه می شویم، اما مدیریت استفاده از ابزار به معنی ممنوعیت نیست.مدیریت استفاده از ابزار مثل مدیریت بحران است.ما باید فرهنگ سازی کنیم. با این کار حداقل افراد را مختار گذاشتیم .ممنوعیت التزام قانونی می خواهد ،نمی شود ممنوع کرد بعدهمه هم استفاده کنند وبرخوردی هم صورت نگیرد .مثل این که بگیم کسی از چراغ قرمز رد نشود، همه هم رد شوند ومجازات هم نشوند. این عمل کوچک شدن قانون است وقوانین رو مخدوش می کند.مسولان باید فکر اساسی بکنند. ما همه جامعه را نمی توانیم اصلاح کنیم ،خود مردم باید انتخاب کنند.باید مدیریت کنیم وجایگزین برای انتخاب مردم وجود داشته باشد.
۲-به نظر شما استفاده از ماهواره فراگیر شده است؟
با توجه به استفاده ۵۰درصدی مردم مشخص است که مردم راحت از ماهواره استفاده می کنند وقبحش هم ریخته ،قبلا ماهواره رادر خفا استفاده می کردند ولای پتو می پیچیدند اما امروز به راحتی در خانه ها نصب می شود وپوشانده هم نمی شود.اگر بر فرض ،استفاده از ماهواره آزاد شود کار ما سخت می شود، چون دیگر مدیریت کار با خودمان می شود.خانواده ای شیعه در استرالیا می شناسم که به خاطر بچه شان تلویزیون رو فروخته بودند، چون دغدغه داشتند برای تربیت بچشون.البته بنده قایل به این مساله نیستم.در کشورهای غربی که بسیاری معتقدند فاسد وبی اخلاق هستند، اما برای استفاده از ماهواره مدیریت وجود دارد وهمه مجاز نیستند همه شبکه ها رو ببیند.چون معتقدند جامعه خراب می شود.در بعضی از کشورها هم شبکه ها رو باید خریداری کنند وتماشا کنند.
۳-آیا فیلم ها وسریال ها آسیب زاست ویا این یک فرضیه است؟فیلم ها وسریال ها چه آسیب هایی به خانواده ها می زنند.؟ به نطرتان چرا این قدر برنامه فارسی زبان ساخته می شود؟
بسیاری از این برنامه ها ارزش ها را مخدوش می کند واحساس تعلق فرزند به پدر ومادر، همسر به همسر، فرزند به پدرم مادرواحترام در خانواده از بین می برد.صداقت ،گذشت ،مسولیت پذیری در خانواده، آداب وسنن در بسیاری از این سریالها از بین می رود وبه طور کل این شبکه ها سبک زندگی ایرانی اسلامی رو ازبین می برند.در این برنامه ها افراد روابط خودشان را دارند که خیلی از آنها هم مخفی است واصلا سبک زندگی آنها به ما ارتباط ندارد. مردم با دیدن این سریال ها کم کم تاثیر می پذیرند وسبک زندگیشون عوض می شود چون نوع لباس پوشیدنشون،سفرهاشون، تغذیه شون همه چیز انها با ما فرق دارد.
حالا بحثی که مطرح می شود این است غربی که حساب یک دلار خود را دارد چطور این همه هزینه برای تولید فیلمهای فارسی زبان برای کشورهای فارسی زبان می کند.پس مشخص می شود تولید این سریال ها با اهداف خاصی صورت می گیرد.وقتی ارام ارام سبک زندگی عوض شد، فرهنگ هم تغیر می کند ومصرف گرایی رواج پیدا می کند واجناس تولیدی آنها هم به فروش می رسد.در این فیلم ها نگاه ویژه ای به خشونت وسکس وجود دارد.تنوع طلبی وزیر سوال رفتن ارزش ها ملاک می شود.در این فیلم ها ازدواج سنتی وحجاب وپایبند بودن به همسر عامل عقب ماندگب تلقی می شود ووقایع آن طور که هست نمایش داده نمی شود.در این سریال ها رسیدن به بلوغ فکری وجنسی علت دیر ازدواج کردن مطرح می کنند در حالی که این موضوع در اسلام هم وجود دارد.این باعث می شود که افراد بگویند باید افراد متعدد را تجربه کرد تا بعد یک نفر را انتخاب کرد.در ازدواج سنتی، عشق به معنای عشق نیست وعشق دیدن ماهرویی تعبیر می شود.ویا حضور حیوان در زندگی به معنای خاصی تعریف می شود وتا جایی پیش می رود که حیوان جای انسان را می گیرد وتمام نیازها حتی نیاز جنسی فرد را برطرف می کند واین در حالی است که در دین اسلام توجه به حیوان سفارش شده ونگاهی متعالی به حیوان وگیاه شده است.
یکی از آسیب های جدی استفاده از این سریال ها حیا زدایی از خانواده وخیانت است ومسایل جنسی در این سریال ها بلد وبرجسته می شود.بنده در ادیان مختلفی تحقیق کردم ،هیچ دینی مثل اسلا م به مسایل جنسی نپرداخته، اما مسایل جنسی چقدر مهم است.در این سبک زندگی ماهواره ای ان قدر مسایل جنسی در راس قرار می گیرد که عشق، عاطفه ورزی وصداقت در حاشیه قرار می گیرد.
۴-برای آشنایی مردم با آسیب چه کار باید کرد؟ایا شما به عنوان مسول یک مرکز فرهنگی بزرگ در این زمینه کاری انجام دادید؟
در زمینه فرهنگ سازی نباید همه ساکت بنشیند وبگویند فقط روحانیون.باید این مساله برای همه روشن شود.باید برای کودکان ونوجوانان یک سری تمهیدات در نظر گرفت.وقتی استفاده برای همه محیا شود وهمه به آن دسترسی داشته باشندکودک خواسته یا ناخواسته استفاده می کند.فرض کنیم استفاده از ماهواره آزاد بشود، پدر مادرها نباید آن را در فضای عمومی قرار بدهند.نباید فضای گناه رو محیا کنیم، قطعا باید کنترل صورت بگیرد ومدیریت کرد.اگاهی بخشی از طریق رسانه ها جراید وروحانیون صورت بگیرد ودغدغه هم بشود.البته بسیاری از اوقات ما مرتب بکن وکن می کنیم برای همین مردم گوش نمی دهندوبرای همین ما در بعضی زمینه هاجواب نگرفتیم .باید به جای ممنوعیت ومحدودیت موضوع رو تبین کرد، تا خودشان انتخاب کنند.شهید مطهری در کتاب داستان راستان، فقط داستان رو تعریف می کند ونتیجه گیری رو به خواننده می سپرد.ما وظیفه مون این است که موضوع رو تبیین کنیم، مردم باید خودشان تشخیص بدهدند وراه خودشان را انتخاب کنند.بعضی از اوقات هم باید گذاشت خود فرد تجربه کنند وقتی ضربه دید بر می گرددوما باید از افرادی که ضربه دیدند استفاده کنیم وکسانی رو که از ماهواره اسبیب دیدند وبرگشتند ورو شناسایی کنیم ودر غالب جلسات ونشست ها از تجربه انها استفاده کرد. این ها بهترین مبلغ برای عدم استفاده از ماهواره هستند.در جنگ احد هم پیامبر از مردم مشورت خواست ومردم گفتند از شهر خارج می شیم ،پیامبر می دانست به ضرر انهاست ،اما به نظر آنها احترام گذاشت وآنها رفتند وشکست خوردند، اما پیامبر سرزنشون نکردوبه رویشان نیاورد. بعضی وقتها هر چی میگی فایده ندارد، باید بگذاری فرد تجربه کند. اما نمی گویم این فضا رو به وجود بیاوریم عرضم این است که با این بکن نکن ها مشکلی حل نمی شود.
خانواده ها باید زمان تعیین کنند حتی برای تماشای تلویزیون خودمان باید در خانه قانون تعین کرد وبه آن پایبند باشند.
۵-البته بنده پاسخم را نگرفتم می خواهم بدانم سازمان شما به عنوان سازمان تبلیغات اسلامی به طور خاص، در زمینه فرهنگ سازی چه کاری کرده است؟
ما دفتر تبلیغت اسلامی حوزه علمیه قم شعبه اصفهان هستیم وبا سازمان تبلیغات فرق داریم وکار ما تربیت مبلغ است .آموزش تخصصی مبلغ کار وظیفه ما است وما مبلغینی در حوزه رسانه داریم که در این حوزه متخصص هستند واطلعاتشان را در حوزه رسانه واثرات مخرب ماهواره در اختیاردانشگاه وحوزه وعموم مردم گذاشتند وآموزش می دهند، اما این کافی است.ما چقدر مبلغ داریم وظیفه ما مبلغ ها این است که روی منبر ودر صدا وسیما در بحث های کارشناسی صحبت کنیم، اما همه بایددر این زمینه کار کنند ما ابزار زیادی در دست نداریم سینما،رسانه ،تاتردر اختیار ما نیسست وخیلی از کارها را ما نمی توانیم انجام بدهیم.
۶-به نظر شما اوضاع را چطور می بینید؟ آیا فرهنگ سازی مناسبی برای شناسایی آسیب های ماهواره انجام می گیرد؟سازمان های فرهنگی به رسالتشان عمل کرده اند؟
اوضاع نشان میدهد همه در ازگانه ای مختلف دارند کار می کنند، اما این فعالیت ها همسو وهماهنگ نیست ومشکل اساسی ما این است که کارها پیوسته وهم افزا نیست.در بعضی مسایل جرات بیان حقایق را نداریم.در جامعه ما در حد عالی از ماهواره استفاده می شود، اما علت ان را فهمیدیم ؟ترکیه دبی به اندازه ما از ماهواره استفاده نمی کنند.ما جرات بیان بعضی از مسایل را نداریم واگر شخصی هم بگوید به حاشیه می رود.فضای نقد صحیح وجود ندارد به ندرت می شود کسی حرفش روبزند وهو نشود.اگر ما اشتباه می کنیم جرات بیان داشته باشیم در بحث ازدواج فقط شعار دادیم وبخشی از جامعه به خاطر جذابیت جنسی در ازدواج به سمت آن می روند ونباید این موضوع رو مخفی کنیم، بگیم دشمن می فهمد.بسیاری از مشکلات جامعه ما امروز به خاطر مشکلات برای ازوداج است .سفرهایی که امروز به ترکیه ودبی صورت می گیرد به خارج از کشور توجه به این مسایل است واینکه به تفریح در جامعه بها داده نشده است.روزی سفر خارج برای متمولان بود ،امروز قشر متوسط سفر خارجی می روند ووقتی برمی گردند متفاوت می شوند.این سفرها آسیب هایی به همراه دارد.نهادهای فرهنگی ومسولان اگر اشتباهی کردند جرات بیان داشته باشندوباید با همدیگر هم افزایی فرهنگی داشته باشند تا مشکلات حل بشود.